Hiện tượng trục lợi bảo hiểm đang gia tăng
Theo TS Nguyễn Minh Thảo, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, hình thức lạm dụng phổ biến trong việc tham gia BHXH, BHYT được nhiều doanh nghiệp (DN) áp dụng là không đăng ký tham gia bảo hiểm dù có thuộc diện bắt buộc phải mua; tham gia BHYT không đầy đủ, chỉ nộp cho một số đối tượng hay bị ốm đau bệnh tật...
Những người có nhu cầu khám chữa bệnh hoặc mắc các bệnh nặng, mạn tính thường thông qua DN hoặc lợi dụng chính sách BHYT cho người nghèo để được BHYT. Không ít DN chỉ tham gia BHYT khi có người lao động mắc bệnh nặng. Thậm chí có những DN còn đưa người bên ngoài mắc bệnh vào danh sách để tham gia BHYT.
Để nộp BHXH, BHYT thấp hơn mức quy định, nhiều DN đã ký hợp đồng cho nhân viên với mức lương thấp hơn nhiều so với thực lĩnh. Việc này khiến người lao động bị thiệt thòi do mức hưởng thấp khi nghỉ việc hưởng các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí… Đã vậy, hiện tượng DN chậm nộp hoặc nợ tiền BHXH, BHYT cũng khá phổ biến do mức lãi suất phạt chậm nộp thấp hơn mức lãi vay ngân hàng khiến nhiều DN chấp nhận chịu phạt để chiếm dụng quỹ BHXH.
TS Thảo còn cho biết, việc lạm dụng được hưởng chế độ BHXH, BHYT cũng xảy ra không ít thông qua việc cho người khác mượn thẻ BHYT để khám chữa bệnh. Rồi người không ốm vẫn khám bệnh lĩnh thuốc; người có thẻ BHYT đi khám để xin thuốc cho người người nhà hoặc về dự trữ. Cá biệt sau khi lĩnh thuốc bảo hiểm, có trường hợp còn bán lại cho các cửa hàng thuốc. Tình trạng này thường xảy ra ở y tế tuyến cơ sở nhất là trạm y tế xã, phòng y tế cơ quan khi nhiều trạm y tế phát hết thuốc bảo hiểm chỉ sau vài ngày đầu tháng. Tại các bệnh viện tuyến trên, nhiều trường hợp người có thẻ BHYT đến khám hằng tháng do có người quen là nhân viên tế.
Việc lạm dụng bảo hiểm từ phía cơ sở y tế cũng đang ngày càng gia tăng thông qua hình thức cơ sở khám chữa bệnh nhận bệnh nhân vào điều trị nội trú không đúng chỉ định; nhiều bệnh nhân chưa cần phải nhập viện cũng chỉ định vào điều trị nội trú nhằm mục đích tăng thu viện phí và các lý do khác như có thêm chế độ tiền thưởng, tiêu hao phân bổ cho cơ sở… Các nguyên nhân trên đã dẫn tới tình trạng quỹ BHYT, BHXH liên tục bị thâm hụt...
