Khi giường bệnh thành... bàn học

Thứ Bảy, 09/05/2009, 17:15

Một lớp học tình thương đặc biệt ra đời ngay trong Trung tâm vật lý trị liệu của Bệnh viện Nhi đồng 2, TP HCM. Học trò là những bệnh nhi. Cô giáo trong chiếc áo blouse trắng. Mặc bệnh tật, những mái đầu nhỏ nhắn, xinh xắn chụm lại chăm chú nắn nót từng con chữ. Nếu không tận mắt chứng kiến, chẳng mấy ai tin được, trong bệnh viện lại có một lớp học đặc biệt như thế!

Lớp học trong bệnh viện

Căn phòng chưa đến 12m2, chỉ có 2 dãy bàn, vỏn vẹn 9 học sinh, đây là lớp học dành riêng cho bệnh nhi suy thận mãn, những cô, cậu bé đen nhẻm, hom hem. Di chứng của căn bệnh suy thận mãn rất dễ nhận thấy. Lớp học cũng được chia làm 2 khối, lớp 1 và 2, một số em mới chỉ tập viết.

Thấy chúng tôi đến, cả lớp đứng lên đồng thanh chào lễ phép, líu lo như chim hót. Những đôi mắt sáng long lanh! Thật là nghiệt ngã, khi tạo hóa sớm gieo vào những cô, cậu bé với những đôi mắt thiên thần này những căn bệnh nan y. Nhưng dường như bệnh tật, những ngày chạy thận nhiều đau đớn và mệt mỏi không làm những cô, cậu bé ngồi đây mất đi nét hồn nhiên của tuổi thơ. Chúng vẫn cười, vẫn nghêu ngao đánh vần.

Lạc vào lớp học này, dường như không còn sự xuất hiện của bệnh tật, chỉ còn lại cô giáo, 9 học sinh và những ước mơ con chữ cháy bỏng. Cũng bảng, cũng bàn ghế như ở trường, 9 học sinh ngoan ngoãn, trật tự, chăm chú gò từng chữ cho bài chính tả mà cô giáo khoác blouse trắng đọc.

Công tác nhiều năm tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP HCM, không ít lần, bác sĩ (BS) Lê Thị Đào thấy những đứa trẻ tay chân cuốn băng trắng, ngồi gò từng nét chữ, ê a học lại bài. BS Đào biết chắc rằng, sau khi khỏi bệnh, các bé lại phải lao vào những ngày học bù để theo kịp lớp. Có bé nghỉ học lâu ngày, phải ở lại lớp. Những khi ấy, trong đầu BS Đào đau đáu một câu hỏi: "Mình làm được gì cho những đứa bé tội nghiệp này?".

Một ngày cuối tháng 2-2009, khi BS Đào và BS Phạm Thị Rành (BS Rành từng tốt nghiệp cử nhân khoa học chuyên ngành ngôn ngữ) cùng nhiều đồng nghiệp ngồi trong trung tâm trị liệu trông những bệnh nhi đang thực hiện những thao tác trị liệu. Nghĩ đến BS Rành từng tốt nghiệp cử nhân ngôn ngữ. BS Đào trao đổi với BS Rành về suy nghĩ của mình, một lớp học trong bệnh viện của hai BS từ tâm ra đời.

Nghĩ là làm, ngay trong tháng, BS Đào với chức vụ trưởng đơn vị Trung tâm vật lý trị liệu đã trình bày ý tưởng với Ban giám đốc (BGĐ) bệnh viện. BGĐ BV Nhi Đồng 2 vui mừng ủng hộ và thông báo cho các khoa yêu cầu hỗ trợ hai BS Đào và Rành.

Trở về Trung tâm vật lý trị liệu, cả trung tâm có 14 y, BS đã được huy động để biến căn phòng vốn là phòng trưởng trung tâm, giao ban trở thành phòng học. Giường bệnh được tháo bỏ tấm đệm, thành chiếc bàn học. Chiếc bảng phân công lịch trực trở thành bảng giáo viên. 14 y, BS cũng vận động được mấy chục cuốn tập, sách, viết. BS Rành sẽ là người trực tiếp đứng lớp. Theo đó, BS Rành sẽ chuẩn bị một giáo án riêng, dành cho những học sinh đặc biệt này...

