Cuba tuân thủ các nghị định thư của Đối thoại Hòa bình giữa Colombia – ELN

Thứ Hai, 21/01/2019, 11:16

Ngày 19-1, thông qua mạng xã hội Twitter, Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodríguez Parrilla khẳng định La Habana sẽ tuân thủ nghiêm ngặt các nghị định thư của Thỏa thuận Hòa bình được ký kết giữa Chính phủ Colombia và nhóm Quân đội Giải phóng Quốc gia (ELN), bao gồm Nghị định thư trong trường hợp hủy bỏ đàm phán.

Ngoại trưởng Bruno Rodríguez Parrilla đồng thời nêu rõ, La Habana đang trong tiến trình tham vấn với các bên và các quốc gia bảo lãnh khác.

Lời khẳng định của Ngoại trưởng Cuba được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Colombia Iván Duque tuyên bố ông đã dỡ bỏ lệnh ngừng bắt giữ đối với 10 thành viên trong nhóm đàm phán hòa bình của ELN tại Thủ đô La Habana, Cuba. Động thái này diễn ra sau khi Viện Công tố Colombia chính thức cáo buộc ELN là thủ phạm gây ra vụ đánh bom xe tại Học viện Cảnh sát quốc gia ở Thủ đô Bogotá hôm 17-1, làm 21 người thiệt mạng và 68 người bị thương.

Ngoại trưởng Bruno Rodríguez Parrilla.

Vụ đánh bom này bị lên án là hành động “khủng bố tàn bạo” và được coi là vụ đánh bom lớn nhất trong nhiều năm trở lại đây tại Colombia, đặc biệt sau khi Chính phủ đã ký kết được thỏa thuận hòa bình và giải giáp nhóm Lực lượng Vũ trang cách mạng Colombia (FARC) sau hơn nửa thế kỷ xung đột.

Trong tuyên bố được phát đi trên truyền hình quốc gia, Tổng thống Iván Duque đã đề nghị chính quyền Cuba bắt giữ 10 thành viên của ELN đang có mặt trên lãnh thổ nước này và giao cho giới chức Colombia. Nhà lãnh đạo Colombia cũng kêu gọi ELN trả tự do cho các con tin vẫn đang bị bắt giữ, đồng thời chấm dứt các cuộc tấn công vào các cơ sở hạ tầng và người dân trên cả nước.

Ông cho hay, nếu ELN thực sự muốn hòa bình thì nhóm này cần có những hành động cụ thể như phóng thích con tin. Tổng thống Colombia cũng thông báo, Bogotá sẽ cáo buộc bất kỳ nước nào hỗ trợ hoặc cho phép các thành viên của nhóm vũ trang nói trên hiện diện trong lãnh thổ.

Tuyên bố của Tổng thống Iván Duque được đưa ra sau khi ông triệu tập cuộc họp với Hội đồng An ninh Quốc gia Colombia và đối thoại với các lãnh đạo của cộng đồng quốc tế về vụ đánh bom hôm 17-1. Trước đó, Viện Công tố Colombia tuyên bố ELN là thủ phạm gây ra vụ tấn công trên sau khi xác nhận Jose Aldemar Rojas Rodriguez, thủ phạm thực hiện vụ đánh bom, là thành viên của nhóm này.

Sau khi FARC giải giáp, ELN trở thành lực lượng nổi dậy lớn nhất hiện nay ở Colombia với khoảng 3.000 thành viên. Nhóm này bắt đầu tiến trình đàm phán hòa bình với chính quyền của cựu Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos từ tháng 2-2017 và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, bao gồm lệnh ngừng bắn song phương có hiệu lực từ ngày 1-10-2017 đến ngày 9-1-2018. Sau đó, vòng đàm phán thứ năm tại La Habana (Cuba) kết thúc hôm 15-6-2018 mà không đạt được thỏa thuận ngừng bắn song phương nào, nhưng hai bên cam kết sẽ tiếp tục đối thoại.

Tuy nhiên, kể từ khi bắt đầu nhậm chức vào tháng 8-2018, Tổng thống Iván Duque đã ra điều kiện cho ELN phải ngừng bắt cóc và trả tự do cho các con tin để tiếp tục tiến trình hòa đàm.

Theo Chính phủ Colombia, kể từ năm 2000 đến nay, ELN vẫn đang giam giữ ít nhất 10 người và tình trạng của những con tin trên không được tiết lộ. Đây cũng là lý do khiến Tổng thống Colombia quyết định tạm ngừng đàm phán hòa bình với ELN từ tháng 8-2018. Hồi tháng 10-2018, Đặc phái viên của Liên minh châu Âu (EU) về tiến trình hòa bình tại Colombia, ông Eamon Gilmore, cho biết, tổ chức này tiếp tục liệt ELN vào danh sách các tổ chức khủng bố của EU và điều này sẽ không thay đổi chừng nào các hành động bạo lực và bắt cóc chưa chấm dứt.

Hồi tháng 5-2018, Chính phủ Colombia và ELN đã quyết định chọn Cuba làm địa điểm để tái khởi động các vòng đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt cuộc xung đột vũ trang kéo dài hơn nửa thế kỷ qua. Các bên đã đưa ra quyết định này sau khi Chính phủ Ecuador - nước là trung gian hòa đàm từ tháng 2-2017 - ngừng hỗ trợ tiến trình này từ ngày 18-4 do vụ Mặt trận Oliver Sinisterra - một nhánh ly khai của FARC đã giải giáp, bắt cóc và sát hại 3 nhà báo Ecuador.

Về phía Cuba, cựu Đại sứ Cuba tại Colombia Iván Mora cho biết, La Habana đã nhận được yêu cầu chung của hai bên và nhanh chóng đáp ứng yêu cầu này với ý thức về tình hình phức tạp và khó khăn của tiến trình hòa bình tại quốc gia Nam Mỹ, và khẳng định, hòa bình tại Colombia là ước vọng chung của cả khu vực Mỹ Latinh.

Nhà ngoại giao Cuba cũng khẳng định quyết định của Chính phủ Cuba nhất quán với Tuyên bố Mỹ Latinh và Caribe là khu vực hòa bình, được các nguyên thủ trong khu vực ký tại La Habana vào tháng 1-2014.

Khổng Hà (tổng hợp)