Xét công nhận giáo viên dạy giỏi: Lo ngại có tình trạng “làm đẹp hồ sơ”?

• Giải quyết bất cập trong tuyển dụng giáo viên: Nên giao quyền tự chủ cho ngành Giáo dục
• Sẽ có hướng mở đối với những giáo viên hợp đồng lâu năm1

Rất nhiều giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục đồng tình với chủ trương đổi mới này song vẫn còn một số băn khoăn trong quá trình thực hiện. Cô Đào Ngọc Thủy, Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm (Hà Nội) đồng ý việc chuyển sang xét công nhận giáo viên dạy giỏi. Tuy nhiên, hình thức này chỉ nên duy trì đối với cấp quận huyện, cấp tỉnh, thành phố, còn ở cấp trường vẫn nên duy trì hình thức thi giáo viên dạy giỏi.

Theo cô Thủy, nếu không có áp lực, đồng thời cũng là động lực để đổi mới sáng tạo từ các cuộc thi, nhà trường và bản thân giáo viên sẽ khó phát triển. Cô Phạm Thị Vân Anh (Trường THCS Nam Trung Yên, Hà Nội) cũng cho rằng: Việc công nhận giáo viên dạy giỏi nếu thực hiện không khéo có thể sẽ chuyển từ áp lực này sang áp lực khác.

Cuộc thi giáo viên dạy giỏi các cấp hiện đang được xem là hình thức, gây áp lực không cần thiết đối với giáo viên. Ảnh minh họa

Trước đây, giáo viên bị áp lực để chuẩn bị tiết dạy thực hành thì sau này có thể bị căng thẳng vì chuẩn bị hồ sơ nhằm đáp ứng điều kiện xét, công nhận giáo viên giỏi. Ai dám cam đoan không xảy ra tình trạng “làm đẹp hồ sơ” để lấy thành tích. Do vậy, cô Vân Anh mong muốn Bộ GD&ĐT sớm hoàn thiện quy trình cụ thể, chọn đúng tiêu chí cốt lõi và thực sự cần thiết để giảm tải thời gian chuẩn bị hồ sơ cho giáo viên.

Còn theo PGS-TS Đỗ Xuân Thảo-Trưởng Khoa giáo dục tiểu học ĐH Sư phạm Hà Nội, thực tế thời gian qua, dư luận đã phản ánh nhiều đến việc có tình trạng “diễn” trong việc thi giáo viên dạy giỏi.

Do vậy, việc chuyển từ thi sang xét tuyển là cần thiết. Tuy nhiên, ông Thảo cũng lưu ý cách đánh giá nên tích hợp giữa đánh giá quá trình giảng dạy, thông qua tiết thi và đánh giá định kỳ và cần thêm tiêu chí đánh giá của học sinh và phụ huynh. Việc này sẽ thúc đẩy giáo viên phải nỗ lực đổi mới phương pháp giảng dạy trong cả quá trình, chứ không dừng ở việc tập trước 1-2 tiết dạy để đi thi.

Cô Nguyễn Thị My - Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Archimedes nêu quan điểm: Hiện nay chúng ta đang đánh giá học sinh theo quá trình thì giáo viên cũng phải được đánh giá theo quá trình. Do vậy, việc xét tuyển dựa trên cả quá trình là khách quan và phù hợp. Tuy vậy, cô My cũng băn khoăn về điều kiện lấy phiếu tín nhiệm từ phụ huynh và học sinh. “Trước đây Trường Tiểu học Archimedes cũng từng đưa tiêu chí này ra hội đồng trường để thảo luận, nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều.

Thực tế cho thấy, nói đến tiêu chí là phải nói đến các minh chứng, chúng ta không thể xét định tính mà bắt buộc phải định lượng. Vậy định lượng tiêu chí này thế nào? Nếu định lượng công khai xét để phụ huynh có thêm “quyền” đối với giáo viên trong bối cảnh giá trị tôn sư trọng đạo đang bị giảm đi cùng với sự phát triển xã hội thì có hợp lý? Nếu cho phụ huynh quyền ngày càng lớn, giáo viên sẽ chịu thêm sức ép từ sự soi xét của phụ huynh khi sử dụng tiêu chí tín nhiệm” -cô My chia sẻ.

Đồng quan điểm này, bà Nguyễn Thu Anh, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội) cũng cho biết:  Nếu để cha mẹ phụ huynh đánh giá thế nào là một giờ dạy hiệu quả họ sẽ không đánh giá được nhưng cha mẹ học sinh đánh giá được rất dễ sự quan tâm, chăm sóc, tạo động lực của giáo viên đối với con họ và sự tiến bộ của con họ qua quá trình học cả năm.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là lấy ý kiến phụ huynh học sinh đánh giá giáo viên thế nào? Đó là chuyện không đơn giản bởi ở Việt Nam phụ huynh vẫn chưa có thói quen đánh giá giáo viên vì họ ngại nhiều thứ.

Ông Hoàng Đức Minh, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT cho biết: Thông qua các buổi tọa đàm, các hoạt động lấy ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, Cục sẽ cố gắng tìm phương án phù hợp nhất.

“Tất cả ý kiến của thầy cô chúng tôi sẽ tiếp thu một cách có chọn lọc để xây dựng dự thảo công nhận giáo viên. Trên tinh thần đó, ngành cũng hướng tới việc sử dụng bộ công cụ “chuẩn nghề nghiệp” một cách công phu.

Minh chứng cho việc dạy giỏi sẽ có những tiêu chí cụ thể, cốt lõi. Trong dự thảo tới đây, sẽ có thông tư (những vấn đề cốt lõi nhất tạo khung thực hiện) và cả văn bản hướng dẫn, đề xuất, gợi ý tình huống để từng trường nhìn vào có thể linh hoạt, chủ động thực hiện. Bởi lẽ, giáo dục chúng ta có rất nhiều vùng miền, ngay một trường đã nhiều sự khác biệt. Một thông tư đảm bảo tất cả các vùng miền sẽ gồm những gì cốt lõi, chung nhất nhưng phù hợp với tất cả vùng miền” - ông Minh nhấn mạnh.

Cũng theo Cục trưởng Hoàng Đức Minh, tới đây, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức hội thảo gợi ý “minh chứng giáo viên giỏi” cho các vùng đặc biệt khó khăn, vùng đặc thù để xét công nhận giáo viên phù hợp. Cùng với đó là việc sẽ số hóa các minh chứng khách quan. Bởi thi hay xét, cuối cùng cũng là do con người quyết định. Do vậy, rất cần sự chủ động, linh hoạt, không gò ép để tìm ra cách hay nhất có thể để thực hiện các chủ trương.