Loạn thị trường sâm tam thất

Phố thuốc Đông y nằm trên đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5) là nơi mà nhiều người tìm đến nuôi hy vọng mua "thần dược" giải độc, trị ung thư mang tên sâm tam thất. "Nó còn tốt hơn cả sâm Ngọc Linh nữa đó" - bà Nga, 45 tuổi, có chồng bị ung thư gan, lúc hỏi mua "thần dược" sâm tam thất, quả quyết: "Sâm tam thất cũng mọc trên núi có độ cao hơn ngàn mét so với mặt nước biển như sâm Ngọc Linh, nhưng nhờ hấp thụ linh khí của đất trời nên bổ lắm. Nghe nói người dân tộc hay dân đi rừng ở Tây Nguyên nếu chẳng may lạc rừng, cạn thức ăn nước uống chỉ việc ngậm củ sâm tam thất thì cầm cự cả chục ngày mà vẫn khỏe".

Tại quầy Đông dược cách đấy vài mươi bước chân, chẳng biết lấy cơ sở nào mà ông chủ quầy tên Lý khẳng định sâm tam thất nhờ có những hoạt chất tổng hợp của sâm Ngọc Linh, nấm cổ linh chi và nấm lim xanh nên không chỉ có tác dụng với các bệnh xoàng xoàng mà ngay cả bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối cũng đặc biệt có hiệu dụng. "Phụ nữ muốn làn da đẹp, hay để ngăn ngừa ung thư thì sâm tam thất cũng là lựa chọn số một. Do có nhiều tính năng thần hiệu như vậy nên sâm tam thất hiện cung không đủ cầu" - ông Lý bật mí như vậy và cho biết mỗi ký sâm tam thất mà ông bán có giá 5 triệu đồng.

Một nữ khách đề nghị giảm chút đỉnh, ông chủ quầy thẳng thừng: "Một xu tôi cũng bó tay. Hàng hiếm, bà chị đừng lần lữa bởi chậm tay sẽ có người rinh đi đấy".

Khách chọn mua sâm tam thất tại một quầy đông dược.

Ghé qua một cửa hàng khác, chúng tôi được người bán là một phụ nữ "hét" giá đến 7 triệu đồng cho mỗi ký lô "sâm bá bệnh". Chị nọ trề môi khi thấy khách nói "giá hơi cao" và mạnh miệng tuyên bố: "Tiền nào của đó thôi, có chỗ họ chỉ bán hơn 2 triệu một ký nhưng chất lượng thì phải xem lại. Hàng của chị là loại thượng hạng, được thợ sơn tràng đào vào đúng mùa, đúng độ tuổi và đúng kỹ thuật nên nhiều dược tính. Còn những chỗ bán với giá rẻ bèo toàn sâm đểu, được thu hoạch kiểu vơ vét nên dùng chẳng có tác dụng gì".

Đảo khắp phố thuốc, chúng tôi mục kích nhiều "thương vụ" giao dịch "thần dược" sâm tam thất. Người mua hân hoan vì chỉ bỏ ra vài triệu đồng mà có đến cả ký lô thần dược đặng về ngâm rượu, xay sinh tố tẩm bổ, giải độc. Kẻ bán thì "sướng" ra mặt bởi bán được hàng với giá hời.

Đem hoài nghi về các tính năng chữa bá bệnh của sâm tam thất trao đổi với lương y Nguyễn Thanh Bình (Hội Đông y TP Hồ Chí Minh), lương y Bình cho biết, sâm tam thất mọc ở núi cao, có tác dụng bổ huyết, tiêu ứ huyết, cầm máu, tiêu sưng viêm, trị mệt mỏi, nhức đầu, ít ngủ, phục hồi sức khỏe cho người suy nhược. "Đến nay vẫn chưa có công trình khoa học nào chứng minh sâm tam thất và các loại sâm khác chữa được bá bệnh. Thực tế thì loại sâm này chỉ có tác dụng trong việc nâng cao thể trạng của bệnh nhân ung thư sau khi được hóa trị, xạ trị mà thôi".

Lương y Bình hoài nghi: "Nhiều khả năng cho thấy những tin đồn thổi thái quá về tác dụng của sâm tam thất bắt nguồn từ việc mua bán thiếu lành mạnh. Người ta cố tình phịa ra các tác dụng thần kỳ của nó nhằm bán được với giá trên trời mà thôi!".

Theo các lương y, không chỉ sâm tam thất, thị trường sâm nói chung hiện nay gần như loạn. Để hấp dẫn người mua, người bán phịa đủ thứ tác dụng "siêu hạng" của loại sâm mà mình đang rao bán. Để giả sâm tam thất, giới con buôn thường lấy các cây thuốc Đông dược như hồi đầu thảo, ngải máu… bởi những cây thuốc này có hình dáng giống sâm tam thất nhưng ít tác dụng và rẻ hơn sâm tam thất nhiều lần. Người mua thì hiểu biết lơ mơ, người bán nói sao thì tin vậy… nên khó thoát cảnh bị sụp bẫy.

Do vậy, để không "lầm hàng" và tránh nguy cơ tiền mất tật mang, các lương y khuyên người bệnh nếu không am tường về lĩnh vực sâm thì tuyệt đối đừng mua dùng. Nếu bị ung thư hoặc nghi bị ung thư thì đến bệnh viện chuyên khoa để được theo dõi, chữa trị đúng phác đồ. Bằng không việc đặt niềm tin vô căn cứ vào sâm tam thất sẽ mang lại kết cục bi đát cho những ai dại dột xem nó là… thần dược