Nắng nóng, hạn hán gây thiệt hại lớn tại Tây Nguyên

Ngay sau khi đoàn công tác của Bộ NN&PTNT đi khảo sát thực tế và bàn cách chống hạn, đích thân Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chủ trì buổi làm việc với các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên để có biện pháp, hỗ trợ cùng các địa phương chống hạn. Theo thống kê, tại 5 tỉnh Tây Nguyên hiện đã có trên 51.403ha cây trồng bị thiếu nước, trong đó có 14.624ha lúa, 34.396ha cà phê và 2.383ha cây trồng khác. Và đến thời điểm cuối tháng 3/2013, mực nước hầu hết tại các hồ chứa thủy lợi, thủy điện vừa và lớn trong vùng đều đã cạn hoặc gần đến mực nước chết không đủ tưới suốt vụ. Trong khi đó, tại các trạm bơm điện sử dụng nguồn nước trên sông phục vụ tưới gặp nhiều khó khăn do lượng nước sụt giảm, điện không ổn định gây khó khăn hơn cho công tác cứu hạn.

Theo Bộ NN&PTNT nhận định, với trên 51.000ha diện tích cây trồng đang bị hạn, nếu không có biện pháp cứu kịp thời sẽ mất trắng, ước tính thiệt hại hơn 1.000 tỷ đồng. Không những hạn hán đang khiến lúa chết khô, cà phê chết héo từng ngày, mà tại khu vực Tây Nguyên đang có khoảng trên 80.000 hộ gia đình, tương đương hơn 120.000 nhân khẩu đang rất khó khăn về nước sinh hoạt. Đặc biệt, một số người dân trên địa bàn TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Pleiku (Gia Lai) và tại một số huyện của tỉnh Kon Tum, Đắk Nông phải chịu cảnh không còn nước ngọt sinh hoạt khiến cuộc sống của bà con nơi đây đang bị xáo trộn.

Người dân Tây Nguyên đang dùng mọi cách để kiếm nguồn nước trong cơn hạn hán.

Để chống hạn khẩn, các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên đã đề nghị hỗ trợ kinh phí khoảng 1.000 tỷ đồng để mua xăng dầu, nạo vét kênh mương, và đặc biệt là tăng tỷ lệ quỹ phòng chống thiên tai trong ngân sách kinh tế để các địa phương có thêm kinh phí chống hạn, xâm nhập mặn, triển khai việc mua giống để gieo trồng lại cho kịp thời vụ.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Duyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho rằng, trong công tác hỗ trợ cần có cơ chế cụ thể, rõ ràng để tạo sự công bằng, không quá chênh lệch giữa các tỉnh, thành. Còn kinh phí hỗ trợ nước sinh hoạt, theo ông Trần Văn Thiện, Giám đốc Công ty TNHH MTV cấp nước và đầu tư xây dựng Đắk Lắk nên có cơ chế hỗ trợ thiết thực, nếu không, kinh phí bị hao hụt còn người dân không được hưởng, không mang lại hiệu quả.

Trước tình hình trên, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo, Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Công Thương, EVN xây dựng phương án, kế hoạch đặc biệt để điều tiết nước ở các hồ thủy điện, thủy lợi, đủ điều kiện mới xả nước, tận dụng tối đa, tuyệt đối không để nước lãng phí trôi ra biển; các địa phương phải hết sức chủ động có các giải pháp phù hợp với điều kiện nguồn nước; cần tập trung điện cho sản xuất nông nghiệp, bơm nước để tiếp tục gieo cấy ở những diện tích có thể. Đối với những diện tích lúa đã chết, có thể cấy lúa hoặc chuyển sang cây hoa màu khác.

Theo Trung tâm khí tượng thủy văn Tây Nguyên dự báo, trong thời gian cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2013, trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên nhiệt độ tiếp tục có xu hướng tăng và một số ngày sẽ xảy ra nắng nóng khá gay gắt. Do nắng nóng tăng mạnh, độ ẩm không khí đạt thấp và lượng bốc hơi tăng trong khi các trận mưa còn thưa, lượng mưa không lớn, vùng có mưa hẹp, đồng thời các trận mưa xuất hiện sau thời gian dài nắng, khô còn làm cho mực nước ngầm tụt thấp nhanh hơn nên lượng nước mặt và nước ngầm sẽ tiếp tục quá trình cạn kiệt và khan hiếm hơn. Do đó mức độ hạn hán, thiếu nước sẽ còn tiếp tục gay gắt hơn trong những tháng tiếp theo.

Có thể nói, những nỗ lực chống hạn của chính quyền và nhân dân các tỉnh Tây Nguyên thời gian qua là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, những biện pháp, giải pháp lâu nay ở các địa phương Tây Nguyên chỉ là tình thế tạm thời. Đã đến lúc cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa, đồng bộ hơn nữa của Trung ương đối với Tây Nguyên trong cuộc chiến “sống chung với hạn” như ở đồng bằng sông Cửu Long người dân “sống chung với lũ” nhằm tạo ra sự phát triển bền vững, ổn định cho vùng đất giàu tài nguyên, thiên nhiên và có vị trí chiến lược quan trọng như Tây Nguyên