Thay đổi hình thức hỗ trợ đối với học sinh cử tuyển
Tại Hội thảo đánh giá việc thực hiện chính sách giáo dục và đào tạo đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi do Bộ GD&ĐT và Ủy ban Dân tộc tổ chức, hầu hết các ý kiến đều cho rằng, cần duy trì mô hình này nhưng phải có những thay đổi cho phù hợp với thực tiễn, đặc biệt là chính sách hỗ trợ đối với học sinh cử tuyển.
Ông Lô Thanh Nhất, Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương (Nghệ An) cho biết, Tương Dương là huyện miền núi giáp ranh với Lào, do đặc thù địa bàn rộng đi lại khó khăn, có xã cách trung tâm huyện tới 140km, nhiều bản cách trung tâm xã hơn 30km.
Vì vậy, từ khi có mô hình bán trú cấp THCS, Tiểu học, Mầm non chất lượng giáo dục của huyện được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, ở bậc THPT lại đang gặp khó khăn. Trước đây, bậc THPT cấp huyện là trường DTNT nhưng từ năm 2013 trường THPT cấp huyện không còn chức năng nội trú nên nhiều học sinh phải thuê nhà trọ bên ngoài. Việc này dẫn đến nhiều hệ lụy, các em gặp khó khăn trong cuộc sống, sinh hoạt, bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội, bỏ học,...
Từ thực tiễn của địa phương, ông Nhất kiến nghị cần tái tổ chức lại hệ thống trường THPT DTNT, THPT dân tộc bán trú (THPT DTBT) cấp huyện. Ông Nguyễn Viết Mười, Sở GD&ĐT tỉnh Sóc Trăng cũng đề xuất cần thay đổi hình thức hỗ trợ cho học sinh DTTS. Theo ông Mười, Sóc Trăng là “vựa lúa”, vì vậy việc cấp gạo cho học sinh DTTS ở đây là không phù hợp.
Ông Lô Thanh Nhất, Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương (Nghệ An) thì đề xuất nên thay hỗ trợ gạo bằng hỗ trợ tiền cho học sinh, vì thực tế việc vận chuyển tốn kém, học sinh khó khăn trong việc bảo quản gạo trong một thời gian dài dẫn đến lãng phí.
Đối với chính sách cử tuyển, hầu hết các ý kiến đồng tình phải giữ chính sách này song cần có những điều chỉnh. Ông Liêng Hót Ha Hai, Phó Chủ tịch UBND huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng nhận định, đây là chính sách đặc thù cần phải duy trì. Đồng thời, kiến nghị, quá trình xem xét đối tượng cử tuyển phải cận thẩn, tỉ mỉ; sau cử tuyển phải sử dụng, “nếu không sử dụng sẽ không tính được hiệu quả của chính sách cử tuyển”.
 |
| Chính sách cho GD&ĐT vùng dân tộc, miền núi cần chuyển từ hỗ trợ sang tạo cơ hội. |
Đại diện Sở GD&ĐT Vĩnh Long cũng cho biết: Chính sách cử tuyển hiện nay cần phải điều chỉnh, vì thiếu sự công bằng cho những học sinh học tốt. Thực tế cho thấy, những học sinh DTTS học tốt đỗ thẳng đại học sẽ không nhận được hỗ trợ, trong khi những học sinh học kém hơn đi theo chế độ cử tuyển lại nhận được hỗ trợ. Một số ý kiến cũng bày tỏ sự lo lắng khi hiện nay nhiều sinh viên cử tuyển học xong không được bố trí việc làm và đề nghị cần có sự ưu tiên trong tuyển dụng những đối tượng này.
Ông Hà Đức Đà, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam chỉ ra 3 điểm mấu chốt trong chính sách cử tuyển: “cử” là do địa phương; “đào tạo” là do Bộ GD&ĐT và “tuyển” là sử dụng ngay sau đào tạo, nếu không gỡ được “tuyển” sẽ mất ý nghĩa của chính sách cử tuyển.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết: Phát triển nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số là một trong 3 khâu đột phá chiến lược của đất nước. Tuy nhiên, trước những thay đổi của thực tế, việc phát triển giáo dục vùng DTTS, miền núi cần có những cách tiếp cận mới, đảm bảo thiết thực, hiệu quả.
Đối với chính sách cử tuyển, Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là chính sách cần thiết nhưng phải được điều chỉnh ở cả khâu tuyển chọn, đào tạo và sử dụng. Ưu tiên trước hết cho những học sinh có lực học tốt. Ngành nghề đào tạo cử tuyển cần cơ cấu lại, đồng thời gắn trách nhiệm và quyền lợi của người học nhằm nâng cao chất lượng đào tạo cử tuyển.
“Thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ kiến nghị ban hành 11 chính sách mới và sửa đổi, bổ sung 3 nhóm chính sách hiện hành nhằm tạo điều kiện cho giáo dục và đào tạo vùng DTTS, miền núi phát triển thuận lợi và thực chất hơn. Quan điểm của chúng tôi là chính sách cho giáo dục và đào tạo vùng DTTS, miền núi phải chuyển từ hỗ trợ sang tạo cơ hội” - Bộ trưởng nhấn mạnh.
