Hậu quả khó lường của việc phá thai bằng... que rừng

Trong vai một đôi tình nhân “trót dại”, chúng tôi tìm đến nhà bà lang Lăng Thị Hiên, 43 tuổi, ở thôn Nà Pái, xã Vi Hương, huyện Bạch Thông (tỉnh Bắc Cạn). Mới đến đầu thôn một vài người dân đã hỏi:  “Có phải anh chị tìm nhà bà lang Hiên không?”. Sau đó họ chỉ nhà cho chúng tôi.

Chúng tôi vào một nhà người dân gần đó. Biết chúng tôi đến để tìm hiểu về hoạt động hành nghề phá thai của bà Hiên, chị chủ nhà rụt rè không dám nói, gặng hỏi mãi chị mới nói là sợ bị trả thù. Nhìn thái độ của chị, chúng tôi biết chị rất bức xúc và không đồng tình với việc phá thai của bà Hiên.

Sau khi biết chắc chắn đó là người chuyên hành nghề phá thai bằng que rừng, chúng tôi quyết định vào thẳng nhà bà để tìm hiểu. Đó là một căn nhà gỗ ba gian. Khi chúng tôi đến nhà thì một người đàn bà gầy gò nói dối rằng bà lang Hiên đi làm đồng không có nhà.  Sau một hồi hỏi han, thăm dò và biết chúng tôi muốn nhờ bà giúp đỡ “giải quyết” hậu quả, bà nói luôn là chẳng biết làm gì cả, nhưng ngay sau đó bà lại nói đã lâu không còn làm cái  nghề thất đức ấy nữa.

Mặc dù nói như vậy, nhưng sau một hồi chúng tôi năn nỉ, bà đã xiêu lòng. Bà hỏi chúng tôi hậu quả của việc “trót dại” được mấy tháng rồi, chúng tôi nói là được 2 tháng. Nghe vậy bà bảo không thể làm được vì  thai quá nhỏ, phải từ 4 tháng rưỡi trở lên mới làm. Không đắn đo, bà nói ngay, cái thai 5 tháng tuổi muốn phá thì giá là 500.000 đồng.

Trong khi tiếp xúc, chúng tôi còn được bà khoe: từ khi hành nghề đến giờ bà đã làm trót lọt và “an toàn” cho 34 người, đến người thứ 35 (chị Hoàng Hải V., ở thị trấn Phủ Thông) thì gặp sự cố. Nhưng theo bà nói thì sự cố này không hoàn toàn do bà, mà bà chỉ là “người đổ vỏ”. Bà cho rằng trước khi tìm đến bà, chị V. đã đi làm ở chỗ khác (?). Bà còn nói làm cho chị V., bà rất sợ lây bệnh mặc dù bà đã đeo găng tay. Theo bà, gia đình chị V. có người bị nhiễm HIV (!).

Những ống thuốc bà lang Tuyên tiêm cho chị T.

Còn phương pháp phá thai của bà Hiên thì thật lạ lùng. Khi có nhu cầu phá thai, bà sẽ vào rừng, tìm một loại cây (theo tìm hiểu của chúng tôi và cũng theo lời giải trình của bà với trạm y tế xã, thì đó là cây “thau cổn chẻn đeng”) đào lấy một đoạn rễ dài chừng 20cm, vót nhỏ bằng chiếc đũa rồi đặt thẳng vào tử cung của thai phụ chừng 15 phút rồi bỏ ra và đến ngày hôm sau bụng đau dữ dội thì thai ra. Trước khi đặt que vào tử cung, bà ngâm que vào cồn khoảng 15 phút.

Một trường hợp nữa là bà lang Bế Thị Oanh ở xã Thượng Giáo (Ba Bể) cũng phá thai bằng que rừng cho chị T. ở xã Bộc Bố, huyện Pác Nặm. Hậu quả là chị T. phải đi cấp cứu ở bệnh viện huyện do sốt cao và nhiễm trùng dạ con, nhưng may là chị T. chưa phải cắt dạ con.

Ngoài ra còn có bà lang Tuyên ở thị trấn Chợ Rã, huyện Ba Bể, hành nghề phá thai bằng cách dùng ống nhựa dài chừng 30cm to hơn chiếc đũa đặt thẳng vào tử cung, bơm nước ép cho thai nhi chết rồi gây đẻ. Toàn bộ công việc đó được bà thực hiện trong khoảng 15 phút. Kinh phí cho một ca phá thai 6 tháng tuổi là 1 triệu đồng.

Vừa rồi, bà Tuyên có thực hiện phá thai cho chị T., 29 tuổi, ở xã Phúc Lộc (huyện Ba Bể).  Hậu quả chị T. đã phải đi cấp cứu tại bệnh viện huyện vì bị nhiễm trùng dạ con và phải điều trị dài ngày ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Kạn.

Rời nhà bà lang Hiên, chúng tôi tìm đến UBND xã Vi Hương để biết quan điểm của chính quyền xã về vấn đề trên. Khi trao đổi với chúng tôi, ông Lãng Văn Phi, Chủ tịch UBND xã Vi Hương nói: "Bà Hiên mới hành nghề và nhân dân không có phản ứng gì mà cũng không có ai báo cáo nên xã không nắm được".

Thật ra, bà Hiên đã hành nghề nhiều năm nay mà tại sao chính quyền xã không biết hay là do bà Hiên hành nghề “quá bí mật”? Trong khi đó, trụ sở UBND xã cách nhà bà chưa đầy ... 1km.

Làm việc với trạm xá xã, ông Dương Văn Lá, Trạm trưởng cho biết, Trạm xá đã biết vụ việc sau khi có báo cáo của Trung tâm Y tế tỉnh, Ủy ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em tỉnh. Trạm xá đã gọi bà Hiên lên cho làm giải trình và bắt bà phải làm cam kết sẽ không tái phạm hành nghề nữa. Giải trình và tờ cam kết được bà Hiên làm vào ngày 10/6/2005, vậy mà ngày 23/6/2005 bà Hiên vẫn hẹn với chúng tôi một thời gian nữa (3 tháng sau) đến, bà sẽ làm cho (?).

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, bác sĩ Hoàng Doãn Hưng, Phó trưởng Khoa Sản Bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn khẳng định việc phá thai bằng que rừng là phạm pháp, cần phải ngăn chặn triệt để và xử lý thật nghiêm khắc.

Bác sĩ Hưng cũng cho biết thêm, những ai đã trót mang thai mà vì lý do gì đó chưa muốn đẻ thì nên đến các cơ sở y tế của Nhà nước để được giúp đỡ. Vì ở đây có đủ điều kiện về khoa học kỹ thuật, phương tiện an toàn cho thai phụ. Không nên đến những cơ sở phá thai tư nhân, đặc biệt là phá thai bằng que rừng, vì đến đấy là tự mình tìm đến sự rủi ro nguy hiểm đến tính mạng