Tình bạn, tình người trên đất nước Triệu Voi

Trước khi sang thăm và làm việc tại Lào, tôi đã đọc một bài viết đăng trên báo Quốc tế của Bộ Ngoại giao nước ta nói rằng: “Ở Lào không có nhiều danh lam thắng cảnh như nhiều nước. Nước bạn còn nghèo, nhưng những ai đã đến Lào và làm việc với người Lào thì sẽ rất dễ dàng nhận ra một tài sản rất quý báu của người Lào, đó là tình bạn, tình đồng chí, tình người trong sáng, thủy chung".

Đã hơn 5 năm rồi, do điều kiện công tác, hàng năm tôi lại có dịp sang thăm đất nước Triệu Voi xinh đẹp. Cảm nhận về sự đổi mới của nước bạn được thấy rõ ngay khi mỗi lần chúng tôi đặt chân tới sân bay quốc tế Wattay ở thủ đô Viêng Chăn.

Đảng và Nhà nước Lào rất quan tâm tới công tác an ninh, quốc phòng và coi đây là một nhiệm vụ rất quan trọng để xây dựng và phát triển đất nước, đạt mục tiêu mà nước bạn ghi rõ trên các văn bản pháp quy của Nhà nước Lào “Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào - hòa bình - độc lập - dân chủ - thống nhất - phồn vinh". Do làm tốt công tác phòng ngừa, phát động nhân dân nên nước bạn rất thanh bình, trật tự an ninh khá tốt, được xếp loại quốc gia có an ninh tốt ở châu Á và thế giới.

Một may mắn cho chúng tôi là, đến thăm và làm việc tại CHDCND Lào đúng vào dịp Đảng, Nhà nước và nhân dân các bộ tộc Lào đang chuẩn bị đón mừng 30 năm Quốc khánh nước CHDCND Lào (2/12/1975 - 2/12/2005). Đồng chí Thong Văn Sẻng A Phòn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ An ninh CHDCND Lào khi tiếp đoàn chúng tôi đã vui mừng thông báo những thành tựu kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước bạn.

CHDCND Lào có 5,5 triệu dân, nằm gần vùng Tam giác vàng, một trung tâm ma túy lớn của thế giới. Từ hàng nghìn đời nay cây thuốc phiện đã trở thành quen thuộc với các bộ tộc Lào, từ người Mông, người Thái, đến người Lào Lum, Lào Sủng v.v... Với diện tích hàng chục nghìn hécta cây thuốc phiện, trong nhiều năm CHDCND Lào luôn bị coi là một trong những nước có diện tích trồng cây thuốc phiện của châu Á và thế giới. Những năm gần đây nước bạn còn đang bị ảnh hưởng mạnh của ma túy  tổng hợp ATS như amphetamin, ecstasy.

Thiếu tướng Lê Qúy Vương và Đoàn Việt Nam cùng các đồng chí lãnh đạo cao cấp trong Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Học viện An ninh Quốc gia Lào (27/11/1995 - 27/11/2005).

Tệ nạn ma túy đã và đang gây ra cho xã hội Lào những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy Chính phủ của Thủ tướng Bun Nhăng Volachit đã đề ra những chính sách phòng chống kiên quyết hơn với tệ nạn ma túy so với trước đây và đưa nội dung phòng chống ma túy vào Nghị quyết Đại hội VII Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, trong đó nêu rõ đến 2006 CHDCND Lào sẽ tuyên bố với thế giới xóa bỏ hoàn toàn diện tích trồng cây thuốc phiện.

Mặc dù ở Lào chỉ có một tuần, đi thăm nước bạn cũng chưa được nhiều, nhưng những ngày ở thủ đô Viêng Chăn, tỉnh Viêng Chăn chúng tôi luôn cảm nhận được các thành quả đổi mới của nước bạn, cảm nhận được những tình cảm quý báu của tình hữu nghị đặc biệt Lào - Việt.

