Hà Nội xử lý gần 1.100 vụ “cát tặc”, giải tỏa nhiều điểm nóng

• Tăng cường ngăn chặn nạn khai thác cát, sỏi trái phép
• Bắc Ninh: 1 ngày bắt giữ 2 tàu khai thác cát trái phép
• Xử phạt chủ tàu khai thác cát trái phép trên sông Cổ Chiên

Theo báo cáo của Công an TP Hà Nội, qua 3 năm (2016 - 2019) triển khai kế hoạch của Bộ Công an về đấu tranh ngăn chặn, xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là cát, sỏi lòng sông, Công an TP Hà Nội đã kiểm tra, bắt giữ gần 1.100 vụ, hơn 1.200 đối tượng, khởi tố 7 vụ, 7 đối tượng vi phạm, xử phạt hành chính hơn 33 tỷ đồng.

Lợi nhuận cao, lợi dụng đêm tối để gây án

Đại tá Nguyễn Văn Viện, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, hiện TP Hà Nội có 15 tuyến sông lớn, nhỏ các loại với tổng chiều dài 493,3km, đáng chú ý có 7 tuyến sông có hoạt động khai thác, nạo vét cát lòng sông, gồm: sông Hồng, sông Đuống, sông Đà, sông Công, sông Đáy, sông Cà Lồ và sông Cầu. 

Trong đó, có một số điểm nóng về khai thác trái phép cát, sỏi như: Tuyến sông Hồng, thuộc địa phận quận Bắc Từ Liêm, huyện Đông Anh và đoạn giáp ranh TP Hà Nội với tỉnh Vĩnh Phúc diễn biến phức tạp gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong công tác kiểm tra, bắt giữ và xử lý vi phạm; ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái, làm biến đổi dòng chảy, sạt lở đê điều, đất canh tác, bãi bồi ven sông trên địa bàn và các tỉnh lân cận. 

Cũng theo Đại tá Nguyễn Văn Viện, nguyên nhân là do nhu cầu và lợi nhuận thu được từ các hoạt động khai thác trái phép tài nguyên, khoáng sản lớn, các đối tượng thường sử dụng phương tiện thủy tự chế, hoán cải, có lắp thêm các thiết bị, công cụ… lợi dụng địa bàn giáp ranh, đêm tối để khai thác cát, sỏi lòng sông.

Điển hình, trong 2 tháng (từ 1-5-2019 đến ngày 31-7-2019), Công an huyện Ba Vì (Hà Nội) đã trực tiếp phát hiện, kiểm tra, xử lý hơn 10 vụ khai thác khoáng sản (cát) trái phép, tạm giữ 9 phương tiện (2 máy xúc, 7 tàu hút), thu ngân sách Nhà nước trên 300 triệu đồng. 

Trong đó, đã chuyển Cơ quan điều tra khởi tố 1 vụ án hình sự vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên, khởi tố 1 đối tượng, tịch thu 1 phương tiện tàu sông. Đáng chú ý, ngày 22-2, tổ công tác Đội CSĐT tội phạm về kinh tế - ma tuý Công an huyện Ba Vì phối hợp với Công an xã Đông Quang (Ba Vì) tuần tra kiểm soát trên sông Hồng, phát hiện 1 phương tiện tàu sông in số hiệu: HN - 1660 đang hoạt động khai thác (hút) cát lòng sông Hồng thuộc địa bàn xã Đông Quang, đưa lên khoang chứa của tàu. 

Qua kiểm tra phát hiện trên tàu có 3 người gồm: Nguyễn Trọng Nghĩa (SN 1981, quê xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc); Quách Văn Thành (SN 1970) và Vũ Hùng Mạnh (SN 1976) cùng trú tại xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội, đang vận hành hệ thống đầu nổ, ống hút khai thác (hút) cát đen tại vị trí lòng sông Hồng đưa lên khoang chứa của tàu. Tổ công tác tiến hành đo khối lượng cát có trong khoang chứa của tàu sông nói trên, kết quả đo xác định khối lượng cát là 39,192m³ cát đen. 

