Kiểm soát gia cầm lậu: Không thể bó tay

Theo qui định của Ban phòng chống dịch cúm gia cầm,  tất cả gia cầm khi nhập về Tp. Hồ Chí Minh phải được kiểm dịch từ trại chăn nuôi qua công tác kiểm tra huyết thanh (không dương tính với H5N1), trong vùng an toàn dịch bệnh và sau đó được di chuyển bằng xe chuyên dùng đến tận cơ sở giết mổ đủ điều kiện. Nhưng qua ghi nhận cho thấy, lượng gia cầm không rõ nguồn gốc xuất xứ vẫn đổ về thành phố, đe dọa sức khỏe người dân và có nguy cơ ảnh hưởng đến đàn gia cầm mà thành phố đang cố gây dựng lại.

Theo Chi cục Thú y Tp. Hồ Chí Minh, 6 tháng đầu năm đã có 1.363 trường hợp kinh doanh gia cầm trái phép bị phát hiện và bắt giữ gồm 26.032 con gia cầm sống, 2.750 con gia cầm làm sẵn (1.316kg), 28.366  con chim các loại, 359.924 quả trứng, 29.468 con chim cút và 53.713 quả trứng chim cút. Nhưng số liệu trên chỉ là một phần rất nhỏ vì trong thực tế chỉ riêng chợ Mỹ Yên (Long An) đã cung cấp cho thành phố hàng ngàn gà vịt mỗi ngày.

Ngày 20/7, cán bộ thú y Trạm kiểm dịch An Lạc, Bình Chánh đã phối hợp với QLTT, CSGT, CSKT  kiểm tra và bắt giữ 23 con gà, 16 con bồ câu trên 2 xe đò chở khách. Nhưng chỉ duy nhất 2 trường hợp trên được phát hiện trong một ngày ra quân, các xe khác thấy "động" (các chủ xe gọi điện cho nhau) đã nhanh chóng "xuống hàng" trước khi đến trạm.

Một trong những khó khăn lớn của lực lượng cán bộ thú y là không được phép dừng phương tiện để kiểm tra mà phải kết hợp với CSGT. Tuy thành phố cũng có chỉ thị cho phép lực lượng Công an được kiểm tra, thu giữ gia cầm vận chuyển trái phép nhưng hiệu quả chưa cao. Trong thời gian cao điểm của dịch, việc kiểm soát gia cầm trái phép làm rất chặt chẽ, nhưng thời điểm này, mọi việc xem ra không còn được nghiêm túc như trước.

Mới đây, cán bộ Trạm thú y quận 5 đã bắt một vụ buôn bán gà vịt không rõ xuất xứ, không có giấy chứng nhận kiểm dịch. Nguy hiểm hơn là chủ hàng đã giấu gà vịt vào trong tủ, ngay ở nơi sinh hoạt của gia đình. Hơn thế nữa, theo quan sát của chúng tôi, tại nhiều chợ trong thành phố vẫn còn có điểm bán gà sống hoặc làm sẵn mà không có dấu kiểm dịch, không rõ nguồn gốc.

Chúng tôi đã có mặt tại địa bàn tỉnh Long An vào sáng 26/7 để đến với chợ gà Mỹ Yên thuộc ấp 1, huyện Bến Lức, Long An. Tại chợ gà tự phát này, trước mắt chúng tôi, việc buôn bán vẫn diễn ra bình thường. Tất cả nằm gọn trong một khu vườn rộng, mọi việc mua bán diễn ra sau một hàng rào lưới B40. Người mua, kẻ bán tấp nập và chẳng thấy ai sử dụng bảo hộ lao động như khẩu trang hay găng tay.  Bằng đôi tay trần, họ làm đủ các thao tác trực tiếp trên gia cầm.

Tuy đây chỉ là chợ tự phát nhưng xem ra nó cũng có kỷ luật. Ngoài một nhóm nhỏ buôn bán cách đó vài chục mét thì toàn bộ số còn lại đều buôn bán khá trật tự. Không thấy "ban quản lý" hay ai đó có vẻ có trách nhiệm ở đây, nhưng ngay khi chúng tôi chuẩn bị chụp hình đã có mấy thanh niên mặt mày bặm trợn đứng quây lại ra tay ngăn cản. Cứ chừng 5-10 phút lại có một chiếc xe đò dừng lại xuống hàng và gia cầm nhanh chóng được chuyển vào trong chợ.  Phương tiện để chuyển hàng về thành phố là những chuyến xe lam chờ sẵn nhưng xe máy vẫn là phương tiện cơ động, hiệu quả và cũng có nhiều người sử dụng hơn.

Với vị trí khá thuận lợi nằm giáp ranh Tp. Hồ Chí Minh lại trên trục đường từ miền Tây về nên chợ gia cầm Mỹ Yên đã trở thành trạm trung chuyển gia cầm lớn không rõ nguồn gốc