Bà luật sư chuyên trị "yêu râu xanh"
"Nhiều lần chúng tôi bị dọa đánh, đốt nhà, đốt trụ sở, thậm chí có lần bị đánh ngay tại tòa án. Nhưng chúng tôi chưa bao giờ nản lòng". Bà rất nổi tiếng trong những vụ án đòi công lý cho trẻ em, đặc biệt là những trường hợp trẻ bị xâm hại tình dục hay bị bạo hành.
Đã 63 tuổi, bà vẫn đi lại như con thoi giữa TP HCM và các tỉnh lân cận. Không ngại nắng mưa, đường xa, bất chấp vụ án "hóc búa" đến mấy, bà vẫn ra sức bảo vệ trẻ em. Chỉ cần có tin báo ở đâu có xâm hại tình dục và bạo hành trẻ em là bà cùng các đồng sự lên đường ngay.
Hơn 10 năm bà đã tham gia rất nhiều vụ án lấy lại công bằng cho trẻ em. Vụ xâm hại tình dục 2 bé gái ở quận 12, TP HCM kéo dài 5 năm. Lúc xảy ra vụ việc, một bé 5 tuổi và bé 6 tuổi. Đến ngày xét xử phúc thẩm thì một bé đã 10 tuổi và một bé 11 tuổi. Sơ thẩm, Tòa án nhân dân TP HCM xử bị cáo 5 năm 6 tháng tù, bằng thời gian tạm giam. Phía bị hại kháng cáo tăng nặng và nhờ luật sư Nữ bảo vệ. Kết quả, Tòa phúc thẩm tuyên bị cáo 10 năm tù.
Bé Q.M (sinh năm 2002) bị câm điếc bẩm sinh, trí não không bình thường, sống cùng bà ngoại. Một ngày năm 2015, thấy cháu có nhiều biểu hiện lạ, thường xuyên nôn ói, la hét, không chịu ăn uống, bà ngoại đưa cháu đến bệnh viện khám và phát hiện bé có thai 9 tuần. Cơ quan chức năng vào cuộc ngay. Kết quả giám định ADN chỉ ra Nguyễn Khánh Hưng là tác giả bào thai nhưng đối tượng không thừa nhận, thậm chí còn chửi bới, đe doạ gia đình nạn nhân. Tại phiên xử sơ thẩm TAND TP HCM tuyên phạt Hưng 15 năm tù giam. Bà Nữ cùng các đồng sự trợ giúp, gia đình bé M kháng cáo đề nghị tăng nặng hình phạt. Tại phiên phúc thẩm, luật sư Nữ là người đại diện bảo vệ quyền lợi cho bị hại. Hưng bị tuyên phạt 17 năm tù.
 |
| Phó Chủ tịch Nước Đặng Thị Ngọc Thịnh (giữa) chúc mừng luật sư Trần Thị Ngọc Nữ (bên phải) tại lễ tuyên dương gương tập thể, cá nhân Thầm lặng mà cao cả. |
Tâm huyết đeo đuổi bảo vệ quyền lợi trẻ em, luật sư Trần Thị Ngọc Nữ thường bị nhiều đối tượng xấu đe dọa. Vụ hiếp dâm tại tỉnh Cà Mau năm 2017, bị hại uất ức tự tử. Bà Nữ cùng đồng nghiệp đã bảo vệ quyền lợi miễn phí cho bị hại. Kết thúc phiên tòa, một số đối tượng lạ mặt đã tấn công các luật sư. Từ Cà Mau về đến TP HCM, bà và đồng sự không dám dừng lại, vì sợ đối tượng đuổi theo hành hung.
"Sợ thì có sợ. Mình là phụ nữ chân yếu tay mềm, đỡ gì kịp. Nhưng người ta bị oan ức đã tìm đến, làm sao mình từ chối được? Nhiều hoàn cảnh rất thương tâm, lương tâm mình không cho phép từ chối. Nguy hiểm là có nhưng chúng tôi không bỏ cuộc, vì việc đó không là gì so với sự chịu đựng của các chị, các em và các cháu nhỏ".
Năm 2014, Hội Bảo vệ quyền trẻ em TP HCM thành lập Chi hội luật sư để công tác bảo vệ trẻ em hiệu quả hơn, luật sư Trần Thị Ngọc Nữ được cử làm Chi hội trưởng. Bà cùng với 10 cộng sự là những luật sư, thẩm phán tình nguyện tham gia vào công tác bảo vệ trẻ em hoàn toàn miễn phí tại các phiên tòa. Họ đã làm sáng tỏ nhiều vụ việc xâm hại, bạo hành trẻ em, bắt nhiều kẻ xấu phải chịu hình phạt thích đáng trước pháp luật. Bà đã tham gia tư vấn pháp lý miễn phí 216 cuộc; tiếp nhận, can thiệp và hỗ trợ tâm lý cho 32 trường hợp là phụ nữ và trẻ em bị bạo hành; bảo vệ thành công 25 trường hợp trẻ em bị lạm dụng tình dục, xâm hại tình dục, bị bạo hành...
Tiếng lành đồn xa, nhiều luật sư biết đến Chi hội nên tình nguyện tham gia ngày càng nhiều. Đến nay, Chi hội đã có gần 30 luật sư luôn trong tư thế sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí cho gia đình có trẻ em bị xâm hại, bị bạo hành. Luật sư Nữ đã mở rộng công việc miễn phí của mình ra các tỉnh, thành lân cận.