Tại thời điểm kiểm tra, Thành, Mạnh, Nghĩa không xuất trình được giấy tờ, giấy phép gì liên quan đến việc khai thác cát trên và giấy tờ liên quan đến phương tiện. Đến ngày 31-5, Công an huyện Ba Vì đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Quách Văn Thành về tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” quy định tại Điều 227- BLHS 2015. 

Tiếp đó, ngày 2-4, tổ công tác Đội 3 – Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường chủ trì, phối hợp với Đội Cảnh sát Kinh tế, Công an huyện Gia Lâm và Đội TTKS đường thủy số 3, Phòng CSGT Công an TP Hà Nội tiến hành kiểm tra, bắt giữ chiếc tàu hút mang số hiệu: BN-0475, do đối tượng Nguyễn Mạnh Hùng (SN 1989, ở huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng) điều khiển đang có hành vi khai thác cát trái phép dưới lòng sông Hồng (đoạn thuộc địa bàn xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm). Tại thời điểm kiểm tra, Hùng không xuất trình được đăng ký, đăng kiểm của phương tiện cũng như giấy phép điều khiển phương tiện và giấy phép khai thác khoáng sản.

Công an TP Hà Nội cũng phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra, xử lý gần 500 trường hợp bến bãi tập kết vật liệu xây dựng ven sông vi phạm các quy định về an toàn giao thông đường thủy nội địa, đê điều, bảo vệ môi trường... 

Từ đầu năm 2019, số vụ vi phạm khai thác cát, sỏi giảm nhiều so với những năm trước. Công an TP Hà Nội và các quận, huyện, thị xã đã phát hiện, xử lý trên 180 vụ khai thác khoáng sản trái phép, chủ yếu tại địa bàn giáp ranh với các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Vĩnh Phúc... 

Trên tuyến sông Hồng đoạn qua địa bàn huyện Thanh Trì, Thường Tín, Phú Xuyên, do lực lượng chức năng thực hiện tốt công tác tuần tra, kiểm soát nên nạn khai thác cát trái phép giảm thiểu.

Công an TP Hà Nội phối hợp bắt giữ “cát tặc”.

Tạo thế liên hoàn, ngăn chặn khai thác cát, sỏi 

Công an TP Hà Nội đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường chủ trì, phối hợp với lực lượng Cảnh sát đường thủy và Công an các quận, huyện, thị xã có đường sông chảy qua, đặc biệt trong trường hợp cần thiết, tăng cường lực lượng Cảnh sát cơ động, tạo thế liên hoàn, chủ động tấn công trấn áp mạnh, không để các đối tượng có tư tưởng manh động, chống đối lại lực lượng làm nhiệm vụ; đồng thời triển khai công tác điều tra cơ bản, chủ động nắm rõ tình hình địa bàn, đối tượng, nắm vững từng phương tiện hoạt động trên địa bàn quản lý để làm tiền đề cho việc triển khai các phương án, biện pháp đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật. 

Trên cơ sở quy chế phối hợp, Công an TP Hà Nội đã ký kết với Công an 8 tỉnh giáp ranh, gồm: Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên, Hà Nam từ năm 2016 nên việc thông tin hai chiều được trao đổi kịp thời trong việc phối hợp triển khai các biện pháp kiểm tra, bắt giữ các đối tượng lợi dụng địa bàn giáp ranh để khai thác trái phép cát, sỏi lòng sông.

Thời gian tới, Công an TP Hà Nội tiếp tục kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, theo hướng nhằm vào lợi ích kinh tế, làm mất khả năng, điều kiện tái hoạt động vi phạm pháp luật, như: tịch thu các tàu, thuyền hoặc sên, vòi, ống hút, cát, sỏi... Quá trình xử lý chủ động đấu tranh, khai thác, làm rõ hành vi vi phạm, các đối tượng liên quan để xử lý ở mức cao nhất nhằm nâng cao tính răn đe, phòng ngừa các đối tượng tái vi phạm.