Nga thất thoát 49 tỷ USD/năm vì trốn thuế và chuyển tiền bất hợp pháp

Tin từ hãng Reuters cho hay, hôm 21/2, phát biểu tại cuộc họp giữa quan chức của Ủy ban điều tra Nga tại thủ đô Moskva, Giám đốc Ủy ban điều tra Alexander Bastrykin cho biết sẽ sớm thành lập một lực lượng cảnh sát tài chính đặc biệt với nhiệm vụ chống lại các hoạt động trốn thuế và chuyển tiền bất hợp pháp đang ngày càng gia tăng.

Ngoài ra, lực lượng cảnh sát tài chính đặc biệt này còn phải kiêm nhiệm cả nhiệm vụ giám sát hệ thống chi tiêu công của Nga. Bộ Nội vụ, đơn vị chủ quản của lực lượng cảnh sát và Cơ quan điều tra liên bang Nga cùng cơ quan an ninh kinh tế Nga sẽ là những nơi chịu trách nhiệm chính trong việc hỗ trợ lực lượng cảnh sát tài chính đặc biệt nói trên điều tra những vụ lừa đảo và tham nhũng.

Hãng Vedomosti cho hay, cuộc họp của Ủy ban điều tra Nga được tiến hành chỉ vài giờ sau khi Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga Sergei Ignatyev công bố con số 49 tỷ USD thất thoát do các hành vi trốn thuế và chuyển tiền bất hợp pháp trong năm 2012. Ông Sergei Ignatyev cho biết, toàn bộ hành vi gian lận này là do các nhóm có tổ chức thực hiện nhưng lại không nói rõ là nhóm nào.

Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga nói: “Các phân tích của chúng tôi cho thấy hơn một nửa trong tổng số các khoản chuyển tiền mờ ám được thực hiện bởi các công ty có liên hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với nhau thông qua hoạt động thanh toán. Tất cả các công ty này đều bị kiểm soát bởi một nhóm cá nhân được tổ chức quy củ”.

Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga Sergei Ignatyev.

Đáng chú ý là các giao dịch chuyển tiền có thể được sử dụng để thanh toán cho các nguồn cung cấp ma túy, hối lộ và trốn thuế. Ngân hàng trung ương Nga luôn theo dõi dữ liệu về tất cả các khoản tiền thanh toán trong hệ thống ngân hàng thương mại và con số 49 tỷ USD chủ yếu được tổng kết từ việc phân tích “các khoản chi trả thực hiện bởi các tổ chức của Nga cho người không cư trú mà mục đích của các khoản chuyển tiền đều là giả mạo”.

Ngoài ra, ông Sergei Ignatyev cũng khiến dư luận chú ý khi đề cập đến sự tồn tại của “những công ty một ngày”, hoạt động với tư cách chuyển tiền và sau đó biến mất trước khi nộp thuế. Hiện khoảng 1/2 trong tổng số 3,9 triệu tổ chức thương mại đăng ký hoạt động tại Nga không hoạt động mà “chỉ chờ thời để hành động”. Trong số gần 2 triệu tổ chức thương mại này, 11% trong số đó không phải đóng thuế và 4%-6% chỉ đóng tiền thuế ít ỏi kiểu tượng trưng.

Mặc dù con số 49 tỷ USD tiền thất thoát do trốn thuế và chuyển tiền bất hợp pháp không phải là nhỏ nhưng so với con số gần 70 tỷ USD năm 2011 thì nó đã cho thấy những nỗ lực lớn của chính phủ Nga trong việc giải quyết tệ nạn này. Ngoài việc thực hiện các biện pháp do Chương trình phát triển Liên hợp quốc đề xuất cách đây hai năm như loại trừ định giá sai lầm trong buôn bán; chính sách thuế công bằng; chống tham nhũng mạnh mẽ và đảm bảo tăng trưởng kinh tế mang tính phổ quát, Nga còn thực hiện nhiều biện pháp mạnh mẽ khác.

Hồi tháng 8 năm ngoái, Bộ Phát triển Kinh tế Nga đã công bố một loạt sửa đổi đối với luật “Về chống hợp pháp hóa thu nhập do phạm pháp mà có và cung cấp tài chính cho khủng bố”, Bộ luật hình sự và luật hoạt động ngân hàng. Theo đó, “ngưỡng” tổng số tiền giao dịch nhằm hợp pháp hóa thu nhập bất chính bị coi là “phạm tội rửa thu nhập với khối lượng lớn” (dự kiến giảm 10 lần, ở mức 600.000 rúp). Trong khi đó, áp dụng khái niệm “phạm tội hợp pháp hóa thu nhập với số lượng đặc biệt lớn (ở ngưỡng 6 triệu rúp) và đề ra những biện pháp trừng phạt thích đáng.

Chưa hết, cơ quan giám sát tài chính liên bang dự kiến còn đưa thêm các giao dịch như chuyển tiền, một loạt giao dịch liên quan đến bảo hiểm và tái bảo hiểm với tổng số tiền từ 3 triệu rúp vào danh mục “các giao dịch bị kiểm soát” và ngân hàng được trao quyền tạm ngừng giao dịch và từ chối tiến hành giao dịch, nếu cảm thấy nghi ngờ…