Bồ Đào Nha mơ lập kỳ tích

Dẻo đất quay mặt ra bờ Đại Tây Dương và có biên giới giáp Tây Ban Nha được biết đến như là quê hương của nhà hải hành vĩ đại Fernando de Magallanes và Lâu đài Guimaraes nổi tiếng. Nhưng nhắc đến Bồ Đào Nha, người ta cũng không quên nói tới thứ bóng đá tấn công lãng mạn được khai sinh từ thời "Báo đen" Eusebio và nâng lên thành một nghệ thuật với thế hệ những Figo, Rui Costa...

Bồ Đào Nha hy vọng sẽ xoá đi ký ức buồn ở World Cup 2002 với những gương mặt như C.Ronaldo, Pauleta, Carvalho...

Tiếng tăm là vậy, nhưng quốc gia thuộc bán đảo Iberia này mới 3 lần dự World Cup và thành tích cao nhất chỉ là HC đồng năm 1966. Tuy nhiên, người hâm mộ Bồ Đào Nha đều tin tưởng điều này sẽ thay đổi khi "Brazil của châu Âu" thi đấu tại Đức mùa hè này. Dưới bàn tay nhào nặn của HLV Scolari, họ đang có một tập thể hài hòa giữa các cầu thủ trẻ trẻ, những trụ cột đang ở độ chín của sự nghiệp và vài cựu binh dày dạn kinh nghiệm mà tài năng đã được cả châu Âu thừa nhận.

Đến tận bây giờ, những nhà lãnh đạo LĐBĐ Bồ Đào Nha (FPF) vẫn xoa tay hài lòng với quyết định mời Scolari, khi đó đang ở trên đỉnh thế giới với chức vô địch World Cup cùng Brazil, về dẫn dắt ĐTQG cách đây 4 năm. Bắt đầu bằng lời hứa "giúp Bồ Đào Nha trở thành một thế lực trong làng túc cầu thế giới", nhà cầm quân có biệt danh "Big Phil" này đã gầy dựng một đội tuyển mới ngay trên "đống hoang tàn" sau thất bại ở Nhật Bản - Hàn Quốc. Ông giữ lại Costinha, Pauleta, Figo... - những trụ cột ở World Cup 2002 và bổ sung thêm nhiều gương mặt trẻ, giàu tiềm năng như Meira, Ferreira, Carvalho, Andrade, Simao... Chiến lược gia này cũng không ngần ngại triệu tập Deco, một đồng hương Brazil, vào đội hình bất chấp sự phản đối kịch liệt của dư luận. Chính nhờ những con người này, Bồ Đào Nha đã có một kỳ Euro 2004 đầy ấn tượng và chỉ thua sát nút trước Hy Lạp trong trận chung kết.

Về chiến thuật, nổi tiếng là một nhà cầm quân thận trọng, "Big Phil" đã bổ sung thêm phẩm chất này vào thứ bóng đá đẹp mắt có phần ngẫu hứng của người Bồ Đào Nha. Không khó để nhận ra Scolari đang vận dụng sơ đồ từng giúp ông thành công cùng Brazil "xịn" 4 năm về trước. "Brazil của châu Âu" luôn vào cuộc bằng đội hình 4-3-2-1 giàu sức tấn công nhưng cũng rất vững chắc trong phòng ngự dựa trên những cầu thủ có nền tảng kỹ thuật cá nhân cực tốt.

Deco là linh hồn ở tuyến giữa trong sơ đồ 4-3-2-1 của HLV Soclari. (AP)

Cặp tiền vệ thu hồi bóng, thường là Costinha và Maniche án ngữ ngay trước hàng thủ, tạo thành bức thường thứ hai che chắn cho khung thành của thủ môn Ricardo. Ở giữa sân, vai trò giữ nhịp và phát động tấn công được trao cho Deco. Trong khi đó, Figo cùng Ronaldo chịu trách nhiệm quấy phá ở hai hành lang và hỗ trợ cho trung phong cắm Pauleta. Scolari lý giải sự lựa chọn của mình: "Tôi không thích bố trí cùng lúc hai tiền đạo, vì nếu làm như thế sẽ tạo ra khoảng trống ở tuyến giữa cho đối phương khai thác". Sự khác biệt duy nhất của Bồ Đào Nha hiện tại và tập thể dưới quyền "Big Phil" năm 2002 nằm ở hai hậu vệ biên. Nuno Valente và Paulo Ferreira (hoặc Miguel) hiếm khi được tự do lao lên phía trước như Carlos và Cafu mà chỉ giới hạn ở phần sân nhà. Sơ đồ này đã giúp Bồ Đào Nha giành vé sang Đức với bảng thành tích cực kỳ ấn tượng 9 thắng, 3 hoà và hiệu số bàn thắng/thua là 35-5 trong 12 trận vòng loại mà đỉnh cao chính thắng lợi vang dội 7-1 trước "những chú gấu" Nga.

Đội hình xuất phát dự kiến theo sơ đồ 4-3-2-1 của Bồ Đào Nha.

