Xóm không điện, không nước sạch giữa tỉnh Hà Nam

Từ giữa những năm 80 của thế kỷ trước, một số hộ gia đình lên xóm 3, thôn Thanh Sơn (xã Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm, Hà Nam) khai hoang lập nghiệp và cũng từ đó đến nay họ sống trong cảnh không điện, không nước sạch. Không chỉ vậy, gần 300 người dân tại đó gần như không được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho trẻ em vì nguyên nhân đường đi lại khó khăn, địa bàn chia cắt, xa trung tâm…

1/4 thế kỷ sống không điện và nước sạch

Đã hơn 25 năm nay, người dân trong xóm 3 gần như không biết đến ánh sáng của đèn điện. Thôn Thanh Sơn có ba xóm, xóm 3 là xóm rộng nhất và cũng là xóm duy nhất không có điện. 8h tối, nhà nào nhà nấy đã im phăng phắc.

Mỗi gia đình ở đây có một bình ắc quy nhỏ để dùng trong những trường hợp thật cần thiết. Ắc quy hết điện lại phải lặn lội gần chục cây số mang đi nạp. Một số ít gia đình có tivi nhưng cả năm có khi chỉ xem vào dịp Tết, thời gian còn lại, chiếc tivi ấy như một thứ đồ trang trí!

Bà con chắt chiu từng giọt nước để dự trữ cho mùa khô.

Thứ duy nhất mà nhà nào ở đây cũng có là chiếc đèn dầu. Ăn cơm dưới ánh sáng đèn dầu, cho gà vịt ăn lúc nhập nhoạng tối cũng bằng đèn dầu. Chị Nguyễn Thị Liên, một người dân trong xóm 3 cho biết: "Không có điện bao nhiêu năm tôi cũng đã quen, nhưng cứ mùa hè nắng nóng, không có điện chỉ có người già là khổ thôi".

Sống không điện, gần 300 con người nơi đây còn sống không nước sạch cũng chừng ấy thời gian. Tại xóm 3, nước mưa và nước khe là 2 nguồn cung cấp nước cho bà con. Đất đai cằn cỗi không thể trồng lúa, mùa khô không có nước, hoa màu của người dân cũng không thể lên được. Gia đình nào cũng dự trữ nước mưa trong chum to để sinh hoạt.

Được biết, trong địa bàn xóm 3 có một số bể chứa nước sinh hoạt của người dân do chính quyền địa phương đầu tư nhưng nay bể nước vàng đục nổi váng, nhiều rác bẩn, không thể sử dụng.

Với những người dân xóm 3, thôn Thanh Sơn thì dịch vụ y tế như điều gì đó xa xỉ. Đã lâu lắm rồi người dân đều tự chữa bệnh bằng thuốc dân gian mà ít biết đến việc đi khám bệnh tại cơ sở y tế. Một phần do nghèo khó, mặt khác trạm y tế cũng ở xa trung tâm.

Cũng giống như khó khăn về y tế, các trường học nằm quá xa địa bàn dân cư xóm 3 (và cả thôn Thanh Sơn) nên việc đi học của con em người dân trong vùng không được thuận tiện.

Bể nước sinh hoạt chung được đầu tư xây dựng nhưng nay cũng bỏ hoang.

Những khó khăn trong đời sống và sản xuất của người dân nơi đây một phần quan trọng là do hệ thống đường giao thông. Anh Vũ Văn Thực, một cư dân xóm 3 cho biết, trời nắng đường bụi, mưa thì trơn lầy lội, đi lại rất khó.

Cần quan tâm đến những khó khăn của người dân

Khi đề cập đến những thực trạng còn tồn tại ở xóm 3, ông Nhữ Văn Thứ, Chủ tịch UBND xã Thanh Nghị từ chối trả lời phóng viên Báo CAND với lý do bận nhiều cuộc họp. Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Liêm, ông Lê Văn Sơn cũng ủy thác việc này cho Trưởng phòng Nông nghiệp và Phòng Công thương.

Theo ông Trần Hữu Tuyến - Trưởng phòng Công thương huyện Thanh Liêm - thì việc làm đường trong địa bàn xóm 3, thôn Thanh Sơn thuộc dự án "đường giao thông đến trung tâm các xã của huyện Thanh Liêm", dự án này không có tiền đền bù nếu đường mới làm lấn vào đất của dân. Do người dân chưa hiểu được hết vấn đề nên hiện giờ việc làm đường đang phải dừng lại.

Về vấn đề cung cấp điện, ông Sơn nói đã bàn giao toàn bộ cho Điện lực Thanh Liêm. Còn ông Phạm Trọng Kính - Trưởng phòng NN&PTNT - nói: "Đối với những khó khăn của thôn Thanh Sơn nói chung và xóm 3 nói riêng, từ năm 2009, lãnh đạo huyện cũng đã báo cáo và đề xuất một số hướng giải quyết lên các cấp cao hơn nhưng đến nay vẫn chưa có biện pháp chỉ đạo cụ thể".

Hiện trạng đời sống của gần 300 con người xóm 3, thôn Thanh Sơn đang rất cần sự giải quyết nhanh chóng từ phía chính quyền và các ban, ngành có liên quan. UBND xã Thanh Nghị cần khẩn trương tiến hành giải quyết thắc mắc của người dân trong khâu đền bù đất để bà con sớm có đường mới. Các cấp chính quyền cần quan tâm điều chỉnh việc phân bố dân cư xóm 3 sao cho người dân thuận lợi hơn trong việc hưởng phúc lợi xã hội cũng như dễ dàng lắp đặt hệ thống lưới điện và đường dẫn nước sạch.

Xóm 3, thôn Thanh Sơn được hình thành từ chủ trương xây dựng vùng kinh tế mới từ những năm 1985, 1986. Hầu hết cư dân xóm 3 hiện nay đều là người dân thôn Bồng Lạng (cách địa bàn xóm 3 gần 10km) di cư vào khai hoang lập nghiệp