Xuất bản trở lại hiện tượng văn học Nam Bộ đầu thế kỷ XX

• Văn học Nam Bộ và những bước tiên phong
• Thử nghiệm khai thác dòng văn học Nam Bộ đầu thế kỷ XX

"Giọt máu chung tình" của Tân Dân Tử không chỉ tham gia vào sự kiến tạo tinh thần dân tộc chủ nghĩa hồi đầu thế kỷ XX mà còn được nhắc đến như một hiện tượng văn học nổi bật tham gia vào quá trình kiến tạo ý niệm về bản sắc Nam Bộ.

Hành động kiến tạo này, trước hết, được nhìn thấy ngay ở lớp phương ngữ Nam Bộ dày đặc, với những biến âm mang dấu vết lịch sử trong lời văn và bối cảnh của cuốn tiểu thuyết - thời Gia Long. Tác giả cũng không giấu chủ ý suy tôn công trạng những anh hùng, liệt nữ của nhà Nguyễn.

Sâu xa hơn, bản sắc Nam Bộ còn thể hiện ở hình mẫu nhân cách lý tưởng mà cuốn tiểu thuyết này xây dựng. Đó là những con người nghĩa khí, “nam thời trung hiếu làm đầu, gái thời tiết hạnh làm câu trau mình”.

Nhà văn Tân Dân Tử.

Chính trong bối cảnh mà nhiều giá trị nền tảng đang bị lung lay, xáo trộn, những tác phẩm khơi dậy ý thức về đạo nghĩa, khí phách, phẩm giá lại dễ tạo được niềm xúc động. Sự trở lại của "Giọt máu chung tình" cũng chính là sự trở lại của ý thức khẳng định giá trị và sức mạnh văn hóa của miền Nam, vốn từng bị làm mờ đi bởi nhiều nguyên do. 

Tân Dân Tử là bút hiệu của ông Nguyễn Hữu Ngỡi (1875 - 1955), người làng Tăng Nhơn Phú, huyện Thủ Đức, tỉnh Gia Định; nay thuộc quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh. Ông là một trong những nhà văn tiên phong cho thể loại tiểu thuyết lịch sử Việt Nam. Ông là gương mặt nổi bật góp phần làm nên thành tựu của văn chương Nam Bộ nửa đầu thế kỷ 20.

Bìa cuốn "Giọt máu chung tình"

Phát biểu về vai trò của tiểu thuyết lịch sử đối với đời sống hiện tại, Tân Dân Tử cho rằng: "Tiểu thuyết thì có nhiều thứ khác nhau, nhưng tiểu thuyết lịch sử thì cần nhất cho quốc dân ta lúc này hơn hết… muốn cho nước nhà phổ thông thì chẳng chi hay cho bằng tiểu thuyết làm mai nhơn để dẫn dắt quốc dân đi vào đường lịch sử. Đó là một phương pháp rất anh minh và công hiệu"

Các tác phẩm tiêu biểu của ông, bao gồm: “Giọt máu chung tình”, “Gia Long tẩu quốc”, “Hoàng tử Cảnh như Tây”, “Gia Long phục quốc”, “Tham ắt phải thâm”.