Giảm thời gian thông quan hàng hóa
Nhưng thực tế, hoạt động này còn nhiều hạn chế gây khó khăn, vướng mắc cho cộng đồng doanh nghiệp (DN) và kéo dài thời gian thông quan hàng hóa.
Theo Tổng cục Hải quan, trong KTCN có rất nhiều chồng chéo, vướng mắc, thậm chí việc các Bộ đưa ra danh mục sản phẩm phải KTCN nhưng kiểm tra, phát hiện quá ít, dẫn đến thiếu hiệu quả, phát sinh chi phí và thời gian cho DN.
Trong khi đó, việc kiểm tra từng lô hàng đòi hỏi phải bố trí cán bộ-công chức của hàng chục Bộ-ngành liên quan (Tài chính, Y tế, Giao thông vận tải, Khoa học và Công nghệ…), trang thiết bị kiểm tra, thời gian, tài chính… nhưng kết quả phát hiện vi phạm rất thấp, chỉ khoảng 0,2 - 0,3% nên không tương xứng với nguồn lực đã bỏ ra. Hiện nay, mười mấy Bộ ban hành không biết bao nhiêu danh mục, tiêu chuẩn quy chuẩn. Có 50% loại hàng hóa yêu cầu phải KTCN nhưng chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn.
 |
| Mô hình cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu sẽ giúp tiết kiệm ngân sách, giảm thời gian thông quan hàng hóa. |
Theo ông Cẩn, KTCN hiện đang tù mù. Một loại tiêu chuẩn quy chuẩn xây dựng nhưng chưa phù hợp với thông lệ, tiêu chuẩn quốc tế. Các trung tâm, phòng thí nghiệm, giám định không đủ máy móc kiểm tra theo tiêu chuẩn tiên tiến. Một số Bộ chưa đưa ra tiêu chuẩn, hoặc chưa dám đưa vì máy móc chưa có, chưa làm được.
Do vậy, “KTCN rất nhiều nhưng phát hiện được 0,01%. Như thế có đáng để kiểm tra không? Theo tôi, không nên để DN phải chạy vòng quanh, không được để một tiêu chuẩn, tiêu chí sản phẩm mà ông này bác, ông kia công nhận”, ông Cẩn nói.
Vì vậy, tại Nghị quyết phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 10-2019 (Nghị quyết 99), Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng Đề án cải cách KTCN theo hướng cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu. Để kịp tiến độ trình Chính phủ trong quý I/2020, Tổng cục Hải quan đang khẩn trương xây dựng dự thảo và tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành, trong đó dự thảo đề xuất nhiều cách làm mới.
Tại buổi làm việc, đại diện các bộ, ngành thống nhất cao với chủ trương về thống nhất đầu mối KTCN hàng hóa XNK tại cửa khẩu. Tuy nhiên, để triển khai cần tính toán kỹ về lộ trình, cơ cấu tổ chức, đồng thời cần đánh giá cụ thể về hiệu quả, lợi ích mang lại cho cộng đồng DN
Ngoài ra, đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ xem xét sớm cấp xác nhận cho các cơ sở kiểm định của ngành Hải quan đủ điều kiện được thực hiện nhiệm vụ của tổ chức giám định nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trang thiết bị đã được đầu tư.
Theo Tổng cục Hải quan, mô hình mới này sẽ giúp tiết kiệm ngân sách thông qua việc cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm nguồn lực, chi phí cho một bộ máy kiểm tra chất lượng cồng kềnh, giảm thời gian thông quan hàng hóa. Dự kiến, Đề án sẽ trình Chính phủ trong quý I/2020.
