Đẹp mãi cô giáo người Nga
Ký ức Nga
Trong căn nhà nhỏ của Tiến sĩ Nguyễn Xuân Đàm tại phường 7, TP Tuy Hoà, ngồn ngộn những sách là sách, trong đó chiếm một phần lớn là sách tiếng Nga. Ông cho biết: Về hưu, tuổi đã cao, không còn tham gia giảng dạy tại Trường Đại học Phú Yên và các trường đại học ở TP HCM như những năm trước nên có điều kiện nghiên cứu và đọc sách. Đọc sách tiếng Nga, với ông, từ lâu đã trở thành thú vui.
Năm 1954, từ Phú Yên tập kết ra Bắc, chàng trai trẻ Nguyễn Xuân Đàm được sang học tại Khu học xá Nam Ninh (Trung Quốc) rồi về học khoá 3, khoa Văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Tốt nghiệp, ông đi dạy học mấy năm ở miền Bắc, đến năm 1963 thì đi B, công tác tại Tiểu ban Giáo dục Trung ương Cục miền
Năm 1975, ông được cử sang Liên Xô làm nghiên cứu sinh về khoa học tâm lý giáo dục. Người hướng dẫn khoa học cho ông là Tiến sĩ Ruv Mikhailôvna Rôgôva, một người phụ nữ Nga tóc vàng, phúc hậu, đẹp như một diễn viên điện ảnh. Biết người học trò của mình là một cán bộ giáo dục mới vừa từ chiến trường miền Nam Việt
 |
| Cuộc hội ngộ trên đất Nga: Giáo sư, Viện sĩ Rôgôva và vợ chồng, con trai Tiến sĩ Nguyễn Xuân Đàm. |
Ông kể, khi mới sang, tiếng Nga của ông còn ấm ớ lắm, nghe học sinh nói như nghe tiếng chim hót. Ông căng thẳng lắm, về than thở với bà. Bà liền nghiêm nét mặt và bảo: "Hãy đi đi! Hãy nghe đi! Hãy nói đi!". Và nói thêm: "Du kích Việt
Trong 4 năm làm nghiên cứu sinh ở Nga, ông có nhiều dịp đi về các địa phương Nga. Ông nhớ, khi mới sang Nga, ông về Riazan, thăm nhà cũ của nhà thơ Exenhin. Trò chuyện, biết ông mới từ chiến trường miền Nam Việt
Cuộc hội ngộ đặc biệt
Ông yêu thiên nhiên Nga, con người Nga, tính cách Nga. Cũng chính vì yêu nước Nga, tin tưởng vào nền khoa học của Nga, nên khi con trai ông là Nguyễn Xuân Sơn - một học sinh xuất sắc của Trường Chuyên Lương Văn Chánh (Phú Yên) và Lê Hồng Phong (TP HCM), một sinh viên xuất sắc của Trường Đại học Bách khoa TP HCM, có quyền chọn du học ở nhiều nước Âu - Mỹ, nhưng ông vẫn bàn với con chọn du học nước Nga, tại Trường Đại học Năng lượng Moskva. Ông nói: "Học tại Nga, chắc chắn con tôi sẽ nên người".
Tháng 6 năm ngoái, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Đàm được Giám đốc Trường Đại học Năng lượng Moskva mời sang dự lễ tốt nghiệp của con trai. Khỏi phải nói ông vui như thế nào. Dù tuổi đã cao nhưng ông quyết định cùng vợ làm một chuyến "hành hương" trở lại quê hương Cách mạng Tháng Mười, quê hương của Lênin vĩ đại, để vừa dự lễ tốt nghiệp đại học của con trai, vừa để cảm ơn đất nước Nga, các thầy cô giáo, đặc biệt là Giáo sư, Viện sĩ Rôgôva - người hướng dẫn ông làm luận án Phó tiến sĩ.
Lần theo địa chỉ duy nhất đã mờ chữ trong bức thư của Giáo sư Rôgôva gửi cho ông từ 25 năm trước, qua sự tận tình giúp đỡ của một chiến sĩ Công an Nga - bạn của con trai - ông đã tìm được địa chỉ của bà. Một cuộc hội ngộ kỳ diệu đã diễn ra vào một ngày đầu tháng 7 ở Moskva, trong ngôi nhà của cô giáo ông rợp bóng bạch dương. Hơn 30 năm mới gặp lại, hai cô trò ôm nhau, nước mắt chảy dài trên hai khuôn mặt đã nhăn nheo vì tuổi tác. Quanh bàn đầy thức ăn Nga và Việt: canbaxa, xmetana, kephia, nem rán, bánh phồng tôm, lạc rang, thanh long, măng cụt… hai thế hệ, hai gia đình nhà giáo của 2 đất nước anh em chuyện trò tưởng như không bao giờ dứt…
Một kỷ niệm đáng nhớ trong lần trở lại nước Nga lần này là ông được chứng kiến con trai ông nhận bằng tốt nghiệp xuất sắc của Trường Đại học Năng lượng Moskva và được thay mặt các lưu học sinh phát biểu. Ông cũng được thay mặt các bậc phụ huynh nói lời cảm ơn nhà trường.
Không chỉ rất thịnh hành ở Nga mà ở Việt
