"Cơn lốc màu da cam" bị loại bởi... một người Hà Lan
Hà Lan ào ạt vượt qua bảng tử thần cùng thành tích toàn thắng, toàn những kết quả hoành tráng (3-0 trước Italy, 4-1 trước Pháp, và 2-0 trước Romania). Trận cuối vòng bảng, họ chỉ tung đội hình dự bị, nên các trụ cột có nhiều ngày nghỉ hơn hẳn đối phương. Trái lại, Nga thua tan nát 1-4 trước Tây Ban Nha trong ngày ra quân, chỉ thắng Hy Lạp rệu rã 1-0, trước khi bùng nổ ở trận cuối vòng bảng trong tình thế buộc phải thắng (hạ Thuỵ Điển 2-0).
Với những màn trình diễn như thế, Hà Lan đương nhiên được giới chuyên môn đánh giá là ứng viên sáng giá, các nhà cái cũng nâng cửa vô địch của Hà Lan lên cao nhất. Còn Nga vẫn chỉ được kỳ vọng có thể gây bất ngờ bằng việc gây khó khăn cho Hà Lan. Bản thân cầu thủ xuất sắc Arshavin cũng phải gián tiếp thừa nhận sự trội hơn của đối thủ trước trận bán kết: "Giá mà Nga không phải đụng Hà Lan vòng này". Đây mới là lần đầu tiên tuyển Nga vượt qua vòng bảng của một giải đấu lớn, kể từ sau khi Liên bang Xô Viết tan rã.
Tuy nhiên, thực tế sân cỏ tối thứ bảy đã làm đảo lộn mọi dự đoán, khiến người Hà Lan choáng váng, làm ngất ngây các CĐV Nga. Đội tuyển xứ bạch dương đã hạn chế mọi điểm mạnh của đối thủ, và chính Nga đã tạo ra "những cơn lốc" ở sân St. Jakob-Park, tại Basel, Thuỵ Sĩ. Họ đã thắng thuyết phục, theo cách tựa như Hà Lan đè bẹp Italy và Pháp ở vòng bảng. Sức trẻ, kỹ thuật, tinh thần tự tin đã quyện vào nhau, tạo nên sức mạnh cho đội Nga. Hơn thế nữa, họ được dẫn dắt bởi một "phù thuỷ" người Hà Lan. Guus Hiddink hiểu quá rõ các cầu thủ đồng hương, từ phong cách thi đấu đến tâm lý chiến đấu... Ông cũng đã thành công khi mạnh dạn mang tới Euro 2008 một đội hình trẻ trung (trẻ nhất trong số 16 đội dự giải), có khát vọng cao. Với dàn cầu thủ sung mãn về thể lực, ông đã mạnh dạn cho những người Nga chơi tổng lực trước Hà Lan, sau khi đã có bước chuẩn bị tốt về đấu pháp này khi gặp Thuỵ Điển.
Nói cách khác, trận này, Nga đã dùng tốc độ trong di chuyển, xử lý bóng nhanh, nhưng pha lên bóng thần tốc, khả năng tranh chấp tay đôi và đeo bám trên toàn mặt sân để chống lại Hà Lan - đội đã phô diễn những điểm mạnh tương tự thế ở vòng bảng. Trong khi đội bị đánh giá thấp hơn không ngần ngại "mang lửa" vào trận tứ kết, thì Hà Lan lại bất ngờ chậm chạp, uể oải lúc đầu trận; thiếu chuẩn xác, nóng vội sau khi bị dẫn bàn nhưng vẫn còn nhiều thời gian để đảo ngược; rồi tới bơ phờ, rệu rã, mong manh khi về cuối trận. Nếu Nga chớp thời cơ tốt hơn, Hà Lan có lẽ khó tồn tại sau 90 phút chính thức. Bàn gỡ hoà 1-1 của Nistelrooy chỉ như tạo điều kiện cho Nga có thêm thời gian khẳng định sự hơn hẳn về mọi mặt trong 30 phút hiệp phụ. 3-1 là kết quả, nhưng chưa phản ánh hết sức mạnh công phá của Nga, và sự yếu kém trong phòng thủ của Hà Lan. 120 phút của trận cầu sôi động đã chứng kiến dàn sao của Hà Lan bế tắc về đấu pháp. Các đợt tấn công biên mạnh mẽ của họ bị bẻ gãy gần như hoàn toàn, khiến Nistelrooy cô đơn và đói bóng trong phần lớn thời gian. Họ gặp khó khăn trong việc áp sát cầu môn đối phương, và phải sử dụng tới quá nhiều cú sút xa vội vàng. Hà Lan yếu thế ở trung tuyến, khiến hàng phòng ngự vốn chặt chẽ ở vòng bảng vì thế cũng lao đao theo. Họ đã đuối sức trong các pha cản phá hộ công Arshavin bé nhỏ nhưng lắt léo và tốc độ, không đủ lực để bám chặt Pavluchenko và sau đó là Torbinsky.
