Ngổn ngang đất nông nghiệp bỏ hoang do... dự án

Cách đây 5-7 năm, cánh đồng hơn 200 ha của xã Hòa Liên (Hòa Vang) khá màu mỡ, hằng năm 2 vụ lúa năng suất cao. Khi các dự án khu tái định cư Hòa Liên 3, Hòa Liên 4 triển khai, cánh đồng này bị san lấp nâng cao trình xây dựng khu dân cư. Do quy hoạch của dự án, sát bên khu vực bị san lấp vẫn còn đất canh tác, nhưng nông dân không thể sản xuất, do nguồn nước cấp không còn. 

Nhiều năm nay, những diện tích đất sản xuất bị ảnh hưởng trở thành đồng cỏ xanh ngắt. Đuổi con trâu ra đồng cỏ vốn là nơi sản xuất lúa trước đây, bà Ngô Thị Lư, ở thôn Vân Dương 1, tâm sự: “Trước đây cánh đồng này rộng lắm. Nay khu tái định cư mọc lên, đất nông nghiệp chỉ còn rẻo nhỏ, không chủ động nước tưới đành bỏ hoang hóa. Gia đình tui có 2 sào. Mấy năm trước, năm nào cũng được cấp trên hỗ trợ mỗi mét vuông 3 nghìn đồng; nhưng năm nay chưa thấy hỗ trợ”. Hỏi, hỗ trợ như vậy có hài lòng không? 

Bà Lư lắc đầu, nói: “Bất đắc dĩ mới để ruộng hoang hóa, nhận hỗ trợ, chứ sản xuất vẫn tốt hơn. Nhìn ruộng của mình hoang hóa nhiều năm cũng buồn lắm, song chẳng biết làm cách nào để sản xuất”. 

Đất nông nghiệp ở Hòa Liên (Đà Nẵng) bị hoang hóa do ảnh hưởng dự án.

Ông Phạm Đình Nhơn, Trưởng thôn Vân Dương 1, cho biết, thôn Vân Dương 1 có khoảng 100 hộ dân, với trên 6 ha ruộng bị hoang hóa do ảnh hưởng các dự án Hòa Liên 3, Hòa Liên 4 mở rộng và kênh thoát lũ. Diện tích này không nằm trong dự án, song không thể sản xuất do kênh dẫn nước đã bị san lấp; hơn nữa, diện tích còn lại không lớn, sản xuất bị chuột, sâu bệnh gây hại, thu nhập chẳng ăn thua nên người dân đành bỏ hoang.

“Theo tôi, không thể kéo dài tình trạng này mãi. Tốt nhất thành phố nên thu hồi, đền bù dứt điểm cho dân. Nếu không thể lập dự án trên diện tích bỏ hoang ấy, ngành Nông nghiệp cần triển khai việc phục hồi sản xuất”, ông Nhơn bày tỏ quan điểm.

Theo Sở NN&PTNT TP Đà Nẵng, qua rà soát của UBND các quận huyện, xã phường và các cơ quan liên quan trên địa bàn, năm 2015, toàn TP Đà Nẵng có 159,04 ha đất nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi các dự án nên không sản xuất. 

Trong đó huyện Hòa Vang có 68,12 ha, quận Ngũ Hành Sơn: 33,65 ha, quận Cẩm Lệ: 13,96 ha, quận Liên Chiểu: 43,3 ha. Tham khảo ý kiến của người dân và lãnh đạo các địa phương, ai nấy đều cho rằng, giải pháp tốt nhất cho tình trạng đất nông nghiệp bị ảnh hưởng từ các dự án bị hoang hóa nhiều năm là thu hồi, đền bù dứt điểm. 

Trên cơ sở đó, Sở NN&PTNT đã tổng hợp và đề xuất chủ trương thu hồi. Theo đó, trong số 159,04 ha bị ảnh hưởng, Sở này đã có văn bản đề nghị UBND TP Đà Nẵng ra quyết định thu hồi 132,98 ha (trong số đề nghị thu hồi mới có 14,49 ha đã có dự án, số còn lại chưa có dự án); còn 26,07 ha ở Hòa Vang sẽ phục hồi canh tác. Tuy nhiên, đối với diện tích đề nghị thu hồi để đền bù dứt điểm, năm 2015 này đề xuất hỗ trợ cho nông dân khoảng 4 tỷ đồng.  Đối với diện tích không thu hồi, rất cần chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý để tiến hành sản xuất. 

Theo chúng tôi, cần chấm dứt việc trích ngân sách thành phố ra nhiều tỷ đồng để hỗ trợ cho nông dân có đất canh tác bị ảnh hưởng từ các dự án. Bởi cách làm này vừa tốn kinh phí, vừa tạo tâm lý ỷ lại trong nông dân. Do đó, việc thu hồi đất cho các dự án sẽ triển khai, hoặc chuyển mục đích sử dụng; phục hồi sản xuất, sẽ là giải pháp hợp lý và đúng đắn.