Nếu như vào năm 1999 thủ đô nước bạn còn thiếu điện, hàng hóa ít, mới chập tối là đường phố tối om, đường phố ít xe xộ thì năm 2005 này Viêng Chăn đã thực sự đổi mới. Năm 2000, sân bay quốc tế Wattay đã được xây dựng mới, nước bạn đã mua và thuê các máy bay mới của Pháp hiện đại. Đường phố Viêng Chăn xe ôtô nhiều hơn Hà Nội và TP HCM. Hầu hết lãnh đạo các cấp của nước bạn đều có xe ôtô riêng tự lái đi làm. Nhiều công trình mới đã được xây dựng như Nhà máy Thủy điện Nam Ngum, Casino và Khu giải trí liên hợp Dasavanth Nam Ngum liên doanh giữa một công ty bạn với Tập toàn Casino Malaysia, Cầu Hữu nghị Lào - Thái Lan nối thủ đô Viêng Chăn với tỉnh Noong Khai của Thái Lan, tuyến đường xuyên Á 13 chạy từ biên giới Trung Quốc qua Lào sang Thái Lan. Bên bờ sông Mêkông ở thủ đô Viêng Chăn mới đây đã xuất hiện một khách sạn 5 sao liên doanh giữa một công ty của Vân Nam (Trung Quốc) với Lào. Với sự giúp đỡ của Chính phủ Việt Nam, Bảo tàng Cay Xỏn Phômvihản đã được khánh thành v.v...

Phần lớn các đồng chí lãnh đạo các ban, ngành của nước bạn đều đã học tập hoặc có thời gian công tác ở Việt Nam. Đồng chí Thong Văn, Bộ trưởng Bộ An ninh; Đại tá Kham Pha, Tổng cục trưởng Cảnh sát; Đại tá Vilay Duong Maly, Giám đốc Học viện An ninh Quốc gia v.v.. đều đã từng học ở Việt Nam.

Đại tá Vilay, Giám đốc Học viện An ninh Quốc gia Lào đã kể cho Thiếu tướng Lê Quý Vương và đoàn những kỷ niệm đẹp về Việt Nam, về những ngày đầu năm 1995 mới thành lập Học viện, nước bạn còn bao thiếu thốn. Nhưng với sự giúp đỡ của các chuyên gia giáo dục của Bộ Công an Việt Nam, Học viện bạn đã vượt qua những khó khăn, thiếu thốn ban đầu. Đến nay sau 10 năm ra đời và hoạt động, Học viện bạn đã có được một cơ ngơi khá đồ sộ. Chỉ cần nhìn khuôn viên Học viện rộng 108 hécta đã thấy các bạn Lào quả là người biết nhìn xa, trông rộng, có được một khuôn viên nhà trường đạt chuẩn quốc tế. Đến nay Học viện bạn đã có 5 khóa đại học tốt nghiệp nhiều chuyên ngành nghiệp vụ an ninh, cảnh sát.

 Trong bài nói chuyện nhân 10 năm thành lập Học viện An ninh Quốc gia Lào, đồng chí Bủa Xỏn Búpphavăn, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Phó Thủ tướng Thường trực nước CHDCND Lào đã đánh giá cao những cố gắng trong đào tạo cán bộ Công an của Học viện nước bạn. Đồng chí Phó Thủ tướng Thường trực nước bạn đã đánh giá cao sự hợp tác giúp đỡ của Việt Nam và các thầy, cô giáo Bộ Công an Việt Nam.

Phần lớn các đồng chí trong đoàn của chúng tôi lần đầu tiên đến thăm và làm việc tại Lào, các anh rất cảm động khi được các các thiếu nữ Lào mời múa Lămvông. Tại đêm dạ hội chào mừng 10 năm thành lập Học viện An ninh quốc gia Lào, trong tiếng nhạc Lămvông, hàng nghìn sinh viên nam, nữ Lào và các thầy, cô giáo Việt Nam cùng hát những bài ca truyền thống "Hà Nội - Viêng Chăn", "Cô gái Sầm Nưa", "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây", v.v...

