Sự thật về vụ “CSGT Nghệ An đánh người”

8h ngày 16/12/2004, tại Km 418+100 quốc lộ 1A, phía trước trụ sở Đội TTKSGT 5/1 thuộc địa phận xã Diễn Hồng, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, Tổ TTKSGT liên quân của Cục CSGT đường bộ - đường sắt và Phòng CSGT Nghệ An gồm 12 cán bộ chiến sĩ do Thượng tá Trần Sơn Hà, Trưởng phòng hướng dẫn TTKSGT - Cục CSGT chỉ huy, phát hiện xe khách 17K-3742 chạy từ hướng Vinh - Hà Nội, có dấu hiệu vi phạm nê Trung tá Đỗ Văn Ty, cán bộ Cục CSGT, thuộc bộ phận kiểm tra, ra hiệu lệnh dừng xe.

Khi xe dừng lại, ba cán bộ: Trung tá Nguyễn Đức Thắng; Trung tá Hà Đình Sơn, cán bộ Cục CSGT và Đại úy Trương Sĩ Quang, cán bộ Đội TTKSGT 5/1 trực tiếp lên kiểm tra. Trung tá Đỗ Văn Ty và những cán bộ khác của bộ phận kiểm tra tiếp tục kiểm tra xe khách 36L-6817 nên không tiếp xúc và làm việc với Lại Văn Thấn, Lại Tôn Thắng và Lý Công Bình tại nơi kiểm tra xe 17K-3742.

Khi kiểm tra, lái xe Lại Văn Thấn, 29 tuổi, trú tại tổ 20 phường Tiền Phong, Tp. Thái Bình, xuất trình 2 biên bản vi phạm hành chính. Biên bản thứ nhất do Phòng CSGT Hà Tĩnh lập lúc 14h ngày 13/12 với nội dung “Vi phạm chạy quá tốc độ trên 20% và tạm giữ giấy phép lái xe mang tên Lại Văn Thấn, 1 sổ kiểm định an toàn kỹ thuật của xe 17K-3742”.

Biên bản thứ 2 do Công an Tp. Thái Bình lập lúc 4h50 ngày 13/12 với nội dung “Vi phạm đỗ xe chắn ngang cổng ra vào bến, đón khách, tranh cãi nhau gây mất trật tự công cộng, do đó tạm giữ giấy phép lái xe mang tên Lại Văn Thấn và đăng ký xe 17K-3742”.

Kiểm tra phương tiện, tổ kiểm soát phát hiện:

Phần ghế: tự chuyển dời ghế nệm tựa loại 2 chỗ phía sau lái xe và bổ sung vào dãy ghế nệm tựa loại 2 chỗ phía sau của cánh số 2 làm thay đổi bước ghế thành 645mm (dãy ghế phụ số 6, 7, 8) dẫn tới bước ghế không đảm bảo theo đúng thiết kế bố trí của nhà sản xuất. Tự ý lắp thêm giường nằm dài 1,2x0,7m sau ghế lái xe.

Lắp đặt cầu thang lên nóc xe bên phải thành xe không đúng quy định, vi phạm Điểm d, Điều 20, Nghị định 15-2003/NĐ-CP.

Sau khi kiểm tra, Trung tá Nguyễn Đức Thắng thông báo lỗi vi phạm cho lái xe Lại Văn Thấn biết và chuyển giấy tờ xe, đồng thời trao đổi lỗi vi phạm với Đại úy Phạm Thanh Thủy, Đội trưởng Đội TTKSGT Trạm 5/1 biết để chỉ đạo Đại úy Bùi Quang Vinh và Đại úy Trần Văn Hùng (bộ phận biên bản) lập biên bản vi phạm và tạm giữ xe.

Trong khi Đại úy Vinh lập biên bản, lái xe Lại Văn Thấn trình bày lỗi vi phạm tự thay đổi thiết kế là do nhà chế tạo chứ không phải của nhà xe và lái xe nên không thừa nhận và cho rằng xe mới mua của công ty sản xuất, kinh doanh mới được 2 tháng nên việc thay đổi là do công ty và không chịu ký biên bản vi phạm.

Lúc này, Lại Tôn Thắng (em ruột Lại Văn  Thấn), cùng Lý Công Bình (trú tại xóm 6, xã Tây Lương, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình), là phụ xe, từ trên xe nhảy ngăn cản không cho Thấn ký biên bản vi phạm, đồng thời có lời lẽ lăng mạ, xúc phạm và kích động hành khách gây áp lực với CSGT.

Mặc dù tổ công tác đã giải thích lỗi vi phạm và yêu cầu Thắng ra ngoài để tổ tuần tra làm việc, nhưng Thắng không chấp hành và tiếp tục kích động hành khách. Lúc này, hành khách trên xe và người dân xung quanh tập trung gây ùn tắc giao thông.

