Ngành da giày kỳ vọng thêm nhiều thị trường từ các FTA

• Thủ tướng đề nghị WEF hỗ trợ Việt Nam thực thi hiệu quả các FTA
• Chưa tận dụng hết ưu đãi từ các Hiệp định Thương mại tự do
• EU công bố văn kiện Hiệp định thương mại tự do EU- Việt Nam

Giày dép là một trong những nhóm hàng xuất khẩu (XK) chủ lực của Việt Nam, đứng thứ 4 về kim ngạch XK. Hiện sản phẩm giày dép của Việt Nam đã XK tới 45 thị trường trên thế giới.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, cả năm 2017, kim ngạch XK mặt hàng giày dép đạt 14,6 tỷ USD, tăng 12,6% so với năm 2016. Nếu tính chung cả ngành da giày, Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam ước tính năm 2017 XK đạt giá trị hơn 17 tỷ USD, tăng 10% so với năm 2016. Trong năm 2018, với kỳ vọng từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã và sắp có hiệu lực, các doanh nghiệp (DN) da giày hy vọng có cơ hội mở rộng thị trường, tìm kiếm đối tác.

Phó Giám đốc Công ty TNHH Da giày Phong Châu Nguyễn Hữu Anh cho biết, Công ty đã tích cực mở rộng thị trường XK, sang một số thị trường mới như các nước tại châu Phi, ASEAN… để tìm thêm cơ hội hợp tác.

Tuy nhiên, công ty vẫn tiếp tục đẩy mạnh XK vào các thị trường truyền thống mà công ty đã có sự kết nối để tận dụng ưu đãi, từ đó có thêm nguồn vốn để đầu tư mở rộng quy mô sản xuất. DN chủ động trong việc gia tăng nội địa hóa. Một số sản phẩm giày dép đã chủ động được 80-90% nguyên phụ liệu nội địa, điều này sẽ giúp các DN đáp ứng tốt về quy tắc xuất xứ, từ đó có thể thuận lợi hưởng các ưu đãi thuế quan.

Ngành da giày nhiều khả năng sẽ có sức bật tốt hơn năm 2017 bởi có sự hỗ trợ từ các FTA. (Ảnh minh hoạ: internet)

Theo bà Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và XNK giày Phú Yên, DN đã tích cực mở rộng sản xuất, tìm kiếm khách hàng nên số lượng khách hàng, đối tác tới giao dịch, kết nối nhiều hơn. Tuy nhiên, các đối tác vẫn đang chờ đợi thời cơ từ FTA nên bà Lan kỳ vọng đến cuối năm 2018, khi nhiều khách hàng chốt đơn hàng hơn, sản lượng XK của DN sẽ có sự tăng cao vượt bậc.

Theo Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công Thương, tính đến nay, Việt Nam có khoảng 1.700 DN da giày (trong đó có khoảng 800 DN lớn) sử dụng 1,2 triệu lao động trực tiếp. Theo đánh giá của nhiều DN, Chính phủ đang có nhiều nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư; hơn nữa, các cơ quan quản lý đang có nhiều chính sách khuyến khích phát triển các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho ngành da giày. Điều này sẽ giúp các DN có thêm nhiều điều kiện để phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Đứng ở góc độ đại diện cho các DN trực tiếp tham gia sản xuất, XK, ông Nguyễn Đức Thuấn, Chủ tịch Hiệp hội Da-Giày-Túi xách Việt Nam cho rằng: Lực đẩy cho sức phát triển của ngành da giày Việt Nam rất lớn. Vì thế, các cơ quan quản lý đã rất lạc quan khi đặt mục tiêu tăng trưởng kim ngạch XK của ngành đến năm 2020 sẽ từ 24-26 tỷ USD, năm 2025 là 35-38 tỷ USD và năm 2035 đạt 50-60 tỷ USD. Kim ngạch XK bình quân trong giai đoạn 2016-2020 tăng trưởng từ 10-11%/năm.

Không những thế, Chính phủ cũng khuyến khích DN xây dựng các nhà máy sản xuất thuộc da và giả da, vải giả da tráng PU và các loại nguyên phụ liệu khác. Bộ Công Thương cũng đang xem xét kiến nghị Chính phủ dành quỹ đất để xây dựng khu công nghiệp chuyên ngành sản xuất nguyên phụ liệu cho ngành da giày cùng nhiều hỗ trợ về đất đai, nhân lực, khoa học công nghệ…

Tuy nhiên, theo ông Thuấn, năng suất lao động là vấn đề rất đáng quan tâm trong lĩnh vực sản xuất da giày, túi xách nói riêng và các lĩnh vực sản xuất công nghiệp khác nói chung. Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đều tính năng suất lao động theo giờ. Trong khi năng suất của các DN da giày Việt Nam trung bình là 0,6-0,7 USD/giờ thì nhiều DN ngoại, có áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật đã đạt tới năng suất 1,2 USD/giờ. Đây là thách thức khá lớn đối với các DN Việt.

“Thời gian gần đây, hầu hết DN trong ngành đều tỏ ra khá lo lắng. Tôi đề xuất cần có hội đồng chuyên môn thống kê về năng suất lao động của từng ngành sản xuất để biết các ngành của Việt Nam đang đứng ở đâu, từ đó có biện pháp nâng cao năng lực của từng ngành, không đạt mức ngang bằng thì ít nhất cũng đạt 90% so với DN ngoại”, ông Thuấn nói.

Từ thực tế, các DN đánh giá cao những cơ hội mà các FTA đã và sẽ có hiệu lực mang lại. Theo đó, ngành da giày nhiều khả năng sẽ có sức bật tốt hơn năm 2017 bởi có sự hỗ trợ từ các FTA.

Tiêu biểu như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) dự kiến sẽ được ký kết vào giữa năm 2018, điều này sẽ giúp sản phẩm giày, dép của Việt Nam được hưởng chênh lệch thuế từ 3,5-4,2% khi XK vào EU, tạo ra lợi thế cạnh tranh rất lớn, nhất là với các DN từ Trung Quốc.

Hơn nữa, khi FTA này có hiệu lực, các mặt hàng chủ lực như giày thể thao, túi xách không bảo hộ, thuế suất sẽ giảm ngay về 0%..., nên chắc chắn đơn hàng sẽ dịch chuyển về cho các DN Việt Nam nhiều hơn. Hiện các DN cũng đã rất chủ động đón đầu các cơ hội này khi thị trường NK da giày Viêt Nam nhiều nhất là Bắc Mỹ, EU và các nước châu Á.

Theo đại diện Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam, Hiệp hội các nhà sản xuất Mỹ đang thúc đẩy thông qua một dự luật về cắt giảm thuế quan đối với một số dòng sản phẩm NK, trong đó có nhiều loại sản phẩm giày dép và dệt may NK từ Việt Nam.