Ngoài tài năng của Hiddink, tinh thần thi đấu và khả năng vận hành chiến thuật tuyệt vời của toàn đội, Nga gây ấn tượng mạnh ở trận này còn nhờ công lớn của Andrei Arshavin. Anh vắng mặt ở hai trận đầu vì án treo giò dính từ vòng loại, nhưng chơi tốt ngay khi trở lại ở trận thắng Thuỵ Điển, và tối qua thì chói sáng khi được xếp đá ngay sau mũi nhọn Pavluchenko, trong sơ đồ 4-4-1-1. Anh bé nhỏ, nhưng khéo léo, tốc độ, quan sát cực tốt, xử lý thông minh nên rất khó bị vô hiệu hoá. Arshavin khuấy đảo cầu môn Hà Lan bằng nhiều pha kiến tạo hiểm hóc, và đích thân ghi bàn ấn định kết quả 3-1 (trận gặp Thuỵ Điển cũng là người hoàn tất thắng lợi 2-0). Anh cũng chính là đầu tàu của CLB Zenit St Petersburg trong chiến dịch giành Cup UEFA mùa vừa qua. Trái lại, Van der Sar đã phải trải qua một kỷ niệm buồn, đúng ngày anh cân bằng kỷ lục 16 trận ra sân tại Euro (ngang hậu vệ Lilian Thuram của Pháp).
Trận này, tiền vệ cánh Arjen Robben không thể thi đấu vì chấn thương tái phát, đây là một thiệt thòi lớn cho Hà Lan. Hậu vệ Boulahrouz thì vẫn nhập cuộc từ đầu, dù con gái anh mới chết vì đẻ non. Toàn đội Hà Lan đeo băng tang để chia buồn. Họ tuyên bố quyết tâm chiến thắng để giúp đồng đội vợi bớt niềm đau, nhưng đã không thể toại nguyện. Hà Lan khởi đầu vang dội, nhưng ra về cùng những kỷ niệm buồn. Họ đã là những cơn lốc dữ dội, nhưng chắn trước mặt tối qua là một "bức tường" Nga kiên cố. Tối qua, chỉ có một người Hà Lan vui - HLV Guus Hiddink
Hiệp một không có bàn thắng, như vô số cơ hội được tạo ra cho hai thủ môn phô diễn tài năng. Không ngán đội được đánh giá là ứng viên sáng giá nhất cho ngôi vô địch sau vòng bảng ấn tượng, Nga nhập cuộc nhanh và tự tin như khi bất ngờ thắng Thuỵ điển 2-0 ở lượt cuối vòng bảng để giành vé đi tứ kết. Cũng chính họ là chủ nhân của một số cơ hội đầu tiên, khi Hà Lan vẫn còn đá thấp và không thể trình diễn những pha lên bóng tựa như chớp giật. Kết thúc 45 phút đầu, đội bóng xứ bạch dương xứng đáng được đánh giá là bên chơi tốt hơn; trong khi Hà Lan có vẻ quá thận trọng trong phần lớn hiệp một. Ngay phút thứ 5, Zhirkov sút phạt căng rất tốt từ bên cánh phải, bằng chân trái. Bóng cuộn vào góc cao phía gần, nhưng Van der Sar xuất sắc bay người đẩy hết biên chịu phạt góc. Từ điểm phạt góc, bóng được đội Nga đưa ra giữa khu phạt đền và Kolodin sút sệt nhưng vướng chân hậu vệ Hà Lan và dội lại, tạo ra sự lộn xộn trước cầu môn Hà Lan. Phút thứ 8, sau đường căng ngang của Arshavin, Pavluchenko tự do bật cao đánh đầu vọt xà trong tình huống nếu anh hãm bóng bằng ngực rồi sút thì có thể sẽ dễ ghi bàn hơn.
