Người mẹ gánh hàng rong “nuôi chữ” cho con

Chúng tôi về thăm nhà bà A vào một chiều mưa trái mùa xứ Huế. Bên trong túp lều xơ xác nằm sát bên thượng nguồn sông Hương, từng cơn mưa tạt vào vách ván gỗ tràm đã chuyển màu mốc vì thời gian, như thể ném từng nắm đá cuội. Gió rít từng cơn lùa qua khe hở khiến túp lều cứ rung lên bần bật. Nhìn ra mấy trái mít phơi mưa nằm lăn lóc trước sân, bà A buồn rầu đánh tiếng: “Mưa to quá, chắc chiều ni không bán buôn chi được nữa rồi !”.

Bà A sinh ra trong gia đình nghèo lại đông anh em, lớn lên, bà kết duyên với chàng trai cùng thôn tên Nguyễn Gia. “Lúc ấy, nhà quá nghèo nên cha mẹ chỉ cho được mấy thúng lúa rồi hai vợ chồng tui kéo nhau về bên mé sông này dựng mái lều tranh để ở và lấy nghề đổi nước cho khách đi đò mưu sinh qua ngày”, bà A nghẹn lời kể lại.

Đưa mắt ra phía dòng sông đang cuồn cuộn chảy dưới mưa, bà A lại nhớ về cái ngày định mệnh cách đây 14 năm về trước.

Đó là một buổi chiều năm 1999, con sông vốn hiền hòa trước mặt nhà bỗng trở nên hung dữ, mưa lớn khiến nước trên nguồn đổ về ầm ầm đã cuốn phăng căn nhà và số tài sản mà vợ chồng bà tích cóp suốt hơn nửa đời người. Tiền bạc dành dụm để chuẩn bị cất căn nhà mới cũng bị trôi hết, thế là vợ chồng bà đành chặt mấy cây mít và tràm trong vườn để xẻ lấy gỗ dựng túp lều này cho cả gia đình trú ngụ...

Bà Nguyễn Thị A cùng 3 đứa cháu trong túp lều bên thượng nguồn sông Hương.

Và, khi cơn lũ đi qua cũng là lúc ông Gia mắc chứng bệnh khó chữa rồi đột ngột qua đời. Tiếc thương người chồng bạc mệnh, bà A chuyển dạ sinh non nhưng may được hàng xóm phát hiện đưa lên Bệnh viện TW Huế cấp cứu kịp thời nên đã cứu được mạng sống của đứa con gái út.

Kể từ ngày đó, bà A một thân một mình cùng đôi quang gánh trên vai, khi thì vài mớ rau, lúc lại mấy mớ tôm mớ tép, tần tảo đi bán từ thôn này qua thôn nọ. Hết mùa tôm cá, bà A lại cần mẫn với mấy sào ruộng lạc để chắt chiu lo cho các con ăn học...

Để giảm gánh nặng cho mẹ, người con đầu của bà A là anh Nguyễn Quốc, năm nay 30 tuổi, học xong lớp 9, đã tình nguyện đi bộ đội và khi xuất ngũ thì về làm Công an viên của thôn La Khê Trẹm. Không muốn các em sau phải bỏ học giữa chừng, hai người con thứ của bà A là Nguyễn Phòng (28 tuổi) và Nguyễn Quảng (26 tuổi) đành gác lại chuyện đèn sách để ở nhà đi làm phụ hồ giúp mẹ nuôi các em ăn học.

Nghị lực vượt lên nghèo khó, người em kế Quảng là Nguyễn Tỵ (23 tuổi) đã thi đậu vào Trường Cao đẳng Du lịch Huế. Em Nguyễn Tuấn (19 tuổi) cũng đang cật lực ôn thi để chuẩn bị cho kỳ thi đại học sắp đến. “Em sẽ quyết tâm thi đậu vào ngành nuôi trồng thủy sản, trường đại học Nông lâm Huế để sau này về quê mở rộng mô hình nuôi tôm, cá trên sông quê mình”, Tuấn chia sẻ ước mơ.

Tận dụng thời gian nghỉ hè, em Nguyễn Thị Trang, học sinh lớp 11 Trường THPT Hương Vinh, con gái út của bà A đã xin giúp việc tại một quán cà phê ở đường Lê Lợi (TP Huế) để giúp mẹ trang trải số tiền học phí cho năm học cuối cấp sắp tới...

Trong căn nhà nghèo, chỉ còn lại bà A và 3 đứa cháu nội khi các con đã đi làm và đi học xa. Trước khi chia tay tôi, bà A không giấu vẻ lo lắng: “Mùa lạc vừa rồi, tui thu hoạch được mấy tạ lạc nhưng giờ lạc bán không ai mua hết chú à, sắp tới lại phải chạy vạy khắp nơi để lo học phí cho mấy cháu… Nhưng có cực khổ mấy thì tui cũng cố gắng để giúp các con theo đuổi được ước mơ của mình ”