Bài toán xuất khẩu cho những tháng cuối năm

• Nâng giá trị gia tăng hàng xuất khẩu để hạn chế các vụ kiện phòng vệ thương mại
• Bài toán xuất khẩu và tỷ giá VND/USD

Nhằm tạo thuận lợi cho DN XK, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi thương mại như thành lập đường dây nóng về xuất nhập khẩu; đàm phán, ký kết và tuyên truyền cho DN các lợi ích từ các FTA; phối hợp với các cơ quan liên quan chống gian lận xuất xứ hàng hóa…

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt thuận lợi, hoạt động XK những tháng đầu năm đã bộc lộ một số khó khăn, như có đến 6/9 mặt hàng nông sản chủ lực có kim ngạch giảm so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong bối cảnh những xung đột trên thị trường thế giới khiến hoạt động xuất nhập khẩu gặp không ít khó khăn. Theo ông Phan Văn Chinh, kim ngạch XK 7 tháng đã đạt 145,1 tỷ USD, thấp hơn khoảng 1 tỷ USD so với kịch bản tăng trưởng đề ra. Dự báo cả năm 2019, kim ngạch XK sẽ đạt khoảng 261-262 tỷ USD, tăng 7-7,5% so với năm 2018.

Như vậy từ nay đến cuối năm, bình quân mỗi tháng XK phải đạt khoảng 23,2 - 23,4 tỷ USD. Đây được đánh giá là nhiệm vụ khó khăn vì lần đầu XK của Việt Nam chạm mốc 23 tỷ USD đã từ tháng 8-2018. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định, không điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng 6-8% so với năm trước.

Cần phải tập trung cho bài toán xuất khẩu nông sản.

Ông Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cũng lo ngại về vấn đề kiểm soát chất lượng hàng nhập khẩu, đặc biệt là nhập khẩu tiểu ngạch, sau đó bày bán trên các trang thương mại điện tử. Nếu không kiểm soát tốt nguồn hàng nhập khẩu này thì sẽ cạnh tranh trực tiếp và không công bằng với hàng hóa trong nước, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh nhấn mạnh, những tháng cuối năm, bối cảnh thế giới diễn biến rất phức tạp. Chúng ta phải tập trung cho bài toán XK nông sản.

Đơn cử 6 tháng đầu năm, kim ngạch XK rau quả sang Trung Quốc đã giảm 1,7% so với năm ngoái. Mức giảm tuy ít nhưng đã đánh dấu những tín hiệu cần quan tâm. Ngoài nhu cầu yếu đi, những thay đổi chính sách từ trao đổi cư dân biên giới sang chính ngạch đã tác động mạnh đến con số sụt giảm này. Về mặt hàng gạo, nhu cầu nhập khẩu gạo từ phía Trung Quốc yếu đi là do thị trường này đang chuyển mạnh từ tiểu ngạch sang chính ngạch. Do đó, sẽ có những bộ quy tắc kiểm soát hàng hoá ngặt nghèo hơn.

“Đề nghị Cục Xuất nhập khẩu phối hợp với Bộ NN&PTNT đẩy mạnh đàm phán mở rộng thị trường về vấn đề chất lượng, mở rộng hơn diện các mặt hàng rau quả xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đường chính ngạch (hiện chỉ có 9 mặt hàng). Các tỉnh, địa phương, doanh nghiệp cần vào cuộc. Bởi câu chuyện Trung Quốc chuyển sang nhập khẩu chính ngạch đã được Bộ Công Thương cảnh báo gửi tới các địa phương từ năm 2018, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn còn chủ quan, thờ ơ, không triển khai các điều kiện xuất khẩu theo quy định. Câu chuyện mực tồn ở Quảng Nam là một bài học”, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nêu.

Để đạt mục tiêu xuất khẩu cả năm 2019, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định cần phải quyết tâm để có giải pháp hữu hiệu nhất đạt tăng trưởng XK như đã đề ra. Những tháng cuối năm, Cục Xuất nhập khẩu phối hợp với Cục Phòng vệ thương mại đánh giá lại các nhóm hàng có nguy cơ liên quan đến các tranh chấp thương mại, từ đó có giải pháp phối hợp với các đối tác để chủ động với các vụ việc phòng vệ thương mại.

Ngoài ra, phối hợp với các hiệp hội, ngành hàng rà soát, đánh giá lại các thị trường có sự sụt giảm kim ngạch XK, tìm ra nguyên nhân, tìm cách tháo gỡ.