Phải tới phút 20, Hà Lan mới lên tiếng đáp trả. Sneijder xâm nhập mé trái khu cấm địa và tung cú sút căng. Nhưng một hậu vệ Nga kịp đưa chăn làm giảm độ nguy hiểm. Phút 26, tiền vệ cao to Engelaar sút chéo góc từ cự ly chừng 18 mét. Bóng đi thiếu chính xác, nhưng suýt trúng chân trung vệ của Nga: nếu chạm có thể bóng sẽ đổi hướng đi luôn vào lưới. Phút 29, Van der Vaart treo bóng vô cùng hiểm hóc vào giữa khu 5m50 từ cú đá phạt ở hành lang phải. Van Nistelrooy ập vào rất nhanh, nhưng tiếp bóng trượt, lãng phí thời cơ tuyệt vời nhất kể từ đầu trận.
Phút 30, đến lượt đội Nga so tài lãng phí. Arshavin sút kỹ thuật đưa bóng lượn về phía góc xa bên phải, sau khi anh qua mặt tiền vệ to cao Engelaar. Nhưng Van der Sar kịp khẽ chạm những đầu ngón tay làm bóng đổi hương đi hết biên ngang. Sau đó, lại thủ thành của MU xuất sắc tung người đẩy bóng qua xà sau cú sút căng từ xa của Kolodin. Phút 35, Nistelrooy nhận bóng rồi qua người rất nhanh ở mé phải khu 16m50, trước khi sút chéo góc, tạo cơ hội cho Akinfeev trổ tài cản phá - một pha cứu thua ngoạn mục. Phút 41, Nga thiếu chút nữa phải trả giá cho sai lầm phòng ngự. Một đường đưa bóng ngang sai địa chỉ của Kolodin tạo điều kiện cho Van der Vaart giành lấy rồi sút căng vào chính giữa cầu môn. Nhưng Akinfeev đã không mắc lỗi nào trong cản phá.
Thấy rõ sức tấn công yếu hẳn so với mấy trận trước, ngay đầu hiệp hai, HLV Van Basten đã tung Van Persie vào thế chỗ Kuyt. Và Hà Lan bắt nhịp hiệp hai nhanh hơn, với cú sút chệch đích của Van Persie và không lâu sau là cú sút phạt nguy hiểm của Van der Vaart. Những đợt tấn công biên tốc độ của Nga cũng khiến hậu vệ phải Bouhlarouz phải nhường chỗ cho Heitinga.
Nhưng tất cả những điều chỉnh của Hà Lan chưa kịp chứng tỏ công hiệu thì Nga đã có bàn mở tỷ số ở phút 56. Hàng phòng ngự áo màu cam thiếu tập trung trong pha tấn công bên cánh trái của Nga, do Arshavin châm ngòi. Semak thoải mái dốc bóng sâu xuống mé trái khu phạt đền, rồi tạt ngang chìm cho Pavluchenko lao xuống sút ngay trước sự truy cản trong vô vọng của hậu vệ cuối cùng bên phía Hà Lan, bóng găm vào lưới trước sự bất lực của Van der Sar. Đây là lần đầu tiên tại giải, Hà Lan thủng lưới trước. Gần như ngay sau đó, hàng phòng thủ hở toác của Hà Lan lại phải chứng kiến cú sút căng chệch đích của Saenko.
