Máy bay siêu nhẹ “Made in Việt Nam”

Chiếc máy bay siêu nhẹ này là một công trình có ý nghĩa của Bộ đội Phòng không - Không quân (PK-KQ) chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 15 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.

Phi công bay thử chiếc máy bay siêu nhẹ VNS- 41 là Đại tá Nguyễn Duy Lê, đã từng lái nhiều loại máy bay khác nhau trong gần 40 năm phục vụ quân đội.

Tháng 6/2003, Bộ Quốc phòng đã giao cho Quân chủng PK-KQ chỉ đạo Nhà máy A41 và Viện Kỹ thuật quân sự PK-KQ lập dự án “Chế thử máy bay lưỡng dụng siêu nhẹ phục vụ nhiệm vụ tuần tra bảo vệ rừng và cứu nạn”.

Nhà máy A41 và Viện Kỹ thuật quân sự PK-KQ đã khẩn trương xây dựng thiết kế kỹ thuật, thiết kế công nghệ, vì đây là lần đầu tiên Việt Nam thực hiện chế tạo máy bay chở người bằng vật liệu composite.

Máy bay được đặt tên là VNS-41, có nghĩa là máy bay siêu nhẹ Việt Nam. Sau hơn một năm chế thử, ngày 22/10/2004, chiếc máy bay VNS-41 đã được Hội đồng Kỹ thuật Quân chủng PK-KQ tổng nghiệm thu.

Máy bay có trọng lượng 525kg, được trang bị 2 động cơ piston cánh quạt, công suất mỗi động cơ là 64 mã lực, trọng lượng cất cánh lớn nhất là 780kg, chứa 88 lít xăng, chở được 3 người, bán kính hoạt động 150km, cất hạ cánh trên mặt đất và mặt nước, bay trong điều kiện khí tượng đơn giản ban ngày.

Đúng 8h ngày 9/12/2004, phi công Nguyễn Duy Lê ngồi vào buồng lái. Máy bay được nổ máy, thực hiện bài bay thử đầu tiên. Chiếc máy bay trườn nhẹ trên mặt hồ, cánh quạt quay tít và lướt được gần trăm mét thì rời mặt nước. Tiếng vỗ tay vang lên, mọi người vô cùng phấn khởi.

Lãnh đạo Bộ Quốc phòng chức mừng chuyến bay thử thành công.

Thế là VNS-41 đã cất cánh. Lên độ cao chừng 10m, máy bay hạ xuống nước và “bơi” về bờ. Bài bay thử thứ nhất kiểm tra tính khả thi đã thành công tốt đẹp. Bài bay thứ hai là bay vòng kín. 10h15’, chuyến bay vòng kín thứ nhất được thực hiện.

Lúc này máy bay ở độ cao 250m với tốc độ 100km/giờ. Thượng tá chỉ huy bay Tạ Văn Sửa liên tục ra mệnh lệnh cho phi công. Sau 7’, máy bay hạ cánh xuống mặt hồ. Nhưng anh Lê nhận thấy động cơ chưa đạt đúng công suất lý thuyết.

Trời đổ nắng gay gắt, anh em kỹ thuật hàng không của nhà máy như Thượng tá Phạm Bích Vượng, Trung tá chuyên nghiệp Trần Tính, Thiếu tá chuyên nghiệp Bùi Quang Duy... mồ hôi nhễ nhại, tháo lắp, chỉnh động cơ.

Chuyến bay thứ ba khả quan hơn, máy bay đã cất cánh nhẹ nhàng và bay cao được 800m. Tuy nhiên, tính năng kỹ thuật vẫn chưa đúng như tính toán. Anh em thợ máy không ngủ trưa, xoay trần căn chỉnh động cơ để có thể hoạt động đạt công suất tối ưu.

Chuyến bay cất cánh lúc 15h37’ đã kết thúc ngày bay thử đầu tiên. Niềm vui lớn nhất là sau 4 chuyến bay thử, các hệ thống do Việt Nam chế tạo như hệ thống thân cánh, hệ thống điều khiển, hệ thống thiết bị hàng không, hệ thống càng, hệ thống kiểm tra... đều bảo đảm hoạt động tốt.

Để phục vụ các chuyến bay thử tiếp theo đạt kết quả tốt hơn, cán bộ, công nhân viên Nhà máy A41 lại bắt tay vào kiểm tra tình trạng kỹ thuật máy bay.

12h25’ ngày 10/12/2004, chiếc máy bay siêu nhẹ cất cánh từ mặt hồ Trị An bay vào bầu trời xanh thẳm của Tổ quốc. Phi công Nguyễn Duy Lê nâng dần độ cao lên 1.000m, 1.200m, 1.800m, 2.000m.

Anh Lê không giấu nỗi niềm vui, gọi về mặt đất: “Tôi có thể bay cao hơn nữa” nhưng Phó tư lệnh quân chủng Phương Minh Hòa yêu cầu anh duy trì độ cao vì kế hoạch bay đã được xác định từ trước.

Anh Lê lượn vòng, nghiêng cánh 450, chào lá cờ Tổ quốc đang phần phật tung bay trước gió trên nóc Sở chỉ huy dã chiến.

Sáng ngày 24/12/2004, phi công Nguyễn Duy Lê lại vinh dự được chọn bay thử nghiệm máy bay lưỡng dụng siêu nhẹ VNS-41 trước lãnh đạo Bộ Quốc phòng.

Đến dự buổi báo cáo có Thượng tướng Phùng Quang Thanh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, các đồng chí thủ trưởng các cơ quan trong Bộ Quốc phòng và Quân chủng PK-KQ.

Mặc dù có sương mù nhẹ và gió mạnh, nhưng anh đã cất cánh từ đường băng sân bay Hòa Lạc và hạ cánh xuống hồ Đồng Mô nhẹ nhàng trong tiếng hoan hô vang dậy của mọi người