Thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp

• Hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững
• Tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước trước sức ép của hội nhập1

Theo kết quả điều tra của Vietnam Report với các DN tăng trưởng và triển vọng cho thấy: chi phí đầu vào tăng là rào cản bên ngoài lớn nhất đối với tăng trưởng của 60% số DN phản hồi. Hai rào cản tiếp theo có tỷ lệ lựa chọn tương đương nhau (hơn 52%) là biến động nhu cầu thị trường về sản phẩm, dịch vụ và sự trỗi dậy của các đối thủ cạnh tranh.

Trong khi đó, những rào cản từ nội tại của DN ảnh hưởng tới tăng trưởng trong 3 năm qua xuất phát từ vấn đề quản trị DN. Đây là khó khăn đối với gần một nửa số DN tham gia khảo sát, tiếp theo đó là rào cản từ việc tuyển dụng và giữ chân nhân sự và thiếu thông tin về xu hướng thị trường, đối thủ cạnh tranh với tỷ lệ lựa chọn lần lượt là 42.1% và 40.4%.

Thứ hai, thách thức cho tăng trưởng đến từ các đột phá chiến lược. Ba mũi đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội là phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và đổi mới thể chế chưa thực sự đột phá nếu so với các nước trong khu vực. So với chính chúng ta thì có những cải thiện đáng kể, nhất là ở hai mũi phát triển cơ sở hạ tầng và đổi mới thể chế.

Tuy nhiên, trong quá trình hội nhập, đặc biệt vừa hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN nên nếu thua kém các nước trong khu vực thì cũng có nghĩa năng lực cạnh tranh của nền kinh tế sẽ thấp hơn, nguồn lực cho tăng trưởng sẽ hạn chế hơn. Thứ ba, đứng từ góc độ nhìn nhận của cộng đồng các DN Việt Nam, thách thức lớn nhất đối với hơn 48% số DN tham gia khảo sát đợt này liên quan đến vấn đề xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường. Hai thách thức tiếp theo có tỷ lệ lựa chọn ngang bằng nhau ở mức 43,1% là các vấn đề liên quan đến quy định, văn bản chính sách của Chính phủ, thuế phí và hải quan cũng như sự trỗi dậy của các đối thủ cùng ngành.

Trong năm 2016, các DN chọn chiến lược tăng trưởng mạo hiểm trong bối cảnh hội nhập TPP. Những kết quả kinh doanh khởi sắc đã đạt được trong cả một chặng đường dài từ năm 2011 đến năm 2015 kết hợp với các dự báo kinh tế khả quan trong năm 2016, và đặc biệt là triển vọng thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế TPP và AEC, là cơ sở đáng tin cậy làm tăng thêm niềm tin và kỳ vọng tăng trưởng kinh doanh của DN Việt.

Hơn 76% số DN tham gia khảo sát dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng kinh doanh nhằm tận dụng tối đa những cơ hội tăng trưởng mới, 22,1% số DN sẽ tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh như năm trước, trong khi chỉ 1,6% DN có ý định thu hẹp quy mô kinh doanh. Đây là xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh nền kinh tế đang bắt đầu một giai đoạn tăng trưởng mới.

Đáng chú ý, đa phần các DN, bao gồm DN FDI và DN nội địa đều có sự cải thiện về hiệu quả kỹ thuật. Trong đó, hiệu quả kỹ thuật của DN FDI nhìn chung cao hơn so với hiệu quả kỹ thuật của DN nội địa trong ngành.

Cùng với đó, dù tiêu chí phân loại DN là lao động hay vốn thì các DN lớn có hiệu quả kỹ thuật tốt hơn so với các DN nhỏ. Hoạt động xuất khẩu và hoạt động đầu tư của các DN cũng có mối tương quan tích cực đối với hiệu quả kỹ thuật của các DN. Các DN có thời gian hoạt động lâu hơn và đặt tại các địa bàn có cơ sở hạ tầng tốt hơn sẽ có được hiệu quả kỹ thuật cao hơn…