 Những ngày ở thăm và làm việc tại CHDCND Lào, chúng tôi đã gặp lại khá nhiều học sinh cũ của mình đã từng học tập tại các nhà trường Công an Việt Nam nơi tôi là giảng viên kiêm nhiệm. Nay các anh đang giữ nhiều cương vị rất quan trọng trong Bộ Công an Lào. Có đồng chí sau khi học tập ở Việt Nam về đã anh dũng chiến đấu và hy sinh. Trung tá Bun Phenh Bucpha, Phó cục trưởng Cục Điều tra án ma túy Bộ Công an Lào là một trong số này. Năm 2004, tại Học viện Cảnh sát nhân dân Hà Nội, anh đã bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ Luật học của mình với kết quả xuất sắc. Sau khi về nước, cấp trên đã điều anh đến một đơn vị mũi nhọn. Vào dịp đầu năm 2005 vừa qua, anh và các đồng chí Lào đã tiến hành điều tra, bắt giữ một băng nhóm tội phạm ma túy quốc tế lớn có liên quan tới nhiều nước trong khu vực. Do bị bọn tội phạm chống trả quyết liệt, dùng vũ khí bắn trả nên anh đã anh dũng hy sinh khi chưa kịp nhận tấm bằng tiến sĩ.

Đến gia đình thắp hương cho người học trò cũ của mình, tôi không khỏi bùi ngùi xúc động và động viên chị Bun Phenh và 3 cháu ráng học tốt, mau trưởng thành nối nghiệp bố các cháu. Các cháu tuy còn nhỏ nhưng đều có nguyện vọng sẽ học giỏi để sau này sang du học tại Việt Nam theo nghề công an của bố.

Ở tỉnh Viêng Chăn cũng vậy, phần lớn các đồng chí lãnh đạo Công an tỉnh cũng đều đã học tập ở Việt Nam. Giám đốc Công an tỉnh, Tiến sĩ Khăm Mạo cũng đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ tại Học viện Cảnh sát nhân dân. Anh nguyên là Phó giám đốc Học viện An ninh Quốc gia Lào. Theo chính sách luân chuyển cán bộ, Trung tá Khăm Mạo đã được đề bạt làm Giám đốc Công an tỉnh Viêng Chăn, tỉnh ngoại ô của thủ đô Viêng Chăn.--PageBreak--

Đoàn Việt Nam cũng được các bạn Lào đưa đến thăm Đồn biên phòng cửa khẩu Hữu nghị giáp Thái Lan. Nước bạn đã cải cách hành chính và có phương án quản lý hành chính khá tốt với các cơ quan quản lý cửa khẩu này. Nếu như trước đây các cơ quan Công an, Hải quan, Giao thông quản lý cửa khẩu đều trực thuộc các cơ quan ngành dọc Trung ương dẫn tới cửa khẩu nằm ở Viêng Chăn nhưng chính quyền thành phố gần như “đứng ngoài” cuộc, thì nay Chính phủ nước bạn đã thống nhất bàn giao các cơ quan này cho chính quyền thành phố Viêng Chăn quản lý.

Đơn vị Công an cửa khẩu gồm 63 cán bộ chiến sĩ làm công tác xuất nhập cảnh, cảnh sát giao thông, cảnh sát du lịch đặt trực thuộc Giám đốc Công an thành phố Viêng Chăn. Mặc dù có tới 3.000-4.000 khách qua lại cửa khẩu mỗi ngày qua biên giới Lào - Thái Lan, nhưng tình hình an ninh tại khu vực cửa khẩu rất tốt. Tại đây hầu như không xảy ra các tội phạm giết người, cướp của, buôn bán ma túy. Thiếu tướng Lê Quý Vương đã thay mặt Đoàn Việt Nam ghi lại những cảm tưởng tốt đẹp khi đến thăm cửa khẩu hàng đầu của nước bạn.

Trong những năm gần đây, Công an các tỉnh, thành phố Lào đã phối hợp với Công an nhiều tỉnh, thành phố Việt Nam trong công tác phòng chống tội phạm, điển hình là Công an thành phố Viêng Chăn đã phối hợp với Công an tỉnh Nghệ An - Việt Nam điều tra, bắt giữ vụ buôn bán ma túy lớn do Nguyễn Đình Hoành cầm đầu. Trong bữa cơm tiếp đoàn trên thuyền sông Nậm Ngừn, đồng chí Khăm Phen, Thạc sĩ - Phó giám đốc Công an tỉnh Viêng Chăn và các đồng chí Lào cùng chúng tôi ôn lại chuyện cũ, những kỷ niệm mà thời trai trẻ các anh đã gắn bó ở Việt Nam. Những kinh nghiệm đổi mới của Việt Nam vừa qua đã và đang được các bạn Lào nghiên cứu, tham khảo áp dụng trong quá trình xây dựng đất nước Lào giàu mạnh.

