Trách nhiệm thanh tra, kiểm tra quản lý hoạt động kinh doanh vàng thuộc về đâu?

Phóng viên: Thời gian gần đây, cơ quan công an đã phát hiện và đang tiến hành điều tra một số sàn giao dịch vàng trái phép. Ông có thể cho biết quan điểm của mình về vấn đề này như thế nào?

Ông Nguyễn Ngọc Cảnh:  Phải khẳng định bất kỳ tổ chức, cá nhân nào thành lập sàn giao dịch vàng; thực hiện hoạt động kinh doanh mua, bán trên sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài khi chưa được phép đều vi phạm pháp luật.

Việc kinh doanh sàn giao dịch vàng, kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài là hoạt động đầu cơ, làm giá, gây lũng đoạn thị trường vàng nói riêng và gây bất ổn kinh tế vĩ mô nói chung. Có thể nhìn lại giai đoạn 2008-2009, hoạt động của các sàn giao dịch vàng trong nước đã gây rủi ro lớn cho chủ sàn vàng và các nhà đầu tư. Đồng thời, hoạt động này không tạo ra giá trị gia tăng của cải vật chất cho xã hội, mà ngược lại còn gây lãng phí một nguồn vốn lớn của xã hội chỉ sử dụng nhằm mục đích đầu cơ, không phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, ngày 30/12/2009, Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) triển khai quyết liệt các biện pháp nhằm chấm dứt mọi hoạt động liên quan đến kinh doanh sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước.

Ngày 03/4/2012, Chính phủ đã ban hành Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, trong đó Khoản 9 Điều 4 Nghị định quy định rõ: “Các hoạt động kinh doanh vàng khác, trừ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng, hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu trong nước của doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và các hoạt động quy định tại Khoản 6, 7, 8 Điều này, là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân chỉ được phép thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép”.

Như vậy, theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP, hoạt động kinh doanh sàn giao dịch vàng, kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài đều là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ chưa cho phép và NHNN cũng chưa cấp Giấy phép cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác (gồm cả sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản). Như vậy, mọi tổ chức, cá nhân thành lập sàn giao dịch vàng hay kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước và nước ngoài khi chưa được phép đều vi phạm quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

NHNN khuyến cáo người dân không tham gia giao dịch trên sàn giao dịch vàng và thực hiện kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài, các hoạt động này tiềm ẩn rủi ro rất cao, đặc biệt cho chính bản thân nhà đầu tư.

Phóng viên đang trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Cảnh- Vụ trưởng Vụ Quản lý Ngoại hối- Ngân hàng Nhà nước .

Phóng viên:  Xin ông cho biết thêm về các quy định của pháp luật hiện hành về xử phạt đối với các hoạt động kinh doanh sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài ra sao?

Ông Nguyễn Ngọc Cảnh: Theo quy định tại Khoản 3 và Khoản 7 Điều 1 Nghị định 95/2011/NĐ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 202/2004/NĐ-CP ngày 10/12/2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng, tổ chức, cá nhân thành lập, kinh doanh sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài khi chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép và chưa được NHNN cấp phép có thể bị xử lý vi phạm hành chính như bị tịch thu tang vật hay bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Ngoài ra, tổ chức, cá nhân vi phạm còn có thể bị xử lý theo các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Phóng viên: Thực tế cho thấy, mặc dù không được cho phép nhưng thời gian vừa qua, vẫn tồn tại từ 30-40 sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản. Vậy theo ông, trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc quản lý hoạt động của các sàn giao dịch vàng hiện nay như thế nào?

Ông Nguyễn Ngọc Cảnh: Tại Điều 16 và Điều 17 Nghị định 24/2012/NĐ-CP, Chính phủ đã phân công trách nhiệm cụ thể của các cơ quan chức năng có liên quan trong việc thanh tra, kiểm tra quản lý hoạt động kinh doanh vàng, bao gồm Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công Thương và Bộ Công An. Trong đó, Điều 17 quy định“1. Bộ Công Thương có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan có liên quan thực hiện chức năng quản lý, kiểm tra, thanh tra hoạt động sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và việc doanh nghiệp kinh doanh vàng chấp hành, tuân thủ các quy định của pháp luật;…… 5. Bộ Công an có trách nhiệm phối hợp với các Bộ, ngành liên quan trong việc đấu tranh, điều tra, xử lý các vi phạm pháp luật về kinh doanh vàng trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình theo quy định của pháp luật.”

Trong phạm vi trách nhiệm được Chính phủ giao tại Nghị định 24/2012/NĐ-CP, NHNN tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành chức năng có liên quan để kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm trong hoạt động kinh vàng nói chung, trong đó có hoạt động kinh doanh sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài.

NHNN khuyến cáo các cá nhân, tổ chức phát hiện bất kỳ tổ chức, cá nhân nào vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng nói chung cũng như tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài nói riêng, phải lập tức báo với các cơ quan chức năng để kịp thời có biện pháp ngăn chặn và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông!