Công trình kiến trúc phải bảo tồn, phát huy giá trị kiến trúc truyền thống

• Bảo tồn di sản văn hóa, kiến trúc: Đừng để “mất bò mới lo làm chuồng”
• Ra mắt cuốn sách "Đô thị vị nhân sinh" của kiến trúc sư nổi tiếng thế giới người Đan Mạch

Trước đó, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Kiến trúc. Sau kỳ họp Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Uỷ ban KH,CN&MT) phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội.

Các đại biểu tại phiên thảo luận.

Về phạm vi điều chỉnh của Luật theo Điều 1 của dự án luật, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết, đa số ý kiến ĐBQH tán thành phạm vi điều chỉnh như dự thảo Luật trình Quốc hội. Theo đó, Luật Kiến trúc quy định về quản lý kiến trúc và hành nghề kiến trúc. Một số ý kiến đề nghị cần mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật gồm cả quản lý phát triển kiến trúc, bảo tồn, phát huy giá trị kiến trúc dân tộc Việt Nam; ý kiến khác lại cho rằng, phạm vi điều chỉnh của Luật chỉ nên tập trung vào nội dung hành nghề kiến trúc.

Chủ nhiệm Uỷ ban KH,CN&MT Phan Xuân Dũng

Chủ nhiệm Uỷ ban KH,CN&MT Phan Xuân Dũng nêu rõ việc bổ sung quy định về bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam trong kiến trúc, giá trị kiến trúc truyền thống Việt Nam là cần thiết. Tuy nhiên, dự thảo Luật không thể mô tả cụ thể các nội dung bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam nói chung cũng như bản sắc văn hóa của từng dân tộc nói riêng trong kiến trúc, bởi vì đây là những yếu tố hết sức đa dạng và phong phú.

Đồng thời, UBTVQH cũng tiếp thu ý kiến của ĐBQH, đã sửa đổi, bổ sung một số quy định mang nội hàm phát triển thể hiện trong chính sách của Nhà nước trong hoạt động kiến trúc, hợp tác quốc tế về kiến trúc, thi tuyển phương án kiến trúc, quản lý đối với công trình kiến trúc có giá trị, bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc và hành nghề kiến trúc...

Về chính sách của Nhà nước trong hoạt động kiến trúc và Chiến lược phát triển kiến trúc Việt Nam cũng được, UBTVQH tiếp thu ý kiến của đại biểu, đã bổ sung quy định về chính sách của Nhà nước trong hoạt động kiến trúc, trong đó quy định rõ những hoạt động kiến trúc được Nhà nước đầu tư, hỗ trợ và khuyến khích để làm cơ sở thực hiện quản lý kiến trúc và hành nghề kiến trúc.

Đối với Chiến lược phát triển kiến trúc Việt Nam, UBTVQH thống nhất cho rằng, đây là vấn đề thuộc thẩm quyền quản lý, điều hành của Chính phủ, do đó, không nhất thiết có quy định này trong dự thảo Luật.

Đại biểu Lê Trung Thành (Đắk Lắk) cho rằng, nhìn công trình kiến trúc biết ngay của quốc gia nào. “Hiện nay, kiến trúc đô thị thì hỗn loạn, kiến trúc nông thôn biến dạng”, đại biểu Thành nói. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ ủng hộ khoản 2, điều 4 đã quy định về định hướng kiến trúc. Đây là quy định quan trọng vì định hướng tốt thì sau thực thi có kiến trúc thuần Việt, mang đậm bản sắc văn hoá.

Đại biểu Nguyễn Lân Thành (Lạng Sơn) nhấn mạnh: Bản sắc văn hoá dân tộc thể hiện tư tưởng, văn hoá mang dấu ấn dân tộc trong công trình kiến trúc.

Do đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung điều khoản mang tính nguyên tắc để việc quy hoạch thiết kế xây dựng các công trình kiến trúc phải bảo đảm kết hợp hài hoà bản sắc văn hoá dân tộc và hiện đại.

Đại biểu Nguyễn Lân Thành cũng cho rằng, UBND tỉnh quy định nội dung yêu cầu bản sắc văn hoá dân tộc trong quy chế quản lý kiến trúc phù hợp địa phương, tổ chức cá nhân có trách nhiệm giữ gìn phát huy giá trị bản sắc văn hoá dân tộc trong kiến trúc… như vậy rất khó. Cần có quy định về tiêu chí về bản sắc dân tộc để làm cơ sở cho UBND cấp tỉnh cụ thể hoá. Cái này trách nhiệm của tỉnh mới phù hợp đặc điểm văn hoá vùng miền. Nhưng phải làm rõ khái niệm, liên quan điều kiện tự nhiên, tư tưởng, thẩm mỹ. 

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, nội dung quy chế quản lý kiến trúc do tính đa dạng phong phú và có tính đặc thù của bản sắc văn hoá, nên quy định cụ thể, có tính chất chung cho các địa phương là không thể.

“Tôi từng là lãnh đạo địa phương rồi, không ai hiểu bản sắc văn hoá bằng lãnh đạo địa phương nên đề nghị để UBND cấp tỉnh đề xuất quy chế kiến trúc trong đó có bản sắc văn hoá, sau đó HĐND phê chuẩn. Trong cùng một địa phương có nhiều dân tộc khác nhau, nếu không cẩn thận sẽ có ý kiến”, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nói.

Dự thảo Luật Kiến trúc có 41 Điều, dự kiến được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khoá XIV.