Người tiêu dùng không “mặn mà”, nhiều điểm kinh doanh rau an toàn nghỉ bán

Điểm bán rau sạch “ế” khách

Đầu năm 2012, Sàn Giao dịch rau quả và thực phẩm an toàn Hà Nội đã chính thức đi vào hoạt động, với mục đích hỗ trợ các doanh nghiệp, các HTX và các cơ sở sản xuất đưa rau, củ quả an toàn đến với người dân. Tiếp đó, UBND TP Hà Nội cũng đã chỉ đạo thành lập các điểm, chuỗi cửa hàng bán RAT về tận các tổ dân phố, khu dân cư. Tuy nhiên, đến thời điểm này, trong khi nhu cầu về RAT vẫn rất cao thì trong số 31 điểm bán rau an toàn của Sàn giao dịch rau quả và thực phẩm an toàn Hà Nội tại các khu dân cư, khu tập thể thì đã có 25 điểm phải đóng cửa. Nhiều HTX, cơ sở trồng RAT cũng chỉ cung cấp được rất ít nguồn hàng sạch của mình vào siêu thị, cửa hàng. Trồng RAT nhưng người nông dân vẫn phải mang ra các chợ đầu mối, chợ bán lẻ để bán như rau thường với giá thấp vì không có đầu ra.

Theo báo cáo của Sở Công thương Hà Nội gửi lên UBND TP, kết quả hoạt động của các điểm bán rau sạch đã không như kỳ vọng. Nguyên nhân chính là người dân vẫn chưa thực sự tin tưởng, rau được bán tại các điểm này là rau sạch và mức giá vẫn cao hơn so với rau bán tại chợ.

Những điểm bán rau an toàn đang ngày một thu hẹp lại vì vắng khách.

Theo Phó Giám đốc Sở Công thương Nguyễn Văn Đồng, số lượng RAT tiêu thụ trên địa bàn đã tăng cả về số lượng và chất lượng. Nhưng lượng rau tiêu thụ tại các điểm bán RAT vẫn hạn chế vì người dân chưa quen, còn e ngại. Ông Đồng nhận định, tỷ lệ người tiêu dùng mua rau tại các chợ xanh, chợ cóc, chợ tạm gần nơi sinh sống vẫn cao, chỉ rất ít người dân tìm mua rau tại siêu thị và các cửa hàng có ghi biển hiệu bán rau an toàn. Lý do là vì đa số người dân còn hoang mang, chưa thực sự tin tưởng vào chất lượng của rau an toàn trên thị trường.

Theo ông Đồng, để kinh doanh RAT, rất khó có điểm kinh doanh nào đem lại lợi nhuận nếu không được hỗ trợ kinh phí do giá thuê mặt bằng cao. Trước đây, Tổng Công ty Thương mại Hà Nội (Hapro) cũng đã xây dựng 23 điểm kinh doanh RAT cố định, nhưng việc mở rộng các địa điểm lưu động không dễ dàng vì những điểm được Sở Công thương giới thiệu, hay UBND các quận “chỉ” đều không thuận lợi. Mở tại các chợ thì RAT lại lép vế, không cạnh tranh được với rau thường. Vì thế, nhiều điểm của Công ty này đã phải đóng cửa.

Người trồng rau sạch “khát” đầu ra

Về phía những người trồng RAT, nguy cơ “đóng băng” đầu ra cũng đã hiện hữu. Thị trường rau đang vào thời điểm rớt giá, rau ở chợ bán rẻ gấp 2 lần so với thời điểm trước Tết. Thêm nữa, hầu như số lượng RAT do các cơ sở này trồng vẫn chưa đến được nhiều các siêu thị, cửa hàng RAT và các bếp ăn.

Trao đổi với chúng tôi, ông Khanh, Chủ nhiệm HTX Đặng Xá, xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm cho biết, với 9ha diện tích trồng RAT, chỉ một phần rất nhỏ số lượng rau này được thu mua để đưa vào siêu thị. Nên dù được sản xuất theo phương pháp RAT nhưng rau của HTX này lại chủ yếu được bán lẫn lộn tại các chợ đầu mối và tất nhiên với mức giá cũng rẻ tương đương rau thường. “Chúng tôi trồng RAT nhưng rau do nông dân ở đây trồng lại chỉ luẩn quẩn bán tại huyện Gia Lâm, chứ hầu như chưa sang được nội thành. Quan trọng nhất là bao tiêu sản phẩm cho người trồng rau thì hầu như chúng tôi không có sự giúp đỡ nào”. Dù vậy nhưng theo ông Khanh, người dân mặc dù bán RAT ra chợ đầu mối để phân tán về các chợ lẻ và giá thấp nhưng do đã thành thói quen nên họ vẫn đảm bảo đúng kỹ thuật đã được hướng dẫn trồng RAT.

Người trồng rau an toàn gặp nhiều khó khăn với đầu ra.

Chung quan điểm, ông Nguyễn Văn Hào, chủ nhiệm HTX rau Tiền Lệ, xã Tiền Yên (huyện Hoài Đức) cho biết, số lượng RAT ở đây được đưa vào bán tại các điểm kinh doanh RAT rất ít, và nguồn tiêu thụ lớn nhất vẫn là các chợ đầu mối. Theo ông Hào, mặc dù đã tham gia Sàn giao dịch và thực phẩm an toàn Hà Nội, cũng có một số cá nhân liên hệ để lấy rau về bán nhưng hầu như ông phải từ chối. Lý do là họ lấy số lượng quá ít, chỉ vài chục kg/ngày trong khi để vận chuyển đến địa điểm yêu cầu quá xa, không đảm bảo đủ chi phí.

Trong văn bản gửi UBND TP Hà Nội mới đây, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển rau an toàn cung cấp cho người tiêu dùng, Sở Công thương Hà Nội vừa đề xuất UBND TP có chính sách hỗ trợ để khuyến khích doanh nghiệp mở rộng mạng lưới tiêu thụ, phục vụ nhu cầu của nhân dân. Cùng với đó, UBND các quận được đề nghị nghiên cứu, đề xuất địa điểm khả thi phục vụ hoạt động tiêu thụ rau, củ, quả an toàn. Tuy nhiên, địa điểm, vị trí bán RAT cũng chỉ là một yếu tố. Quan trọng nhất, để người tiêu dùng có thể tin tưởng và yên tâm sử dụng RAT, quy cách đóng gói, bao tem nhãn cho sản phẩm cũng cần được nghiên cứu phù hợp. Và nếu cần thiết, có thể trợ giá cho RAT, để đưa giá RAT về bằng giá rau tại các chợ. Như vậy, cả người kinh doanh lẫn người tiêu dùng mới có thể yên tâm bán và sử dụng RAT hàng ngày