Quá nhiều nguy cơ cho người tiêu dùng

Thực phẩm nội - ngoại đều đáng lo

Rau xanh là một trong những loại thực phẩm thiết yếu nhất. Hiện mỗi năm cả nước sản xuất được 11,5 triệu tấn rau các loại. Tuy nhiên, theo Đoàn giám sát, việc kiểm soát sản phẩm này còn rất thấp, như tại TP Hồ Chí Minh, cũng mới chỉ kiểm soát được 20 - 30% tổng lượng rau xanh cung cấp cho thành phố.

Kết quả giám sát trên cả nước cho thấy, tình trạng rau xanh bị ô nhiễm do vi sinh vật tuy có chiều hướng giảm nhưng vẫn ở mức độ cao. Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, kiểm tra ngẫu nhiên trên rau, quả tại một số địa phương như TP Hà Nội, Tiền Giang, Vĩnh Phúc, TP Hồ Chí Minh trong quý III và IV năm 2008 phát hiện trong 76 mẫu rau, có 40 mẫu nhiễm E.Coli vượt quá giới hạn cho phép (chiếm 52,6%), 6 mẫu rau nhiễm Samonella (chiếm 7,9%). Thực tế đó cho thấy, môi trường đất và nước để trồng rau và cung ứng rau là không đảm bảo chất lượng.

Rượu không đảm bảo chất lượng gây hại rất lớn cho sức khỏe con người.

Đặc biệt, báo cáo của Đoàn giám sát chỉ ra rằng: "Tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV) trong rau có chiều hướng tăng". Ô nhiễm do tồn dư thuốc BVTV giai đoạn 2004 - 2006 là 4,9%, giai đoạn 2007 - 2008 tăng lên 5,72%.

Kết quả kiểm tra dư lượng thuốc BVTV trên rau, quả tại các chợ đầu mối, các siêu thị và vùng sản xuất tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh lân cận trong năm 2008 cho thấy trong 412 mẫu rau các loại được kiểm tra, đã phát hiện 48 mẫu có dư lượng thuốc BVTV vượt quá giới hạn tối đa cho phép (chiếm 11,65%), có 1 mẫu có dư lượng thuốc BVTV cấm sử dụng là Endosunfal (chiếm 0,2%). Trong 99 mẫu quả được kiểm tra, có 15 mẫu có dư lượng thuốc BVTV vượt quá giới hạn cho phép (chiếm 15,15%).

Không chỉ rau, Đoàn giám sát cho biết việc tồn dư hóa chất trong sản phẩm thịt cũng có chiều hướng tăng. Báo cáo giám sát cho biết, một số hóa chất có ảnh hưởng đến sức khỏe con người như Salbutamol và Clenbuterol đã bị cấm sử dụng, nhưng vẫn phát hiện thấy trong các mẫu thịt được kiểm nghiệm. Số liệu cụ thể cho biết, tồn dư hóa chất trong sản phẩm thịt của  giai đoạn 2004 - 2006 là 3,91%, còn ở giai đoạn 2007-2008, mức độ tồn dư này tăng lên 6,39%…

Cần mạnh tay hơn với vi phạm

Tiến hành khảo sát, kiểm tra tại một số cửa khẩu về CLVSATTP nhập khẩu, Đoàn giám sát cho rằng cơ quan chức năng mới quan tâm kiểm tra hàng nhập khẩu chính ngạch, còn hàng nhập khẩu qua đường tiểu ngạch chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Tình trạng nhập khẩu thực phẩm, phụ gia thực phẩm không có giấy xác nhận chất lượng nhập khẩu của cơ quan kiểm tra Nhà nước; nhập lậu động vật và sản phẩm động vật, hoa quả tươi không qua kiểm dịch còn xảy ra. Thực tế, việc kiểm tra CLVSATTP chủ yếu được thực hiện bằng… cảm quan. Tình trạng chung là trang thiết bị phục vụ kiểm nghiệm còn thiếu và lạc hậu, thiếu các thiết bị kiểm tra nhanh.

Ở mặt hàng đồ uống, Đoàn giám sát đánh giá: "Sản xuất rượu thủ công vẫn chiếm tỷ lệ khá lớn (250 - 300 triệu lít/năm) và có tới 95,7% người uống rượu sử dụng loại này". Trong khi đó, việc kiểm soát hàm lượng methanol, aldehyt trong rượu ở các cơ sở chế biến này còn chưa tốt. Vì thế đã xảy ra nhiều trường hợp bị chết do ngộ độc rượu.

Riêng tại TP Hồ Chí Minh chỉ trong 20 ngày (từ 9/9 đến 29/10/2008) đã có 11 ca tử vong, trong tổng số 30 ca ngộ độc rượu. Theo số liệu từ báo cáo của 63 tỉnh thành phố, số vụ ngộ độc từ năm 2004-2008 có xu hướng tăng, tuy nhiên số người bị ngộ độc có chiều hướng giảm. Nguyên nhân ngộ độc cho thấy, do vi sinh vật (42,2%), do độc tố tự nhiên (26,7%) là cao. Ngộ độc do vi sinh vật có xu thế giảm, do độc tố tự nhiên có xu thế tăng.

Về nguyên nhân tử vong do ngộ độc thực phẩm thì do độc tố tự nhiên là cao (73,3%), trong đó có tới 50% số người tử vong không phải do sử dụng thực phẩm từ sản xuất, chế biến.

Tại phiên họp hôm qua 20/4, đại diện các Bộ, ngành đều đồng tình với kết quả giám sát này và cho rằng, thực trạng đang rất đáng báo động, cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp kiểm tra, kiểm soát, xử lý để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Theo Trưởng ban Dân nguyện của UBTVQH, ông Trần Thế Vượng, hiện đang phổ biến tình trạng người sản xuất, người buôn bán hàng thực phẩm vì lợi ích nhỏ của mình mà xem thường sức khỏe của người khác, trong khi người tiêu dùng vẫn phải mua cho nhu cầu hằng ngày. "Tôi về quê cũng được bà con nông dân nói rất thật rằng, đây là luống rau để bán, còn đây là luống rau để người nhà ăn nên không tưới thuốc sâu, hóa chất…" - ông Vượng phản ánh.

Theo ông Trần Thế Vượng, cần phải xử lý mạnh, cương quyết đối với những hành vi bán, cung cấp thực phẩm có hại cho sức khỏe, thậm chí phải dùng chế tài hình sự.