Một cán bộ CSGT Nghệ An trong tổ công tác phải gọi điện cho Công an huyện Diễn Châu và chính quyền xã Diễn Hồng tăng cường lực lượng hỗ trợ. Dù các cán bộ yêu cầu vào trụ sở Đội TTKSGT làm việc, nhưng cả Thắng, Thấn, Bình không chấp hành và tiếp tục hô hào kích động hành khách gây rối, buộc tổ công tác phải cưỡng chế Thắng, Bình ra khỏi bàn làm việc của bộ phận lập biên bản.

Khi Đại úy Phạm Thanh Thủy đến nắm tay yêu cầu Bình vào trụ sở đội làm việc, Bình đã xô đẩy Đại úy Thủy ngã xuống đường rồi nằm đè lên và hô hoán “công an đánh người”.--PageBreak--

Cùng lúc đó, Đại úy Trương Sĩ Quang, cán bộ Đội TTKSGT 5/1 nắm cổ áo Lại Tôn Thắng yêu cầu Thắng vào trụ sở đội thì Thắng tự ngã ra đường và cũng hô “công an đánh người”. Lúc này có 2 người dân phối hợp với tổ công tác khiêng Thắng vào trụ sở đội tuần tra. Do Thắng giãy giụa chống cự lại nên bị rơi xuống đường có rải đá dăm gây ra vết thương ở vùng trán trái.

Đang đứng trước bàn của bộ phận lập biên bản, thấy Thắng, Bình ngã xuống đất ăn vạ, Lại Văn Thấn cũng tự ngã ra đất và la hét "CSGT đánh người". Phải rất vất vả, tổ công tác mới áp giải được Thắng, Thấn, Bình vào trụ sở đội tuần tra. Tại đây, khi thấy mặt Thắng chảy máu, Thượng tá Trần Sơn Hà bảo Thấn ra giặt khăn để lau mặt cho Thắng.

Lợi dụng sơ hở này, Thấn chạy ra đường và lên xe nổ máy, lùi xe chắn ngang đường quốc lộ. Sau đó bấm nút đóng các cửa lên xuống, tắt máy, đóng các chốt bên trong cửa kính hai bên thành xe, tháo tay mở khóa phanh tay bỏ vào túi quần, chèn lốc kê, tắt máy giữ chìa khóa rồi ngồi lại trong xe.

Mặc cho tổ tuần tra yêu cầu lái xe vào mép đường để tránh ùn tắc nhưng Thấn vẫn không chấp hành và ngồi im trong xe. Ngay cả khi hai nhân viên bảo vệ xã Diễn Hồng mở được cửa sổ xe và chui vào yêu cầu Thấn lái xe vào lề đường, Thấn vẫn chống cự, phải thêm vài người mới kéo Thấn ra khỏi xe. Trong quá trình giằng co trên xe, Thấn tự gây ra vết thương gây xước da ở cánh tay phải.

Để đưa được chiếc xe đã bị tháo phanh tay vào lề đường, tổ công tác đã phải gọi thợ sửa ôtô tới chui xuống gầm tháo ống xả hơi trục sau cho hết bó phanh mới đưa được xe vào bãi tạm giữ.

Trong suốt thời gian gần một giờ kể từ khi Thấn lái xe chắn ngang đường, đoạn quốc lộ này ách tắc hoàn toàn mỗi chiều dài hơn 2 km với khoảng 500 ôtô và 200 xe máy kéo theo hàng ngàn người, gây hậu quả nghiêm trọng và ảnh hưởng tới trật tự trị an của địa phương.

Sau khi sự việc xảy ra, Công an huyện Diễn Châu đã đưa Lại Tôn Thắng đến bệnh viện huyện khám và khâu vết thương mà anh ta tự gây; tiếp đó 16 giờ ngày 16/12, Cơ quan CSĐT Công an huyện Diễn Châu đã mời bác sĩ Nguyễn Văn Cúc ở Bệnh viện huyện Diễn Châu, có sự giám sát của Viện Kiểm sát nhân dân huyện, tiến hành lập biên bản xem xét dấu vết thân thể Đại úy Phạm Thanh Thủy và các đối tượng Thấn, Thắng, Bình.

Kết quả, với Lý Công Bình thể hiện dấu vết ngoài da không có gì đặc biệt; các bộ phận khác bình thường. 17h cùng ngày, Cơ quan CSĐT Công an Diễn Châu ra quyết định tạm giữ hành chính đối với Lý Công Bình từ 17h ngày 16 tới 17h ngày 17/12 về hành vi gây rối trật tự công cộng.

18h cùng ngày, Cơ quan CSĐT ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Gây rối trật tự công cộng” và ra lệnh tạm giữ đối với Lại Văn Thấn và Lại Tôn Thắng từ 18h ngày 16 tới 18h 19/12 về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.--PageBreak--

Trước khi vào nhà tạm giữ, tài sản Lại Văn Thấn gửi lưu ký tại nhà tạm giữ Công an huyện Diễn Châu gồm: 1 điện thoại di động Nokia, 3.155.000 VNĐ; tài sản Lại Tôn Thắng gửi gồm: 5.290.000đ, 1 điện thoại di động Nokia 6610, 1 xạc điện thoại, 1 chùm chìa khóa 5 chiếc. Toàn bộ số tài sản này đều được niêm phong và có chữ ký của Thắng, Thấn.