Từ năm 1991 đến 2005, bà là giảng viên tại các trường Đại học Bách Khoa, Đại học Mở TP HCM, Đại học Bình Dương. Bà thấy có nhiều vụ án liên quan đến trẻ em "chìm xuồng" bởi chứng cứ yếu. Khi giảng dạy, bà luôn trăn trở về vấn đề trẻ em bị xâm hại bạo lực nên quyết tâm tích cực tư vấn miễn phí bảo vệ cho bị hại. Công việc bảo vệ trẻ em bị xâm hại và bị bạo hành đã cuốn bà từ khi nào không rõ.
Có vụ việc đã làm rõ nhưng nỗi day dứt vẫn luôn ám ảnh bà dai dẳng. Đó là vụ bé gái chỉ mới 2 tuổi 6 tháng 22 ngày, bị kẻ ngáo đá ở phòng trọ đối diện xâm hại, dẫn đến bị thủng trực tràng, vô cùng nguy hiểm đến tính mạng. Bé được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TP HCM. Đối tượng đã bị công an bắt ngay sau đó nhưng còn nỗi đau để lại cho bé gái này và gia đình thì không thể lấy gì đền bù được. Bà tâm sự: "Dù đòi được công lý cho trẻ nhưng làm sao có thể trả lại tuổi thơ hồn nhiên đúng nghĩa, làm sao để trẻ có thể thoát khỏi bóng ma ám ảnh của sự sợ hãi? Thử nghĩ bậc làm cha mẹ mà có con bị xâm hại hay bị bạo hành họ đau đớn như thế nào?"
 |
| Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ tuyên truyền về kỹ năng tự vệ phòng chống xâm hại tình dục cho trẻ em tại trường học. |
Luật sư Vũ Anh Tuấn, một đồng sự của bà Nữ cho biết rất khâm phục sự tích cực, nhiệt tình, tận tâm, làm việc không kể thời gian, không gian của bà. Nỗ lực hỗ trợ hết mình, bà làm việc rất chuyên nghiệp, điềm tĩnh. Ông kể: "Tôi từng tham gia cùng với luật sư Nữ trong vụ một em gái bị khuyến tật bẩm sinh - câm điếc mới 12 tuổi bị hiếp dâm. Tại toà, bị cáo cho rằng chỉ dâm ô với bị hại. Luật sư Nữ và tôi đã phải đưa ra rất nhiều chứng cứ để tòa xem xét. Cuối cùng tòa xét xử bị cáo tội hiếp dâm. Nhưng mức hình phạt và mức bồi thường thiệt hại cho phía bị hại quá thấp, luật sư Nữ không đồng ý. Bà hướng dẫn bị hại làm đơn kháng cáo. Phúc thẩm, toà án đã tăng mức hình phạt đối với bị cáo lên 13 năm tù giam vì tội hiếp dâm. Đó là thành quả và một quá trình mất rất nhiều thời gian, công sức".
Luật sư Nữ còn nhiều lần hỗ trợ tiền cho trẻ em bị xâm hại và kêu gọi các mạnh thường quân hỗ trợ các bé máy trợ thính, xin cho em đi học trường chuyên biệt dành cho người khuyết tật câm điếc… Bà còn tích cực tham gia và tổ chức các hoạt động từ thiện xã hội, xây nhà tình thương cho những hộ nghèo của các tỉnh trong cả nước; trao tặng học bổng, xe đạp, tiếp sức cho các em học sinh được đến trường… Nhiều bị hại khi đến nhờ bà giúp, thấy hoàn cảnh tội nghiệp, bà liền móc tiền túi ra cho. Họ không dám nhận, bà nói: "Nếu không cầm tiền thì tôi không giúp".
Bà Nữ cho biết, hành trình đấu tranh để đưa những kẻ dâm ô ra chịu tội trước pháp luật luôn là quá trình gian nan vất vả, nhiều vụ khó khăn trong việc thu thập chứng cứ. Nhưng bà không nản. "Tôi tin trẻ vì trẻ em không biết nói dối!".
Tại lễ tuyên dương gương tập thể, cá nhân "Thầm lặng mà cao cả" lần 3 năm 2018 do UBND TP HCM và Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố phối hợp tổ chức, Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ là 1 trong 96 gương tập thể, cá nhân được tuyên dương. Phó Chủ tịch Nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đến dự đã chia sẻ: "Thật vinh dự khi được tặng hoa chúc mừng các cá nhân, đại diện tập thể được tuyên dương như luật sư Trần Thị Ngọc Nữ… Chúng tôi hy vọng rằng những tấm gương với tinh thần thép, niềm khát vọng, sự lạc quan, yêu nghề và tấm lòng nhân ái sẽ tiếp tục được lan tỏa phong trào thi đua yêu nước của TP HCM".
Nhiều năm đồng hành cùng công việc, Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ đã nhiều lần trăn trở. Bà cho rằng với những quy định của pháp luật hiện hành thì thật khó cho công tác bảo vệ trẻ em. Theo bà, đặc biệt là hiếp dâm trẻ em, luật cần bổ sung thêm hình phạt... thật nặng. Với loại tội phạm này, cần có chế tài xử lý nghiêm ngặt hơn quy định hiện hành. Đồng thời, khi xảy ra xâm hại trẻ em, trẻ rất sợ tiếp xúc với người lạ, nhất là người khác giới. Điểm nhạy cảm này, thực tế vẫn chưa được chú ý đầy đủ.
