Báo động nạn… "hải tặc" ở các cảng than Quảng Ninh

Ông Nguyễn Văn Chính, Quản đốc phân xưởng Cảng 917, khu vực Đò Bang thuộc Công ty Than Hòn Gai cho biết, đơn vị liên tục bị  cướp than nhất là ban đêm. Khi bị phát hiện, những kẻ cướp than ngang nhiên chống lại người thi hành công vụ. Phân xưởng có 5 trường hợp cán bộ công nhân viên bị đánh trọng thương. Phó Giám đốc Vũ Huy Dũng một lần phát hiện bọn "hải tặc" nhảy lên tàu cướp than, tới ngăn cản đã bị chúng xô ngã xuống sông trong đêm tối, nước chảy xiết. Rất may, ông đã được cứu kịp thời.

Các anh Nguyễn Duy Phương - công nhân cơ điện, Nguyễn Thế Hòa - nhân viên bảo vệ không cho bọn cướp xúc than lên phương tiện đã bị chúng xông thẳng vào văn phòng làm việc hành hung phải điều trị tại bệnh viện.

Tại Cảng Hà Khánh, Quản đốc Nguyễn Đình Bách thêm: phân xưởng có 12 người trong Đội An ninh tự quản kết hợp với lực lượng bảo vệ chuyên trách của công ty để làm công tác tuần tra bảo vệ than nhưng không thể ngăn chặn được tệ nạn trộm than. Đội trưởng Đội Bảo vệ Công ty Nguyễn Văn Thuận bị những kẻ trộm than ném đá trọng thương còn Nguyễn Văn Linh - đội viên Đội Tự quản bị đánh chấn thương sọ não và cướp điện thoại di động.

Chuyện cướp than không chỉ là bức xúc riêng của những người làm than ở cảng mà đó còn là nỗi lo thường trực của chủ tàu và thủy thủ trên các phương tiện mỗi khi tới đây. Trên tàu NB 2871 ngay mặt boong và nóc cabin là những viên đá nhỏ cùng chai lọ xếp ngổn ngang. Anh Lê Văn Tập, thủy thủ tàu, người được cử ra coi hàng cho biết, đây là vũ khí chính của nhà tàu để chống lại "hải tặc".

Ai tiếp tay cho "hải tặc"?

Khó có thể thống kê chính xác số lượng phương tiện hoạt động trái phép tại khu vực cảng thuộc phường Hà Khánh, thành phố Hạ Long bởi các phương tiện này phần lớn đều là thuyền nan từ các huyện Hoành Bồ, Yên Hưng và thành phố Hải Phòng tụ về đây. Những chiếc thuyền này trọng tải thường không quá 500kg lại cơ động nhanh nên việc bắt giữ là rất khó.

Khi lấy cắp được than, bọn cướp thường đem bán cho các thuyền sắt, thuyền xi măng lưới thép có trọng tải từ 40- 50 tấn, đỗ vật vờ phía bên ngoài cảng hoặc đem bán trực tiếp cho các điểm kinh doanh than của tư nhân và một số điểm cảng có giấy phép kinh doanh nhưng nguồn than qua cảng lại chủ yếu là hàng trôi nổi. Đi một quãng đường ngắn khoảng 3km trên tuyến đường 327, nơi giáp ranh với huyện Hoành Bồ, chúng tôi đã bắt gặp hàng chục bến, bãi chứa than của tư nhân kinh doanh bất hợp pháp.

Điều đáng lưu ý, các bến bãi này đều nằm sát địa giới cảng của các công ty. Ngay cạnh đường vào Cảng 917 là 2 bãi chứa than khá lớn của gia đình ông Nguyễn Văn L., thuộc tổ 33, khu 5, phường Hà Khánh với lượng than chứa tại đây lên tới hàng chục tấn. Nhờ một chiếc đò nhỏ tắt ngang sông Bang sang phía bên kia với quãng đường chưa đầy 500m, chúng tôi đã bắt gặp 4, 5 chiếc thuyền xi măng lưới thép và thuyền sắt đang đỗ thành hàng chờ mua than "trôi".

Giải pháp nào cho cảng than?

Theo ông Nguyễn Văn Chính, các trường hợp bắt giữ được người và phương tiện vào cảng cướp than, đơn vị đều lập biên bản giao cho cơ quan chức năng giải quyết, nhưng tất cả đều chỉ dừng ở mức tịch thu phương tiện, xử phạt hành chính vì chưa đến mức xử lý hình sự. Ngược lại, với những người làm công tác bảo vệ than ở cảng, khi phát hiện các đối tượng vào cảng cướp than, ngoài việc ngăn cản, xua đuổi, họ cũng không dám nổ súng mặc dù được trang bị vũ khí, vì nếu chẳng may xảy ra chuyện, họ lại chính là những người phải chịu trách nhiệm.

Đem những điều băn khoăn này trao đổi với ông Đỗ Xuân Trường, Trưởng phòng Bảo vệ Xí nghiệp Chế biến và Tiêu thụ than (Công ty Than Hòn Gai), chúng tôi được rõ thêm: Ngoài việc tăng cường lực lượng tuần tra kiểm soát, công ty đã chủ động phối hợp với các lực lượng CATP Hạ Long tổ chức mật phục, bắt quả tang nhiều trường hợp cướp than. Tuy nhiên, hiệu quả chưa cao, mới đây, đơn vị cũng đã cùng với Đội CSGT đường thủy CATP Hạ Long tổ chức vây bắt được 9 đối tượng và thu giữ 7 chiếc thuyền nan đang có hành vi lấy cắp than trong khu vực cảng. Song tất cả những trường hợp này chỉ bị xử lý ở mức độ hành chính