Lớp học trong bệnh viện.

Ngay khi lớp học đã chuẩn bị xong, những bệnh nhi đầu tiên mà BS Đào nhắm đến là Khoa Bỏng - Chỉnh hình, đây là khoa có số lượng bệnh nhi đông đảo. BS Đào và các y, BS đến Khoa Bỏng - Chỉnh hình, thăm hỏi từng phụ huynh, trò chuyện với từng cháu bé. BS Đào kể lại, khi gặp phụ huynh, người ta ủng hộ lắm, ai cũng mừng. Không ai nghĩ rằng, các BS Bệnh viện Nhi Đồng 2 lại có ý tưởng nhân văn vậy. Một lớp học dành cho bệnh nhi Khoa Bỏng - Chỉnh hình với hơn 10 học sinh hình thành.

Chuyện ghi tại lớp học đặc biệt

Khi chúng tôi đến Trung tâm trị liệu, lớp học dành cho Khoa Bỏng - Chỉnh hình vừa tan. Đến lớp học dành cho Khoa Thận - Tiết niệu. Sau lớp học đầu tiên cho bệnh nhi Khoa Phỏng, BS Đào lại nhớ đến những bệnh nhi Khoa Thận - Tiết niệu. Có những bệnh nhi nằm ở Khoa Thận - Tiết niệu đến gần 1 năm, bé nằm ít nhất cũng đến vài tháng.

Trên từng khuôn mặt của các em đan xen giữa sự vui tươi và vẻ mệt mỏi do bệnh tật giày vò. Căn phòng được trang trí bằng những bức tranh do chính các bệnh nhi vẽ. Đó là những bức tranh về trường lớp, bạn bè, làng quê yên bình của các em. Có bức tranh thể hiện những ước mơ thật đơn giản của các em là được đến trường cùng bạn bè.

Rất dễ để nhận biết những dấu hiệu bệnh tật trên người những cô, cậu học trò bé bỏng này. Nhiều em tay thuận cầm viết, tay nghịch của các bệnh nhi vẫn cầm một trái banh nhỏ, đây là vật dụng dùng trong quá trình vật lý trị liệu, các bé bị suy thận thường xuyên phải bóp qua, bóp lại cho máu huyết lưu thông. Có bé da đen nhẻm, hệ quả sau những đợt chạy thận. Có bé da xanh mét, gầy rộc...

"Cô giáo" Rành kể lại: "Dạy các em thích lắm, các em rất ham học. Thường thì 9 giờ mới bắt đầu học, nhưng nhiều em đến từ 8 giờ, ngồi chờ ngoài cửa lớp! Ngày đầu tiên, khi tất cả các bé đứng lên đồng thanh "chúng con chào cô ạ", mình vui không tả xiết"...

Lớp học chỉ có 9 học sinh, nhưng cũng là 9 cảnh đời nghiệt ngã. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 thường xuyên có gần 30 bệnh nhi bị suy thận mãn giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo. Đa số bệnh nhi là người ở các tỉnh, từ Đà Nẵng, Phú Yên đến Cà Mau, Kiên Giang, có hoàn cảnh rất khó khăn. Nhiều bệnh nhi không có nổi 900.000 đồng đóng tiền ăn hằng tháng theo chế độ bệnh lý, phải cùng cha mẹ xin cơm từ thiện. Có không ít gia đình rơi vào cảnh khốn cùng, không thể làm việc được do bệnh của trẻ "gắn" chặt với máy chạy thận mỗi tuần 2-3 lần. Có những gia đình đã đổ vỡ vì người chồng hoặc vợ nản lòng, mệt mỏi, không chịu đựng được bất hạnh, khó khăn nên đã lặng lẽ bỏ đi. --PageBreak--

Cậu bé Nguyễn Hoàng Bi, 11 tuổi, đến từ huyện Hòn Đất, Kiên Giang là một trường hợp như thế. Hoàng Bi bị suy thận mãn gần 2 năm nay. Cách đây nửa năm, cha của Bi bỏ đi không để lại một lời nhắn. Lúc Hoàng Bi mới chạy thận, do chưa có thẻ bảo hiểm y tế nên mẹ em phải vay mượn và đem cầm cố hai công đất và nhà được 20 triệu đồng để lo cho con.