Gần như tất cả các gương mặt kể trên sẽ là trụ cột của Bồ Đào Nha tại World Cup 2006 này. Dự bị cho họ cũng là những cầu thủ mà tài năng và đẵng cấp không thua kém là mấy như Tiago (Lyon), Simao (Benfica) Gomes (Benfica) hay Costa (Porto). Mất mát duy nhất của thày trò Scolari khi bước vào vòng chung kết là chấn thương của trung vệ Jorge Andrade. Nếu không có biến động bất ngờ, Fernando Meira (Stuttgart) sẽ là người được chọn để thay thế cầu thủ thuộc biên chế của Deportivo La Coruna.

Nhận xét về con đường sắp tới, "Big Phil" tự tin cho biết: "Bồ Đào Nha thuộc nhóm những đội có nhiều cơ hội đi tới trận chung kết. Nhưng chúng tôi sẽ hài lòng nếu được kết thúc giải trong số 8 đội mạnh nhất". Đây có lẽ là mục tiêu hoàn toàn thực tế của thày trò Scolari tại Đức mùa hè này, bởi ở vòng bảng, chỉ có Mexico là đối thủ xứng tầm với họ, còn Iran và Angola khó có thể làm nên bất ngờ. Dù vậy, nhà cầm quân này vẫn thận trọng: "Trong bất kỳ thời điểm nào, Bồ Đào Nha luôn có một đội hình gồm nhiều cầu thủ chất lượng nhưng điều đó là chưa đủ bởi chúng ta mới 3 lần góp mặt ở vòng chung kết và một lần đi xa hơn vòng bảng. Không thể chủ quan trong mọi trường hợp, chúng ta cần phải lấy thất bại đau đớn ở Nhật Bản - Hàn Quốc năm 2002 làm bài học. Bồ Đào Nha được đánh giá cao khi rơi vào một bảng không quá khó nhưng vẫn không vào được vòng loại trực tiếp".

Những trụ cột của Bồ Đào Nha ở các tuyến:

Deco: Trong bối cảnh, Rui Costa không còn ở lại đội tuyển, Figo đang ở bên kia sườn dốc sự nghiệp, Deco đã trở thành thủ lĩnh không thể thay thế ở tuyến giữa của Bồ Đào Nha. Nỗi lên trong đội hình Porto đoạt Cup UEFA (2003) và Champions League (2004), cầu thủ 28 tuổi này khẳng định mình là một trong những tiền vệ trung tâm hay nhất thế giới khi cùng Barca chinh phục La Liga 2 mùa giải liên tiếp và đăng quang ngôi vô địch châu Âu tháng 5 vừa qua. Thể lực dồi dào cùng lối chơi quyết liệt của Deco đã bổ sung đáng kể "chất thép" cho thứ bóng đá lãng mạn của người Bồ Đào Nha. Là một cầu thủ gốc Brazil, Deco không mấy khi lạm dụng kỹ thuật cá nhân. Thay vào đó, anh có tầm quan sát và khả năng phát động tấn công bằng những đường chuyền cực kỳ tinh tế. Ngoài ra, sút xa cũng là một thứ vũ khí khiến Deco trở nên nguy hiểm trong các tình huống lên tham gia tấn công.

Pauleta là niềm hy vọng trên hàng công của Bồ Đào Nha. (AP)

Pauleta: Tiền đạo có biệt danh "Thánh Pedro" luôn là một trong những cái tên được nhắc đền đầu tiên mỗi khi HLV Scolari lên danh sách tập trung. Pauleta thuộc mẫu trung phong cắm điển hình nhờ khả năng càn lướt và giác quan cực kỳ nhạy bén của một sát thủ trong vòng 16m50. Với 46 lần sút tung lưới đối phương, ngôi sao 33 tuổi đang khoác áo Paris Saint Germain hiện đã vượt qua huyền thoại Eusebio trở thành cầu thủ ghi bàn nhiều nhất cho ĐTQG Bồ Đào Nha. Cùng với Figo, World Cup 2006 chắc chắn là sân khấu lớn cuối cùng để Pauleta hoàn thành ước nguyện đoạt một danh hiệu lớn cho quê nhà.

Ricardo: Từng bị chỉ trích rất nhiều khi được Scolari cho bắt chính thay thủ thành kỳ cựu Victor Baia ở Euro 2004, nhưng Riccardo đã chứng tỏ rằng ông thầy người Brazil không nhầm khi chọn anh. "Người gác đền" của Sporting Lisbon đã chơi trọn vẹn 11 trận và chỉ để lọt lưới 5 lần trong suốt hành trình 12 trận vòng loại, góp công lớn giúp Bồ Đào Nha giành vé sang Đức. Tuy nhiên, thủ thành 30 tuổi này vẫn phải khắc phục điểm yếu ra vào không dứt khoát trong các tình huống đội nhà bị phạt góc.

Các trận của Bồ Đào Nha tại vòng bảng World Cup 2006 (Bảng D):

Gặp Angola, ngày 11/6 tại Cologne
Gặp Iran, ngày 17/6 tại Frankfurt
Gặp đối thủ mạnh Mexico, ngày 21/6 tại Gelsenkirchen