Luật không có điều nào tên là... hy vọng
Tiếp tục phiên họp, sáng 16-8 Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về Tờ trình của Chính phủ về việc điều chỉnh kế hoạch vốn nước ngoài năm 2016.
Theo Tờ trình, tổng số kế hoạch vốn nước ngoài năm 2016 là 50.000 tỷ đồng, trong đó: phân bổ chi tiết cho các bộ, ngành trung ương và địa phương là 48.700 tỷ đồng; còn lại 1.300 tỷ đồng để lại dự phòng chưa phân bổ. Lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 5 năm 2016, đã giải ngân được 17.297,746 tỷ đồng, đạt 36,1% kế hoạch vốn đã giao.
 |
| Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu tại phiên họp |
Tuy nhiên, Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Tài chính – Ngân sách (TCNS) cho rằng, tiến độ giải ngân trong 5 tháng đầu năm 2016 là quá chậm, một số dự án giải ngân hết số vốn kế hoạch nhưng nhiều dự án giải ngân rất thấp, thậm chí có tình trạng chưa giải ngân kế hoạch.
“Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư còn hạn chế, nhiều công trình, dự án đang cần được bổ sung vốn để sớm hoàn thiện thì tình trạng trên là biểu hiện lãng phí, kém hiệu quả trong sử dụng vốn vay nước ngoài”, Chủ nhiệm Uỷ ban TCNS Nguyễn Đức Hải nêu.
Về việc cắt giảm 78,5 tỷ đồng kế hoạch vốn nước ngoài của 3 địa phương (Bắc Ninh, Đồng Nai, Khánh Hoà) không có nhu cầu sử dụng để bổ sung cho các bộ, ngành Trung ương và địa phương khác, Uỷ ban TCNS đề nghị Chính phủ giải trình rõ nguyên nhân 3 địa phương không có nhu cầu vẫn được bố trí vốn và Bộ Tư pháp chưa được giao kế hoạch vốn. Đồng thời giải trình rõ lý do Dự án của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định đầu tư từ ngày 16/5/2014 nhưng không được đưa vào dự toán năm 2016 trình Quốc hội quyết định, nay lại đề nghị bổ sung.
Một nội dung khác, Tờ trình của Chính phủ chưa rõ phương án điều chuyển vốn nhưng lại đề nghị UBTVQH giao Thủ tướng Chính phủ chủ động phân bổ, điều hoà, điều chỉnh vốn nước ngoài năm 2016 giữa các bộ, ngành trung ương và địa phương, báo cáo UBTVQH vào quý II 2017 là chưa đủ cơ sở để UBTVQH xem xét, quyết định.
“Để đảm bảo thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật về phân bổ và điều chỉnh dự toán, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn, tránh tình trạng chi vượt dự toán, tăng bội chi và phải trình Quốc hội xem xét, Uỷ ban TCNS trình UBTVQH giao Chính phủ khẩn trương rà soát, tổng hợp đối với từng dự án. Trên cơ sở đó xây dựng phương án, nguyên tắc điều chuyển vốn cụ thể để tạo sự đồng thuận giữa các bộ, ngành, địa phương, trình UBTVQH xem xét, quyết định theo thẩm quyền”, Chủ nhiệm Uỷ ban TCNS nêu rõ.
Giải trình tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Thế Phương cho biết, hiện nay các nhà tài trợ lớn cho chúng ta rất mong muốn Chính phủ, bộ ngành địa phương cho phép giải ngân theo tiến độ dự án, Dự án thực hiện được bao nhiêu thì giải ngân tới đó mới đảm bảo được tiến độ triển khai.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho ý kiến tại phiên thảo luận |
“Nhiều dự án hết tiền rồi nên không thể giải ngân được, mà không giải ngân thì sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả, tiến độ, hiệu quả vốn ODA. Rồi có những dự án đưa vào kế hoạch nhưng vướng các thủ tục như giải phóng mặt bằng, dẫn tới chậm tiến độ bị phạt mấy triệu USD”, ông lấy ví dụ, đồng thời khẳng định Chính phủ muốn đề nghị UBTVQH giao cho trách nhiệm điều hòa để nâng cao hiệu quả, bởi chỗ nào không giải ngân được mà không điều hòa thì rất khó khăn…
Thảo luận tại hội trường, nhiều ý kiến không đồng tình với những nội dung mà Tờ trình đưa ra. “Thứ trưởng có giải trình một số thứ nhưng mà không thuyết phục. Ví dụ không có thủ tục mà vẫn bố trí vốn. Luật đầu tư công quy định phải đầy đủ thủ tục. Tại sao không đủ thủ tục mà vẫn trình ra Quốc hội để phân bổ?”, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chất vấn.
Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương thừa nhận, thời điểm trình danh mục dự án để Quốc hội giao vốn thì có những dự án được hy vọng là sẽ đáp ứng đầy đủ thủ tục, điều kiện.
“Sao lại hy vọng được? Luật không có điều nào tên là hy vọng cả”, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển tiếp lời, cho rằng Luật cần phải được thực hiện đúng.
Cho ý kiến tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định Tờ trình chưa đủ cơ sở để UBTVQH cho ý kiến.
“Tôi đề nghị Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính báo cáo với Chính phủ để lập lại trật tự kỷ cương và thực hiện nghiêm việc quản lý sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong đó có nguồn vốn nước ngoài. Tất cả chủ trương, thẩm quyền quyết định phân bổ điều chỉnh là phải đúng thẩm quyền, đúng đối tượng. Sau khi rà soát rồi thì Chính phủ mới báo cáo lại UBTVQH, việc gì thuộc thẩm quyền Quốc hội thì phải báo cáo Quốc hội”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