Không có tiền ăn, mẹ con Bi hàng ngày xếp hàng xin cơm từ thiện. 11 tuổi, nhưng cậu bé mới chỉ học đến lớp 2, bệnh tật khiến cậu bé ham học này thường xuyên bỏ học, không theo kịp lớp, thời gian sống trong bệnh viện nhiều hơn ở nhà. Ngày trước, mẹ con Bi đôi ba tháng mới gom đủ tiền lên TP HCM. Thời gian gần đây, hai mẹ con đã chuyển lên sống "tạm trú" trong bệnh viện để Bi có điều kiện chữa trị tốt hơn.

Hoàng Bi yếu ớt, đôi mắt thâm quầng, da xạm đen vì biến chứng, tay chi chít vết sẹo do phải lọc máu thường xuyên khiến ai cũng phải chạnh lòng. Bi bảo, 2 ngày mới phải chạy thận một lần, bây giờ không còn cảm giác đau như những lần đầu, nhưng vẫn còn mệt lắm. Khi hay tin về lớp học này, mẹ con Bi đã đến xin học từ những ngày đầu tiên. Rồi từ đấy, trừ những ngày phải chạy thận, buổi học nào Bi cũng có mặt từ sớm. Có hôm mệt quá, em gục xuống bàn một lúc rồi lại gượng dậy tiếp tục học. Chỉ lúc học bài, đôi mắt Bi mới ánh lên sự sống!

Hoàng Bi đang làm bài tập trên bảng.

Ngồi cạnh Hoàng Bi là cậu bé Nguyễn Minh Tú, 9 tuổi, đến từ Tiền Giang. Tú mới tham gia quá trình chạy thận, cũng mới tham gia "cộng đồng" Bệnh viện Nhi Đồng 2, trông Tú cao ráo, trắng trẻo hơn nhiều so với Bi. Gia đình Tú mới phát hiện bệnh suy thận của con cách đây hơn 1 năm. 8 tuổi, Tú phải nghỉ học để trị bệnh. Cả gia đình cũng phải bỏ công, bỏ việc vì căn bệnh của em. Trong lớp học có cô bé Nguyễn Ngọc Mỹ Dung, 9 tuổi. Bé Dung ở Đà Nẵng,  trông em nhỏ hơn rất nhiều so với tuổi.

10 giờ, khi đang ngồi làm tính, một học sinh nữ bỗng than khó thở. Tức thì, cô giáo buông giáo án, gọi thêm người đến giúp rồi nhanh chóng đưa bé về phòng chạy thận. Trên tay điều dưỡng, cô bé thì thào: "Cô ơi, con không sao đâu, con quen rồi, ngày mai con xuống học tiếp nhé".

BS Rành cho biết, do các bệnh nhi có độ tuổi khác nhau, trình độ học vấn cũng không giống nhau nên lớp chỉ tập trung vào 2 môn chính là Toán, Tiếng Việt. Ngoài việc học kiến thức, trung tâm trị liệu còn có một tủ sách, truyện thiếu nhi, giúp các em giải trí... "Mục đích của chúng tôi trước tiên là để các bé có chỗ sinh hoạt để quên đi nỗi đau bệnh tật. Sau đó là không để các cháu bị mai một kiến thức cơ bản".

Trước khi nhập lớp, các học sinh đều trải qua một buổi kiểm tra, rồi sẽ được "cô giáo" Rành sắp lớp. Lớp ở đây chỉ đơn giản là bàn trên và bàn dưới. Hiện nay "giáo án" của "cô giáo" Rành mới chỉ xoay quanh lớp 1, lớp 2, củng cố lại kiến thức cho trẻ. BS Đào cho biết, hiện tại lớp học vẫn còn nhiều khó khăn, dạy cho các em như dạy cho con em mình...

