Cục Quản lý cạnh tranh lên tiếng về "quả đắng" đa cấp

Thứ Sáu, 14/04/2017, 18:01
Sử dụng phương thức đa cấp để huy động tài chính, mời gọi đầu tư hay để tiếp thị các sản phẩm vô hình như tiền ảo đã bị pháp luật nghiêm cấm, nhưng thời gian qua vẫn tiếp tục diễn ra dai dẳng. Ngày 14-4, Cục Quản lý cạnh tranh đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng này.



Năm 2016 là năm xử phạt cao của hoạt động bán hàng đa cấp, sau khi nhiều mạng lưới đa cấp sụp đổ với nạn nhân là hàng chục nghìn người, quy mô thiệt hại hàng chục nghìn tỷ đồng. Cụ thể, Cục Quản lý cạnh tranh đã kết thúc điều tra và xử phạt 35 doanh nghiệp bán hàng đa cấp có hành vi vi phạm pháp luật với tổng số tiền phạt hơn 8 tỷ đồng. 

Đối với 5 doanh nghiệp có nhiều vi phạm, Cục này đã ra quyết định xử phạt số tiền lớn, đồng thời rút giấy phép kinh doanh, bao gồm Công ty Cổ phần Liên Minh Tiêu Dùng Việt Nam bị phạt tổng cộng 979.500.000 đồng; Công ty TNHH Absonutrix Việt Nam bị phạt 677.500.000 đồng; Công ty Cổ phần Nhượng Quyền Thiên Lộc bị phạt 570.000.000 đồng; Công ty Cổ phần Japan Life Việt Nam bị phạt 552.000.000 đồng  và Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Trường Giang Việt Nam bị phạt 472.000.000 đồng.

Riêng về công tác kiểm tra, trong năm 2016, Đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ Công Thương thành lập với sự tham gia của đại diện Bộ Công an đã tiến hành kiểm tra hoạt động của 6 doanh nghiệp. Căn cứ kết quả kiểm tra, cả 6 DN này đều bị ra quyết định điều tra, trong đó 5 doanh nghiệp bị xử lý với tổng số tiền phạt là 1 tỷ 554 triệu đồng, 3 DN bị thu hồi giấy chứng nhận, 1 DN tiếp tục bị tiến hành điều tra. 

Các đối tượng lừa đảo trong mạng lưới bán hàng đa cấp Liên Kết Việt đang bị điều tra

Đáng chú ý, năm 2016, các địa phương đã chú trọng hơn tới việc kiểm tra hoạt động này, nên hiệu quả xử lý vi phạm đã được “nâng cao rõ rệt” với tổng số tiền phạt lên tới 6,5 tỷ đồng, gấp hai lần so với năm 2015. Sở Công Thương Hà Nội là nơi xử phạt nhiều nhất với số tiền gần 2,6 tỷ đồng, tiếp theo là Đà Nẵng (gần 700 triệu đồng), TP Hồ Chí Minh (gần 480 triệu đồng), Hải Phòng (380 triệu đồng) và Điện Biên (gần 346 triệu đồng). Doanh nghiệp bị chính quyền địa phương xử phạt nhiều nhất là Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy với mức tiền phạt hơn 1,5 tỷ đồng. Tiếp theo là Công ty Cổ phần Liên Minh Tiêu Dùng Việt Nam, Công ty Cổ phần Everrichs, Công ty TNHH Thiên sư Việt Nam và Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Trường Giang Việt Nam.

Sau khi Bộ Công Thương ra tay “dẹp loạn” sau một thời gian dài “mắt nhắm mắt mở”, hoạt động bán hàng đa cấp đã thu hẹp rõ rệt, với số người tham gia mạng lưới giảm 25% và số doanh nghiệp giảm đến 45%. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với mầm mống vi phạm đã bị triệt tiêu. 

Cục Quản lý cạnh tranh cho biết: Thực tế công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp trong năm 2016 cho thấy còn một số khó khăn. Đó là việc vẫn tồn tại hoạt động bán hàng đa cấp không đăng ký. Năm 2016, Cục Quản lý cạnh tranh và các Sở Công Thương đã phát hiện và xử phạt 17 tổ chức, cá nhân bán hàng theo phương thức đa cấp khi chưa được cấp Giấy chứng nhận, với tổng số tiền phạt là 653 triệu đồng. 

Bên cạnh đó là sử dụng mô hình đa cấp trong những lĩnh vực đã bị pháp luật nghiêm cấm như huy động tài chính, mời gọi đầu tư hay để tiếp thị các sản phẩm vô hình như tiền ảo. Đây không phải là hoạt động bán hàng đa cấp như quy định tại Nghị định 42/2014/NĐ-CP, do đó, không thuộc thẩm quyền xử lý của Bộ Công Thương. Mặc dù, Bộ Công Thương đã lên tiếng cảnh báo về các hành vi trái pháp luật này nhưng tình trạng huy động tài chính theo phương thức đa cấp vẫn tồn tại dai dẳng, gây bức xúc lớn trong xã hội. 

Để có cơ sở xử lý các hành vi đa cấp trái phép, Bộ Công Thương đã phối hợp với các cơ quan hữu quan đề nghị bổ sung tội danh "kinh doanh trái phép theo phương thức đa cấp" vào Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi). 

Đáng chú ý hơn cả, Cục Quản lý Cạnh tranh cũng cảnh báo về nhận thức hạn chế của người tham gia hệ thống bán hàng đa cấp. “Trong nhiều vụ việc, thiệt hại phát sinh chủ yếu là do sự thiếu hiểu biết của người tham gia bán hàng đa cấp. Gần như tất cả các đơn khiếu nại mà Cục Quản lý cạnh tranh nhận được đều từ những người tham gia vào hệ thống bán hàng đa cấp nhưng không hề có hoạt động bán hàng, chỉ đơn giản trao tiền cho người khác và hy vọng nhận được tiền lời với lãi suất cao. Đặc biệt, 100% các thỏa thuận về lợi nhuận đều là thỏa thuận bằng lời, không được ghi lại thành văn bản, nên khi xảy ra tranh chấp, cơ quan chức năng hoàn toàn không có chứng cứ để xử lý” – Cục này nêu rõ.   


Vũ Hân
.
.
.