Những ngày ở thăm Lào, chúng tôi còn được các bạn Lào đưa đến thăm Bảo tàng Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản. Chúng tôi đã được giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của nhà cách mạng lớn của nhân dân các bộ tộc Lào. Đi theo đường lối của Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản, dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, CHDCND Lào đã ngày càng lớn mạnh, đóng vai trò xứng đáng trong khu vực và thế giới. Tình hữu nghị chiến đấu keo sơn đặc biệt Việt Nam - Lào ngày càng bền chặt.

Dù ở cửa khẩu cầu hữu nghị Lào - Thái Lan ở thủ đô Viêng Chăn, dù ở khu giải trí Dansavanth Nam Ngum nổi tiếng thuộc tỉnh Viêng Chăn, ở đâu chúng tôi cũng bắt gặp những nụ cười hiền hậu, thái độ ân cần, lễ độ của người dân Lào, đặc biệt là các cô gái Lào. Các đồng chí đã từng sang công tác ở Lào đều nhận xét rằng trật tự an ninh của nước bạn rất tốt, trật tự an toàn giao thông tốt hơn Việt Nam. Tuy rất nhiều ôtô trên đường phố nhưng xe cộ đi thành hàng lối trật tự, người điều khiển giao thông ít khi bóp còi xin đường và đặc biệt nếu xảy ra va chạm, tại nạn giao thông trên đường, người Lào chỉ cười giảng hòa, xin lỗi nhau chân thành, không hề cãi vã nhau trên đường phố.

Chị Khăm Phen, Phó cục trưởng Cục Đối ngoại Bộ An ninh Quốc gia Lào, cho biết phần lớn dân Lào theo đạo Phật vì vậy người Lào hiền lành, tử tế, sống thủy chung có trước sau, luôn lấy từ bi hỷ xả làm điều tâm niệm. Nước bạn có nhiều ma túy nhưng chính người dân Lào lại nghiện ma túy rất ít so với các nước khác.

Lào đã đi được những bước đi quan trọng trong tiến trình hội nhập quốc tế. Đó là việc toàn bộ các tên đường phố, cơ quan, công sở, chợ búa... ở Lào đều được viết bằng hai thứ tiếng: tiếng Lào và tiếng Anh hoặc tiếng Pháp. Vì vậy khách nước ngoài đến Lào rất thuận lợi cho việc liên hệ công tác và du lịch.

Nước bạn còn quy hoạch thủ đô Viêng Chăn và đô thị các tỉnh khá tốt. Các khu hành chính, khu dân cư, khu buôn bán, khu giải trí, khu ngoại giao đoàn... nằm riêng biệt nhau. Tại thủ đô Viêng Chăn các ngả đường đều tập trung vào Patouxay (Đài chiến thắng) nằm ở trung tâm thành phố được xây dựng từ đầu những năm 60 của thế kỷ XX theo mô hình Khải hoàn môn ở Paris nước Pháp.

Đường phố Viêng Chăn thoáng đãng, rộng lớn, không có chuyện lấn chiếm lòng, lề đường để bán hàng. Các hộ bán hàng được Nhà nước tập trung vào hai khu Chợ Sáng và Chợ Chiều. Dù khách hàng có vào cửa hàng lựa chọn hàng rất lâu sau đó không mua gì đi ra nhưng khi khách hàng chắp tay vào và nói "khọp chay lá lả" (cám ơn nhiều) thì dù khó tính mấy chủ hàng cũng chỉ "khọp chay lá lả" lại và không hề bực tức. Đức tính tốt đẹp này có lẽ chúng tôi mới chỉ bắt gặp duy nhất ở Lào và chưa gặp lại ở nơi nào trên thế giới.

Trước khi chia tay các bạn Lào, chúng tôi chúc mừng 30 năm Ngày Quốc khánh nước CHDCND Lào, chúc cho tình hữu nghị đặc biệt Lào - Việt Nam ngày càng bền chặt