Tới 16h ngày 22/12, Lại Tôn Thắng được trả tự do, được ủy quyền của Thấn nên Thắng đã nhận đủ tài sản lưu ký của 2 người. Riêng Lý Công Bình khai không có đồ đạc gì, chỉ mang theo một bộ quần áo hiện đang để trên xe 17K-3742.

Ngày 2/3, Viện KSND huyện Diễn Châu đã ra cáo trạng đề nghị truy tố bị can Lại Văn Thấn về tội gây rối trật tự công cộng. Còn Lại Tôn Thắng và Lý Công Bình, mặc dù đã có hành vi cản trở xúc phạm người thi hành công vụ và gây rối trật tự công cộng, nhưng xét hành vi mới chỉ ở giai đoạn đầu, chưa trực tiếp gây hậu quả nghiêm trọng nên Công an huyện Diễn Châu chỉ xử phạt hành chính.

Thế nhưng sau đó, phụ xe Lý Công Bình cùng ông Tô Đình Khiên, Giám đốc Xí nghiệp Sản xuất kinh doanh Khiên Nguyệt (trụ sở tại phường Tiền Phong, Tp. Thái Bình) và bà Tô Lan Phương (tức Quý) trú tại phường Tiền Phong đã làm đơn, trong đó có chữ ký  mang tên nhiều người nhận là hành khách đi trên chuyến xe 17K-3742 ngày 16/12, gửi các cơ quan Trung ương tố cáo các đồng chí Ty, Vượng, cán bộ chiến sĩ Đội TTKSGT 5/1 đánh lái xe và hành khách đi trên xe; tố cáo đồng chí Trần Văn Các và Hoàng Xuân Quang, cán bộ Công an huyện Diễn Châu đánh người và thu giữ của Lý Công Bình 2.350.000đ.

Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An đã yêu cầu Thanh tra Công an tỉnh thẩm tra xác minh lại toàn bộ sự việc, gặp các nhân chứng là hành khách đi trên chuyến xe hôm đó. Ngày 2/1/2005, Thanh tra Công an tỉnh Nghệ An đã có kết luận số 41/KL-TTR:

Nội dung tố cáo đồng chí Ty và đồng chí Vượng cán bộ Đội TTKSGT 5/1 đánh lái xe và hành khách đi trên xe là không đúng. Bởi tại Đội TTKSGT và Phòng CSGT Nghệ An không có ai tên là Vượng. Đồng chí Ty là cán bộ Cục CSGT nhưng không có mặt khi kiểm tra xe và nơi lập biên bản vì lúc đó đồng chí Ty đang kiểm tra xe 36L-6817.

Khi xảy ra xô xát đồng chí Ty làm nhiệm vụ giải quyết ùn tắc giao thông. Các nhân chứng là người dân gần đó và hành khách đều xác nhận không có việc CSGT đánh lái xe và hành khách.

Đặc biệt, theo trình bày của phụ xe Đào Mạnh Hùng và là người nhà của nhà xe khai nhận trong lúc anh Hùng ngồi trên xe thì nghe thấy hai bên to tiếng, Thắng đến gần bàn làm việc thì có một CSGT cầm cổ áo Thắng, Thắng tự ngã xuống rồi kêu lên “công an đánh người”.

Hùng không thấy CSGT đánh ai. Theo trình bày của Lại Tôn Thắng, khi Thắng vào phòng khách của Đội TTKSGT 5/1 thì không có ai đánh ba anh em (Thắng, Thấn, Bình), kể cả khi về Công an huyện Diễn Châu.

Nội dung tố cáo hai đồng chí Hoàng Xuân Quang và Trần Văn Các, cán bộ Công an huyện Diễn Châu đánh lái xe và hành khách, thu của Lý Công Bình 2.350.000đ là không đúng vì trong biên bản ghi lời khai của Lý Công Bình tại Công an huyện Diễn Châu lúc 16h ngày 16/12 thì anh ta không bị ai đánh đập; Bình cũng khai anh ta đi một mình, đồ đạc không có gì ngoài một bộ quần áo để trên xe.

Tại biên bản ghi lời khai ngày 21/12 của Lại Tôn Thắng và bản tự khai ngày 24/12 của Lại Văn Thấn đều khai nhận Thắng, Thấn, Bình không ai bị đánh đập. Tại biên bản hỏi cung bị can ngày 29/12, Lại Văn Thấn khai từ khi Bình bị đưa vào Công an huyện Diễn Châu cùng với Thấn, Thắng thì thấy Bình không có tiền nong gì