Thời gian còn tương đối nhiều, nhưng Hà Lan đã mạo hiểm dồn toàn lực cho việc tìm kiếm bàn gỡ, và liên tục phải hứng chịu các pha phản công sắc bén của Nga. Phút 69, hậu vệ Anyukov đối mặt với Van der Sar nhưng dứt điểm không tốt. Nếu cơ hội rơi vào chân một cầu thủ tấn công, lưới của Hà Lan nhiều khả năng đã rung lên. Phút 76, CĐV Hà Lan chưa hết lo lắng lại được thêm một phen thót tim. Trung vệ Mathijsen mắc lỗi, để Pavluchenko lốp bóng qua đầu Van der Sar, nhưng thủ thành của MU đã cứu được bàn thua trông thấy. Phút 83, cầu môn Hà Lan lại chao đảo sau pha phối hợp giữa Arshavin, Zhirkov và Pavluchenko. Phút 86, Hà Lan như từ cõi chết trở lại. Nistelrooy bay người đánh đầu chính xác, bất chấp nguy hiểm từ sự truy cản của đối phương, kết thúc hoàn hảo đường bóng bổng từ bên trái của Sneijder trong pha sút phạt.
Phút 87, lại một đợt tấn công nguy hiểm của đội Nga. Zhirkov tạo thời cơ cho Pavlyuchenko đe doạ cầu môn của Hà Lan bằng một cú sút bồi. Những pha phối hợp ở tốc độ cao đó báo hiệu rằng Nga sẽ tiếp tục dồn ép ở hiệp phụ, khi chưa hề có dấu hiệu xuống sức. Và hàng phòng ngự của Hà Lan không phải đợi lâu để có thêm một phen hoảng hồn. Phút 93, Arshavin sút đúng vị trí của Van der Sar từ cự ly gần. Phút 97, Pavluchenko qua người bên hành lang trái, rồi sút căng, kỹ thuật bằng chân phải, đưa bóng dội xà ngang. Phút 99, Arshavin đột phá lắt léo vào bên phải khu 16m50, rồi căng ngang. Torbinskiy vội vàng tiếp bóng ngay trong thế hơi với, nên Van der Sar đủ sức chặn đứng pha bóng nguy hiểm. Phút 107, Hà Lan tránh được quả phạt đền sau khi Zhirkov bị cản ngã. Phút 109, đội bóng xứ hoa tulip lại may mắn thoát hiểm sau pha trả bóng hơi mạnh của Ziryanov ở sát biên ngang.
Nga không ngừng tấn công như triều cường, còn Hà Lan thì như con đê chỉ biết chắn sóng một cách bị động nên sớm muộn cũng phải vỡ toác cho nước ào qua. Phút 112, Nga vượt lên dẫn 2-1. Arshavin đột phá dễ dàng bên cánh trái, rồi tạt cực kỳ khó chịu, loại Van der Sar. Torbinskiy ập vào tiếp bóng cận thành nâng tỷ số, khi Van Bronckhorst không thể kèm người. Phút 116, Nga đặt dấu chấm hết cho trận đấu, bằng bàn thắng ấn định kết quả 3-1. Sau quả ném biên nhanh của đồng đội bên sườn phải, Arshavin lao đi với tốc độ cao, không ai kịp theo kèm, rồi sút chính xác khi đối mặt Van der Sar.
Đội hình thi đấu:
Hà Lan: Van der Sar, Boulahrouz (Heitinga 54), Ooijer, Mathijsen, Van Bronckhorst, De Jong, Engelaar (Afellay 61), Kuyt (Van Persie 46), Van der Vaart, Sneijder, van Nistelrooy.
Dự bị không sử dụng: Timmer, Stekelenburg, De Zeeuw, Robben, Melchiot, Bouma, De Cler, Huntelaar, Vennegoor of Hesselink.
Bàn thắng: Van Nistelrooy 86.
Nga: Akinfeev, Aniukov, Ignashevich, Kolodin, Zhirkov, Semak, Zyryanov, Semshov (Bilyaletdinov 69), Saenko (Torbinsky 81), Arshavin, Pavluchenko (Sychev 115).
Dự bị không sử dụng: Gabulov, Malafeev, Vasili Berezutsky, Yanbaev, Alexei Berezutsky, Adamov, Ivanov, Shirokov, Bystrov.
Bàn thắng: Pavluchenko 56, Torbinsky 112, Arshavin 116.
Khán giả: 42.500.
Trọng tài: Lubos Michel (Slovakia).
