Tự ngược đãi bản thân - hội chứng không thể coi thường
Điều đáng nói là khi tự gây ra những vết thương, những người này không hề đau đớn, trái lại, còn cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái hơn.
Đó chỉ là ví dụ mới nhất về hội chứng tự ngược đãi bản thân đang được điều trị tại Viện Sức khỏe tâm thần (SKTT)- Bệnh viện Bạch Mai, mà TS. Nguyễn Doãn Phương - Viện trưởng Viện SKTT cho biết tại cuộc trao đổi với báo chí chiều 9-8.
Thiếu nữ tự cắt tay mình là sinh viên một trường đại học, tính hiền lành, dễ xúc động và luôn mong muốn đi học ở nước ngoài. Nhưng gia đình không đủ điều kiện cho cô thực hiện mơ ước nên cô rơi vào trạng thái buồn bã, luôn ức chế với hoàn cảnh hiện tại.
 |
| Bác sĩ Phòng Điều trị rối loạn liên quan đến stress khám cho bệnh nhân. |
Cô luôn thấy mệt mỏi, mất ngủ, tức ngực, ngộp thở và không chia sẻ cùng ai vì cảm thấy xấu hổ với bạn bè. Tình trạng này kéo dài hai năm thì cô tự cắt tay mình và được đưa đến bệnh viện với 16 vết cắt chảy máu.
Cháu gái 9 tuổi cũng được gia đình đưa đến Viện SKTT do cháu thường xuyên tự nhổ tóc rồi cấu rách da ở bàn chân. Gia đình cho biết, cháu bé học giỏi, thích sử dụng điện thoại, máy tính, nhưng cách đây một năm, khi bố mẹ cấm chơi điện thoại, máy tính, thì cháu rơi vào trạng thái căng thẳng, bức xúc, luôn thấy ngứa đầu và mỗi lần như thế cháu lại tự nhổ tóc.
Gia đình phát hiện không cho nhổ tóc thì cháu lại tự cấu rách bàn chân mình. Khi bố mẹ cho cháu đi chơi nhiều hơn, tập yoga, học tiếng Anh… thì cháu đỡ hành hạ bản thân, nhưng thỉnh thoảng vẫn cấu rách da ở bàn chân.
Theo TS. Nguyễn Doãn Phương, số người mắc chứng tự ngược đãi bản thân đến điều trị tại Viện không ít, nhưng đa số điều trị ngoại trú. Chứng tự ngược đãi bản thân không liên quan đến tuổi tác và giới tính. Hành vi ngược đãi bản thân là hội chứng chứ không phải bệnh nên hiện nay, Viện SKTT chưa có số liệu thống kê.
TS.Dương Minh Tâm - Trưởng phòng Điều trị rối loạn liên quan đến stress (Viện SKTT), nơi trực tiếp điều trị cho những người mắc hội chứng trên cho biết, những người có nhân cách nghệ sỹ yếu, người cầu toàn hay đòi hỏi, người có nét nhân cách phô trương, người hay lo lắng… là đối tượng dễ mắc chứng tự ngược đãi bản thân.
Nhưng đối tượng hay gặp chứng tự ngược đãi là trẻ vị thành niên vì nhà trường chủ yếu là giáo dục tri thức và vẫn nặng về kỷ luật, còn cha mẹ thì dùng quyền uy gây sức ép để uốn nắn con theo ý mình.
Điều đó ảnh hưởng tới sở thích, đam mê hoặc lối sống của trẻ vị thành niên với những suy nghĩ có phần lệch lạc, bi quan, bế tắc. Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ngược đãi bản thân ở tuổi teen.
TS. Nguyễn Văn Tuấn – Phó Viện trưởng Viện SKTT cho biết, nguyên nhân chính của triệu chứng này là do nhân cách và stress, rối loạn nhân cách do sang chấn tâm lý.
Do đó, muốn can thiệp phải tác động cả vào nhân cách và stress bằng việc bồi dưỡng nhân cách cho người bệnh vững chãi để họ sẵn sàng đối mặt với áp lực cuộc sống, đồng thời giúp họ giảm stress trong cuộc sống.
Nếu không được điều trị, hậu quả của chứng tự hành hạ bản thân sẽ rất lớn, vì có thể dẫn đến rối loạn tâm thần, trầm cảm, tạo thành gánh nặng tâm lý khiến người mắc khó hòa nhập xã hội.