Mấy ai biết, để có được cái phòng học nhỏ chưa đầy 12m2 ấy, BS Đào, đã "hy sinh" phòng làm việc của mình. Những giờ có lớp, BS Đào lại ra làm việc tại phòng tiếp bệnh nhân. Hiện BS Đào đã đề xuất với bệnh viện, xin một phòng học có tiêu chuẩn đàng hoàng cho các em...

BS Đào cho biết: "Trong tương lai, khi quy hoạch lại phòng ốc, ngoài bệnh nhi Khoa Thận - Niệu và Bỏng - Chỉnh hình, chúng tôi sẽ mở rộng ra, "chiêu sinh" thêm bệnh nhi ở một số khoa khác, Khoa Tim mạch, Khoa ngoại... Tuy nhiên chúng tôi vẫn rất cần được sự hợp tác và ủng hộ nhiệt tình hơn nữa từ phía gia đình bệnh nhân có con em nằm điều trị tại bệnh viện".

Sau khi lớp học hình thành, nhiều người biết đến, đã có cô giáo từ một trường tiểu học quốc tế đến gặp BS Đào xin tình nguyện dạy tiếng Anh và tin học cho các em. Cũng có vài sinh viên y khoa đến xin giúp trung tâm trị liệu trong công việc giảng dạy, sinh hoạt vui chơi, ngoại khóa. Đã có một hội từ thiện đến tìm hiểu để giúp đỡ về dụng cụ học tập cho lớp.

BS Đào khẳng định, đến nay, lớp học đã thành công ngoài dự tính, phụ huynh học sinh rất ủng hộ lớp học này. Mẹ bệnh nhi Tú, thổ lộ: "Tôi thán phục những người đã xây dựng lên lớp học này. Họ đã gánh bớt cho chúng tôi một nỗi lo lớn, rằng con cái mình sẽ quên mất chữ nghĩa vì phải nằm viện quá lâu".

BS Đào trình bày với chúng tôi về một trường học nhỏ, nơi đào tạo cấp tốc các chương trình tiểu học cho các bé đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, nơi các bé có thể vừa điều trị, vừa theo học, khi xuất viện, các bé có thể ngay lập tức hòa nhập với trường lớp.

Hiện nay, theo BS Đào, có hàng trăm bệnh nhi đến từ khắp nơi phải dở dang việc học đang theo điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, một con số không hề nhỏ. Một trường học nhỏ trong bệnh viện như lời BS Đào có lẽ là cần thiết. BS Đào cũng nghĩ đến chuyện, đề xuất với BGĐ Bệnh viện Nhi Đồng 2 để liên kết với ngành giáo dục, chuyển lớp học "đặc biệt" này thành lớp học bài bản, theo học tại các lớp này, các em coi như đã hoàn thành chương trình học như tại các trường địa phương.

11 giờ, buổi học kết thúc sau khi cô giáo chấm xong phần bài tập toán. Gương mặt các bé sáng bừng hạnh phúc khi nhận những điểm 9, điểm 10. Hai tiết học qua nhanh. Lũ trẻ răm rắp đứng lên, đồng thanh chào cô, các bé trở về... giường bệnh.

Tan học, trò chuyện với Hoàng Bi tôi hỏi em có ước mơ gì, Bi ngước nhìn tôi ngẫm nghĩ hồi lâu rồi cười, trả lời rành rọt: “Con chỉ mong con được khỏe mạnh trở lại. Bữa trước, con mong được đi học, nhưng bây giờ có lớp học con được đi học rồi. Con chỉ mong sức khỏe, mau lớn, để mẹ con không phải buồn vì con”.

Hoàng Bi là đứa trẻ lớn tuổi nhất trong lớp học 9  người, nhưng lại là người nhỏ bé và yếu nhất. Cậu bé đi lọt thỏm trong đám bạn, dáng nhỏ liêu xiêu...

BS Đào nhìn theo dáng Bi trở về Khoa Thận - Tiết niệu, tâm sự, ngày mai, có em may mắn trở về cuộc sống đời thường, lớp học trong bệnh viện ra đời chỉ có một mong ước nhỏ nhoi, góp thêm niềm tin, nghị lực sống cho các em trong cuộc chiến không cân sức giữa các em và bệnh tật nghiệt ngã!

Thuận Thiên
.
.
.