Khắc phục tình trạng thiếu sự liên tiếp giữa các khoản trong điều luật
Cùng với sự thay đổi của kinh tế - xã hội thì tình hình tội phạm có những diễn biến hết sức phức tạp với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Bộ luật Hình sự (BLHS) hiện hành không còn đáp ứng kịp thời được yêu cầu của thực tiễn và việc sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS chưa thể khắc phục được đầy đủ, toàn diện những bất cập trong thực tiễn.
Do đó, việc Bộ Tư pháp xây dựng và ban hành BLHS năm 2015 là hết sức cần thiết. BLHS năm 2015 có sự kế thừa, phát triển các quy định còn phù hợp của BLHS hiện hành; bổ sung những quy định mới để giải quyết những vướng mắc, bất cập đang đặt ra. Tuy nhiên, BLHS 2015 cũng không thể tránh khỏi những hạn chế dẫn đến việc phải hoãn thi hành.
Một trong những vấn đề là việc định lượng để xác định tội phạm ở các khoản không có sự liên tiếp dẫn đến trường hợp bỏ lọt tội phạm khi người phạm tội ở khoảng giữa các khoản thì sẽ khó xác định áp dụng khoản nào để xử lý hành vi mà vẫn đảm bảo nguyên tắc có lợi.
Ví dụ, tại điểm b, Khoản 2 và điểm đ, Khoản 3 của Điều 304. Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự: “2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 5 năm đến 12 năm:... b) Vật phạm pháp có số lượng: từ 3 đến 10 khẩu súng ngắn, súng trường, súng tiểu liên; từ 1 đến 5 khẩu súng bộ binh khác như trung liên, đại liên, súng máy cao xạ 12,7 ly đến 25 ly, súng B40, B41; từ 05 đến 15 quả mìn, lựu đạn; từ 03 đến 10 quả đạn cối, đạn pháo; từ 300 đến 1.000 viên đạn bộ binh cỡ 11,43 ly trở xuống; từ 200 đến 600 viên đạn súng máy cao xạ cỡ 12,7 ly đến 25 ly; từ 10 kilôgam đến 30 kilôgam thuốc nổ các loại hoặc từ 1.000 đến 3.000 nụ xuỳ hoặc ống nổ; từ 3.000 mét đến dưới10.000 mét dây cháy chậm, dây nổ...
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:... đ) Vật phạm pháp có số lượng: từ 11 đến 30 khẩu súng ngắn, súng trường, súng tiểu liên; từ 6 đến 20 khẩu súng bộ binh khác như trung liên, đại liên, súng máy cao xạ 12,7 ly đến 25 ly, súng B40, B41; từ 16 đến 45 quả mìn, lựu đạn; từ 11 đến 30 quả đạn cối, đạn pháo; từ 1.001 đến 3000 viên đạn bộ binh cỡ 11,43 ly trở xuống; từ 601 đến 2.000 viên đạn súng máy cao xạ cỡ 12,7 ly đến 25 ly; từ trên 31 kilôgam đến 100 kilôgam thuốc nổ các loại; từ 3.001 đến 10.000 nụ xuỳ hoặc ống nổ hoặc từ 10.000mét đến dưới 30.000 mét dây cháy chậm, dây nổ”.
Tương tự tại Điều 305. Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ (điểm b, Khoản 2 và điểm a, Khoản 3); Điều 370. Tội ra bản án trái pháp luật (điểm e, Khoản 2 và điểm đ, Khoản 3). Bên cạnh đó là trường hợp sắp xếp vị trí các khung hình phạt trong một số điều luật không có sự tiếp nối về mức độ nghiêm khắc của hình phạt gây khó khăn cho việc áp dụng, nhất là vấn đề quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng.
Ví dụ, Điều 261. Tội cản trở giao thông đường bộ quy định mức độ nghiêm khắc của hình phạt tăng dần từ khoản 1 đến khoản 3 nhưng quy định tại các khoản 4, 5 của điều này thì không có sự nối tiếp về mức độ nghiêm khắc mà quy định một khung hình phạt nhẹ hơn khung hình phạt tại khoản 1.
