#thi pháp

"Nay hoàng hôn đã lại mai hôn hoàng" là câu thơ trong "Truyện Kiều" diễn tả chu kỳ lặp lại của thời gian cứ đều đặn, buồn tẻ, không thay đổi nhưng lại nói rất tinh tế tâm trạng Thúy Kiều trong hoàn cảnh "song sa vò võ phương trời", xót đời, thương phận mình đa đoan, bế tắc.

Được diễn nôm hóa từ truyện cổ tích, nhiều truyện Nôm khuyết danh mang dấu ấn rõ của thi pháp cổ tích mà kết cấu đối lập thiện ác là một biểu hiện.

Đêm đi vào văn chương như một tất yếu, cao hơn như là một thi pháp cơ bản. Trước hết là phạm trù chỉ không thời gian, mà bất cứ tác phẩm nào cũng đều chịu giới hạn trong một khoảng không gian, thời gian nhất định.

Bất cứ một nền văn học, một giai đoạn, thậm chí một tác giả lớn cũng đều có một hệ thống thi pháp tức những nguyên tắc kiến tạo nên thế giới nghệ thuật. Nằm trong mỹ học “Thuật nhi bất tác” (kể lại mà không sáng tác mới) cổ điển phương Đông nên văn học trung đại Việt Nam vừa tuân theo vừa “lách luật” để tạo ra cuộc vượt thoát ngoạn mục là dùng “điển cổ”.