Tiếng mõ giữ bình yên ở vùng cao Bó Lịn
Một ngày cuối năm 2017, chúng tôi về thôn Bó Lịn, nơi khởi điểm của mô hình “Tiếng mõ an ninh” của tỉnh Bắc Kạn. Bó Lịn hiện có 46 hộ tương đương hơn 200 nhân khẩu với 5 dân tộc cùng sinh sống là Tày, Kinh, Dao, Nùng và Mường. Kể về mô hình “Tiếng mõ an ninh trật tự”, bác Phùng Đức Tuấn, Trưởng thôn Bó Lịn cho biết, từ xa xưa, người dân trong thôn đã biết sử dụng tiếng mõ, tiếng kẻng báo động khi có sự việc bất thường xảy ra.
Tuy nhiên, để triển khai một cách đồng bộ và có quy định rõ ràng sử dụng mõ trong công tác đảm bảo ANTT thì chỉ mới cách đây gần chục năm. Khi đó, tình hình an ninh trật tự ở Bó Lịn phát sinh nhiều phức tạp.
Một số người trong thôn mang theo mộng làm giàu đi làm ăn ở bãi vàng xã Kim Hỉ, huyện Na Rì. Vàng đâu không thấy, chỉ thấy khi trở về quê nhà họ mang theo cơn nghiện ma túy.
 |
| Tiếng mõ đã phát huy hiệu quả trong công tác đảm bảo ANTT ở Bắc Kạn. |
Tội phạm và tệ nạn xã hội gia tăng, nhất là trộm cắp, nghiện ma túy, đánh nhau gây rối trật tự công cộng làm cho Bó Lịn ngày càng phức tạp và đói nghèo.
Với quyết tâm lập lại ANTT trong thôn nói riêng và trên toàn xã nói chung, nhân dân trong thôn Bó Lịn cùng các thôn bản khác tích cực thực hiện phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” và xây dựng mô hình nhân dân tự quản về ANTT.
Tại thôn Bó Lịn, nhân dân đã thống nhất xây dựng kế hoạch “Tác chiến khu dân cư tự quản” với trọng tâm là thực hiện mô hình “Tiếng mõ an ninh trật tự” để nâng cao trách nhiệm, nghĩa vụ của từng người dân trong thôn, phát huy được sức mạnh cộng đồng trong việc bảo vệ tài sản của các hộ dân trong thôn.
Cuối năm 2011, kế hoạch “Tác chiến khu dân cư tự quản” được bà con thông qua, mô hình “Tiếng mõ an ninh trật tự” chính thức đi vào hoạt động.
Theo quy định, mỗi gia đình ở Bó Lịn tự trang bị một cái mõ được làm bằng tre hoặc gỗ có độ kêu vang. Mõ được bà con treo ở những nơi thuận lợi để dễ dàng thao tác khi cần. Khi trong thôn có sự việc xảy ra tại khu vực gia đình nào thì gia đình đó sẽ gõ mõ báo hiệu cho thôn biết theo quy định ám hiệu của mõ như: Gõ liên tục là báo động; gõ 2 tiếng là báo khu vực xảy ra; gõ 3 tiếng là báo hiệu có trộm cắp; gõ 4 tiếng là báo có đánh nhau, gây mất trật tự công cộng; gõ 5 tiếng là báo hiệu có cháy, hỏa hoạn.
Nghe thấy tiếng mõ, các lực lượng đảm bảo ANTT của thôn sẽ nhanh chóng thực hiện nhiệm vụ, giải quyết các sự việc xảy ra. Từ khi có tiếng mõ an ninh, nhiều vụ việc trộm cắp tại Bó Lịn đã nhanh chóng được phát giác, giúp Công an xã, Công an huyện có nhiều nguồn tin quý báu, góp phần đảm bảo ANTT.
Theo Thiếu tá Hoàng Văn Nhân, Trưởng Công an xã Vi Hương, nhiều năm qua, cùng các biện pháp khác, nhờ tiếng mõ ANTT, lực lượng Công an địa phương đã phát hiện và vây bắt nhiều vụ trộm cắp tài sản; ngăn chặn và giải tán các vụ đánh nhau, gây rối trật tự công cộng.
Sau khi phát huy được hiệu quả trong công tác đảm bảo ANTT tại thôn Bó Lịn, mô hình “Tiếng mõ an ninh trật tự” đã được nhân rộng ra 9 thôn trên toàn xã Vi Hương và phát huy hiệu quả cao. Kể về vụ cháy rừng xảy ra tại thôn Địa Cát cách đây chưa lâu, Thiếu tá Hoàng Văn Nhân cho biết, ngay sau khi 5 tiếng mõ đầu tiên vang lên, Ban phòng cháy chữa cháy xã Vi Hương, Tổ trưởng tổ An ninh thôn đã huy động nhân dân qua tiếng mõ để tham gia chữa cháy kịp thời.
Hay vụ gây rối trật tự công cộng tại thôn Nà Ít, đám đông đã tự giải tán khi chưa có mặt của lực lượng Công an cơ sở nhờ có 4 tiếng mõ. Phấn khởi chia sẻ với chúng tôi, Thiếu tá Hoàng Văn Nhân cho biết, trong năm 2017 vừa qua, toàn xã không xảy ra các vụ trộm cắp vặt. Tình hình ANTT được giữ vững, nhân dân yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế.
Đã nhiều năm kể từ khi đưa vào hoạt động, tiếng mõ an ninh ở thôn Bó Lịn khiến cho tội phạm e dè. Mỗi khi thôn có trộm, một tiếng mõ cất lên thì sẽ có hàng trăm tiếng mõ đáp lại, từ già đến trẻ ai ấy đều lao ra đường vây bắt trộm.
Nhận thấy hiệu quả từ mô hình, từ năm 2014, Giám đốc Công an tỉnh Bắc Kạn đã lựa chọn “Tiếng mõ an ninh trật tự” là mô hình điểm, nhân rộng và triển khai tại nhiều địa phương, mang lại hiệu quả cao trong việc đảm bảo ANTT, phát huy phong trào quần chúng tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc trên toàn tỉnh.
