Thiếu chế tài xử lý, xe container “hoành hành”

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc do Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì bàn các giải pháp ngăn chặn TNGT và triển khai Chỉ thị số 12 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các giải pháp nhằm ngăn chặn TNGT nghiêm trọng trong giao thông đường bộ diễn ra ngày 6/7, Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng đã báo cáo rằng “Hải Phòng hiện có tới 90% xe tải hoạt động không có phép”, và đó là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng vi phạm TTATGT và TNGT đường bộ. Ghi nhận của phóng viên Báo CAND đã có mặt tại Hải Phòng để làm rõ các vấn đề liên quan.

Chỉ 46 giấy phép được cấp, nhưng 1.036 doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng xe container

Khảo sát của chúng tôi dọc trên tuyến QL5 cho thấy, mỗi ngày có tới hàng trăm lượt xe container chở hàng từ Hải Phòng về Hà Nội và theo chiều ngược lại. Nhìn những chiếc xe container to kềnh càng dài hàng chục mét, trọng lượng xe chưa tính hàng hóa đã nặng hơn hai mươi tấn vừa chạy vừa lắc lư trên đường như rắn đang trườn, bất kể người đi đường nào cũng nhận thấy rõ sự nguy hiểm của loại xe khủng này. Xe chạy tốc độ cao, chỉ cần người lái mất tập trung có thể khiến chiếc xe văng ra khỏi trục đường đang chạy và khiến các phương tiện tham gia giao thông khác trên đường gặp nguy hiểm.

Ngày 7/3/2013, trên tuyến đường này đã xảy ra một vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng. Trong lúc điều khiển xe container BKS 16L-0485, kéo theo rơ moóc, lái xe Cao Huy Hoàng, 27 tuổi, ở huyện Tiên Lãng, Hải Phòng không làm chủ được tay lái đã gây tai nạn làm hai người đi xe máy thiệt mạng. Chiều 10/7, cũng trên quốc lộ 5 (địa phận tỉnh Hải Dương) đã xảy ra vụ TNGT nghiêm trọng khác... Xe container khi tham gia giao thông rất nguy hiểm, nhưng đến thời điểm này, các văn bản pháp lý hướng dẫn quản lý đối với xe container vẫn chưa đầy đủ.

CSGT Hải Phòng kiểm tra xe container vi phạm TTATGT.

Ngày 10/7, trong buổi làm việc với phóng viên Báo CAND, ông Nguyễn Đức Thọ, Phó Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng cho biết: Theo số liệu đăng ký của Phòng CSGT Công an TP Hải Phòng và các Trung tâm đăng kiểm phương tiện cơ giới đường bộ, trên địa bàn Hải Phòng hiện có 7.337 xe đầu kéo (tính đến hết tháng 5/2013) và 7.395 rơ moóc, sơ mi moóc (tính đến ngày 15/6/2013). Tổng hợp từ các trung tâm đăng kiểm trên địa bàn tại thời điểm cuối năm 2011, có 1.036 doanh nghiệp vận tải hàng hóa container đóng trên địa bàn.

Nhưng đến ngày 8/7/2013, Sở GTVT Hải Phòng mới cấp được 46 giấy phép đăng ký kinh doanh vận tải hàng hóa bằng xe ôtô cho các doanh nghiệp có loại hình kinh doanh vận chuyển bằng xe container (chiếm 4,4% so với tổng doanh nghiệp có xe vận chuyển container theo số liệu các trung tâm đăng kiểm cung cấp). Việc hạn chế trong cấp giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe container là do từ năm 2000 đến trước năm 2008, sau khi Chính phủ ban hành Quyết định số 19/2000 về việc bãi bỏ các loại giấy phép trái với quy định của Luật Doanh nghiệp (84 loại giấy phép), trong đó có Giấy phép vận tải hàng hóa cấp cho các phương tiện vận tải. Từ đó hoạt động vận tải hàng hóa bằng xe ôtô nói chung và xe container nói riêng trên phạm vi cả nước thiếu các công cụ pháp lý để quản lý đối với loại hình kinh doanh này.

Lực lượng CSGT và TTGT Hải Phòng thường xuyên phối hợp kiểm tra, xử lý xe container vi phạm TTATGT.

Trong báo cáo, ngày 8/7, do ông Đàm Xuân Lũy, Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng ký gửi Bộ GTVT giải trình về vấn đề này như sau: Nghị định 91/2009 của Chính phủ chỉ quy định, doanh nghiệp, Hợp tác xã kinh doanh vận chuyển hàng hóa bằng xe container thì phải cấp giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ôtô, nhưng lại không quy định phương tiện vận chuyển container phải được gắn phù hiệu. Để khắc phục vấn đề này, Chính phủ ban hành Nghị định 93/2012 quy định về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 91/2009, quy định “các phương tiện vận chuyển container phải được gắn phù hiệu”.

Nhưng đến thời điểm này, Bộ GTVT vẫn chưa ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 93/2012 nên vẫn phải thực hiện theo Nghị định 91/2009. Chính vì thiếu chế tài xử lý đối với xe container nên tại các cuộc họp, làm việc, hội thảo với các cơ quan chức năng tham mưu cho Bộ GTVT, Sở GTVT Hải Phòng đều báo cáo về vấn đề này, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. “Công tác quản lý hoạt động vận tải xét đến cùng là quản lý hoạt động của phương tiện lưu hành, tham gia giao thông. Nếu như các phương tiện vận tải không được gắn phù hiệu và chịu sự kiểm tra, kiểm soát thì các cơ quan chức năng rất khó quản lý hoạt động của doanh nghiệp”, ông Lũy nhấn mạnh.

Cần khắc phục bất cập để siết chặt quản lý xe container

Tiếp xúc với chúng tôi, Thượng tá Vũ Văn Giới, Trưởng phòng CSGT đường bộ, đường sắt Công an TP Hải Phòng cho biết, hiện nay tình hình TNGT trên địa bàn Hải Phòng do xe container gây ra tiềm ẩn gia tăng. Để hạn chế TNGT, lực lượng CSGT Hải Phòng đã tăng cường tuần lưu giờ cao điểm, ban đêm, đẩy mạnh kiểm tra, xử lý xe container vi phạm các lỗi như: chạy quá tốc độ quy định, tránh vượt sai quy định, sai phần đường, làn đường, chở quá tải, uống rượu bia lái xe, thiết bị an toàn không đảm bảo… để làm giảm TNGT do  xe container gây ra. Được biết, trong 6 tháng đầu năm, lực lượng CSGT và Thanh tra giao thông Hải Phòng đã phối hợp kiểm tra đã xử lý hàng trăm phương tiện vận tải hàng hóa, trong đó có rất nhiều xe container vi phạm. 

Để sớm đưa công tác quản lý hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng xe container vào kỷ cương, kỷ luật và giảm tình trạng vi phạm như hiện nay, Bộ GTVT cần sớm ban hành Thông tư quy định hướng dẫn việc cấp phù hiệu cho xe vận chuyển container. Ngoài ra, Chính phủ cần ban hành Nghị định bổ sung điều khoản xử phạt các phương tiện vận chuyển bằng container không gắn phù hiệu theo quy định (vì Nghị định 71/2012 chưa có quy định xử phạt lỗi xe vận chuyển container không gắn phù hiệu).