Sau 34 năm, một nhà báo được công nhận liệt sĩ
34 năm sau ngày ông ra đi, người con trai cả của ông là Nguyễn Phụng Lãnh, trú ở 176A Thống Nhất, phường Phương Sài, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa thay mặt gia đình, đón nhận bằng Tổ quốc ghi công của người cha trong niềm vinh dự và tự hào.
Người con miền
Quê ông là ngôi làng nhỏ nằm phía hữu ngạn hạ lưu sông Bình Bá hiền hòa đổ ra biển Đông nơi cửa vịnh Xuân Đài. Thời trước An Ninh Đông và An Ninh Tây cùng chung một xã An Ninh - vùng đất giàu truyền thống anh hùng cách mạng trong hai cuộc kháng chiến.
Năm 1947, khi Ủy ban Hành chính kháng chiến xã An Ninh ra đời, ông Nguyễn Phụng Kỳ làm Trưởng ban Bình dân học vụ, Chi ủy viên phụ trách công tác tuyên huấn xã An Ninh.
Tháng 8/1954, ông là một trong số hàng chục cán bộ, đảng viên ở xã An Ninh lên đường tập kết ra Bắc, để lại quê nhà người vợ là Nguyễn Thị Chơi cùng 5 đứa con. Cùng đi với ông còn có người em trai là Nguyễn Văn Thử.
Đặt chân lên đất Bắc, ông Nguyễn Phụng Kỳ được phân công làm nhiệm vụ cải cách ruộng đất từ huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh sang huyện Thụy Anh, tỉnh Thái Bình rồi xuống Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
Đến tháng 10/1956, ông Kỳ trở thành phóng viên, biên tập viên Đài Truyền thanh Hồng Quảng - sau này là tỉnh Quảng Ninh, còn người em trai Nguyễn Văn Thử là bộ đội đóng quân ở Hà Nội. Thời đó việc đi lại hết sức khó khăn, nhưng năm nào ông Thử cũng dành được vài ngày phép để xuống Quảng Ninh thăm ông Kỳ. Giữa năm 1964, ông Nguyễn Văn Thử phải trở lại chiến trường miền Nam theo mệnh lệnh của đơn vị.
Sau khi vào chiến trường B, ông Nguyễn Văn Thử là sĩ quan làm công tác chính trị ở Trường Quân chính tổng hợp Quân khu 5.
Một buổi chiều mùa đông năm 1972, ông Thử nhận được bức thư của người bạn là Lê Phong - Giám đốc Xí nghiệp Mỏ than Hòn Gai - Cẩm Phả báo tin: Trong lúc ông Nguyễn Phụng Kỳ đang trực đài để phát tin tức thời sự buổi trưa 9/6/1972, thì máy bay Mỹ oanh tạc, ném bom ngay trước cửa hầm trú ẩn. Dù đã được đồng đội đưa vào bệnh xá cấp cứu, nhưng do bị bỏng quá nặng, nên ông Kỳ đã ra đi vào chiều hôm sau (10/6/1972).
Lúc đó, ngoài công việc của một phóng viên, biên tập viên, ông Kỳ còn đảm nhiệm chức vụ Trưởng phòng Tổ chức - Hành chính Đài Truyền thanh tỉnh Quảng Ninh. Trong điều kiện chiến tranh diễn ra ác liệt, đất nước chia cắt hai miền
Đi tìm danh hiệu liệt sĩ cho cha
Đất nước thống nhất sau đại thắng mùa xuân năm 1975, nhiều gia đình ở miền Nam mừng vui khi người thân từ miền Bắc trở về sau hơn 20 năm xa cách, còn bà Nguyễn Thị Chơi cùng 5 người con thật sự đau xót khi biết ông Kỳ đã mãi mãi đi xa.
Giữa tháng 11/1975, người con trai đầu của ông Kỳ là Nguyễn Phụng Lãnh - lúc đó đương chức Hiệu trưởng Trường cấp III Hoàng Văn Thụ, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa ra miền Bắc tìm kiếm phần mộ và di vật của người cha để lại.
 |
| Đồng đội viếng thăm mộ của ông Nguyễn Phụng Kỳ tháng 11/1975. |
Ông Lãnh kể: "Khi tôi tìm đến Đài Truyền thanh Quảng Ninh, các cô chú, anh chị ở đó tiếp đón tôi rất thân tình. Ông Trần Thế Bạt, Phó trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính mở tủ lấy một tập hồ sơ được cất giữ khá cẩn trọng, trong đó có tấm Huy chương Kháng chiến hạng nhất của Hội đồng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tặng thưởng, chứng minh thư số 264678 do Sở Công an Hồng Quảng cấp cho cha tôi ngày 8/9/1958 và nhiều tài liệu giấy tờ khác như: sơ đồ mộ chí tại Nghĩa trang miền Nam ở núi Xẻ, Hòn Gay; giấy báo tử của Đài Truyền thanh Quảng Ninh gửi cho Bộ Nội vụ và Ty Thương binh - Xã hội tỉnh Quảng Ninh ngày 12/10/1972; Quyết định số 204/QĐ-UB ngày 15/9/1972 của UBND tỉnh Quảng Ninh trợ cấp tiền chôn cất và hai tháng lương cho cha tôi gồm 324 đồng 7 hào 2 xu.
Tôi thật sự xúc động không cầm được nước mắt khi nhìn thấy biên bản kiểm kê tài sản cá nhân cha tôi gồm 63 danh mục từ áo lót, bít tất, bút máy, bút chì, viên đá lửa, đèn pin cho đến nhẫn vàng, xe đạp đã được ghi chép đầy đủ….".
Sau khi về lại Khánh Hòa, ông Lãnh đã gửi đơn đến các cơ quan chức trách ở tỉnh Quảng Ninh và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị công nhận liệt sĩ đối với ông Nguyễn Phụng Kỳ.
Mặc dù ngày 7/3/1986, Hội đồng Nhà nước truy tặng Huân chương Kháng chiến hạng nhì cho ông Nguyễn Phụng Kỳ vì đã có công lao trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhưng do hiểu nhầm ông Kỳ bị tử nạn trong trường hợp bị máy bay địch ném bom trúng cửa hầm trú ẩn, mà chưa tính đến tình tiết ông đang thực hiện nhiệm vụ trực ban tại Đài Truyền thanh Quảng Ninh để phát tin tức thời sự, nên các cơ quan thẩm quyền chậm xem xét giải quyết đề nghị của ông Lãnh.
Đáp lại sự kiên trì của ông Lãnh, ngày 20/10/2006, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết định 1379/QĐ-TTg công nhận danh hiệu liệt sĩ và cấp bằng Tổ quốc ghi công đối với nhà báo Nguyễn Phụng Kỳ
