Lãnh đạo Nhật-Hàn đối thoại trực tiếp để "phá băng" căng thẳng?

Thứ Hai, 04/11/2019, 16:54

Dù chỉ kéo dài chưa đầy nửa tiếng đồng hồ, song cuộc gặp trực tiếp diễn ra ngày 4-11 giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 vẫn được coi là cơ hội "phá băng" căng thẳng song phương.

Trong một thông cáo do Phủ Tổng thống Hàn Quốc công bố hôm 4-11, nhà lãnh đạo hai nước Nhật Bản và Hàn Quốc đã có một cuộc nói chuyện trực tiếp trong bầu không khí “thân thiện và nghiêm túc” vào sáng 4-11 tại Trung tâm Hội nghị IMPACT ở Bangkok, trước thềm hội nghị của các nhà lãnh đạo ASEAN cùng với sự tham gia của Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc tại đây. 

Phát biểu trước báo giới, người phát ngôn Phủ Tổng thống Hàn Quốc Ko Min-jung cho biết, tại cuộc gặp, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã nhất trí về tầm quan trọng của mối quan hệ giữa hai nước, đồng thời tái khẳng định “nguyên tắc” giải quyết những vấn đề bất đồng song phương thông qua đối thoại, bày tỏ hi vọng rằng hai nước sẽ cùng tìm hướng để đạt được “những tiến bộ thực sự” trong tham vấn ngoại giao song phương. 

Hai nhà lãnh đạo gặp mặt bên lề Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN+3 tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: Yonhap

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đề xuất có thể xem xét tiến hành tham vấn cấp cao để giải quyết tranh cãi chính trị và thương mại giữa hai nước. Về phần mình, Thủ tướng Nhật Bản Abe nhất trí sử dụng “mọi phương tiện sẵn có” để tìm cách giải quyết vấn đề. 

Yonhap cho biết thêm, cuộc nói chuyện giữa hai nhà lãnh đạo là một dịp gặp gỡ hiếm hoi nhằm giải quyết căng thẳng thương mại và các vấn đề khác giữa hai nước thông qua đối thoại, kể từ sau cuộc hội đàm chính thức gần đây nhất giữa hai nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Nhật Bản là hồi tháng 9 năm ngoái, nhân dịp tham dự kỳ họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc tại thành phố New York, Mỹ.

Tuy nhiên mới đây, hãng tin Kyodo cho biết Nhật Bản và Hàn Quốc đã bắt đầu tìm kiếm cách thức giải quyết những tranh cãi với một trong các lựa chọn là việc thành lập một quỹ cung cấp tài chính cho hoạt động hợp tác kinh tế. Các nhà lập pháp Nhật Bản và Hàn Quốc hôm 1-11 cũng đã nhất trí cùng làm việc hướng tới xóa bỏ tình trạng căng thẳng và hàn gắn mối quan hệ song phương vốn đang ở giai đoạn xấu nhất trong nhiều năm. 

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Ảnh: Reuters

Một điểm đáng chú ý được người phát ngôn Phủ Tổng thống Hàn Quốc Ko Min-jung nhắc đến, đó là cuộc gặp diễn ra trong 11 phút giữa hai nhà lãnh đạo vào sáng 4-11 là một cuộc “nói chuyện” song phương, chứ không phải cuộc hội đàm chính thức, và chính Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã đề xuất cuộc gặp bên lề ASEAN+3 với Thủ tướng Shinzo Abe mà không có bất kỳ sự tư vấn hay chuẩn bị trước nào liên quan đến hình thức và chương trình nghị sự. 

Từ đó, bà Ko Min-jung nhấn mạnh, cuộc gặp gỡ đầy thân mật giữa hai nhà lãnh đạo sẽ là cơ hội cho sự phát triển mối quan hệ song phương theo cách “thân thiện hơn, hướng tới tương lai”. Trước đó, tại cuộc gặp với Thủ tướng Hàn Quốc Lee Nak-yon hồi tháng trước, Thủ tướng Shinzo Abe cũng đã được chuyển tận tay bức thư của Tổng thống Moon Jae-in, trong đó miêu tả Nhật Bản là một đối tác quan trọng cũng như kêu gọi nỗ lực giải quyết những bất đồng giữa hai nước.

Quan hệ Hàn Quốc - Nhật Bản bắt đầu trở nên căng thẳng kể từ tháng 10 năm ngoái khi tòa án Hàn Quốc ra phán quyết yêu cầu các công ty Nhật Bản phải bồi thường cho các nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời kỳ Nhật Bản đô hộ bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 tới cuối Chiến tranh Thế giới thứ 2. 

Quan hệ giữa hai nước rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm khi Nhật Bản ngày 4-7 vừa qua siết chặt các quy định xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc 3 loại vật liệu công nghệ cao được sử dụng trong sản xuất chip điện tử và màn hình - các lĩnh vực mũi nhọn của Hàn Quốc. Nhật Bản cũng loại Hàn Quốc ra khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy. 

Sau đó, Seoul đã phản đối mạnh các động thái của Tokyo, cho rằng đó là hành động trả đũa các phán quyết của tòa án Hàn Quốc và có thể phá hỏng các nguyên tắc thương mại tự do, cũng như ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu. Hàn Quốc đã thông báo quyết định không gia hạn Hiệp định bảo đảm thông tin quân sự chung (GSOMIA) với Nhật Bản hết hạn trong tháng 11 này, đồng thời cũng loại Nhật Bản ra khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy của Hàn Quốc. 

An Nhiên
.
.
.