Huy động vốn trong dân để kích cầu nền kinh tế

Bên lề Hội thảo "Khủng hoảng tài chính và tầm quan trọng của đầu tư" do Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) phối hợp cùng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức sáng 17/3 tại Hà Nội, ông Lê Đức Thúy (nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước), Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia đã chia sẻ quan điểm của mình với PV Báo CAND xung quanh mối quan ngại về tình trạng đảo nợ có thể diễn ra khi thực hiện gói kích cầu bù lãi suất. Chúng ta có nhiều khả năng huy động vốn tốt hơn nữa, nhất là trong dân.

Ông Lê Đức Thuý.

- Thưa ông, hiện tại dư luận đang dấy lên mối quan ngại về tình trạng đảo nợ có thể diễn ra trong quá trình thực hiện gói kích cầu bù lãi suất của Chính phủ? Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Ông Lê Đức Thúy: Dư luận lo ngại là đúng. Tuy nhiên, quá trình triển khai có tạo ra cơ hội để thực hiện điều đó hay không thì tôi chưa kết luận. Nhưng nếu có thì tôi cũng ủng hộ, vì khi DN trả được những khoản nợ cũ với lãi suất cao, gánh nặng tài chính của họ sẽ giảm bớt, khả năng nợ xấu của ngân hàng cũng sẽ ít đi. Tuy nhiên, cũng xin nhấn mạnh là tôi chưa kết luận có sự đảo nợ hay không.

Tăng trưởng tín dụng của 2 tháng đầu năm (bao gồm cả tín dụng hỗ trợ lãi suất, lẫn tín dụng không hỗ trợ lãi suất) mới là 1,28% (tức là khoảng 160 đến 200 nghìn tỷ), thì riêng giải ngân gói kích cầu bằng hỗ trợ lãi suất đã lên đến 100 nghìn tỷ (đến thời điểm này đã là 150 nghìn tỷ). Điều này chứng tỏ tăng trưởng tín dụng thực không lớn như giải ngân gói kích cầu. Có nghĩa rằng rất nhiều người vay, kể cả DN hay cá nhân, đã trả được nhiều khoản nợ cũ và họ vay khoản vay mới theo chuẩn của hỗ trợ lãi suất.

- Nhưng thưa ông, nhiều nhà quan sát vẫn băn khoăn khoản tín dụng đó không kiểm soát được, khi mà bị đảo nợ vào những khoản tài chính như chứng khoán, khiến cho rốt cục lượng vốn vẫn bị đọng lại?

Ông Lê Đức Thúy: Tôi đã nói rằng cái đó không loại trừ. Tôi chưa có cơ sở để kết luận gì cả, nhưng cũng lưu ý các bên liên quan nên cẩn trọng tránh việc DN và cá nhân lạm dụng khoản hỗ trợ này để duy trì các hoạt động kinh doanh không có lợi.

- Thưa ông, cũng có ý kiến cho rằng gói kích cầu đã hiệu quả nhưng chưa đủ để khôi phục nền kinh tế. Trên cơ sở đó liệu đã đến lúc nghĩ tới đợt kích cầu thứ 2?

Ông Lê Đức Thúy: Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cũng đã kiến nghị với Chính phủ và Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ, là ở các nước kích cầu không chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn. Ví dụ như chúng ta hỗ trợ lãi suất để cho vay chỉ tối đa 8 tháng là không đủ. Như nước láng giềng Trung Quốc chẳng hạn, những gói kích cầu lớn của họ ấn định trong hai năm. Một số nước khác cũng vậy.

Chúng tôi cũng kiến nghị là Chính phủ nên nghĩ đến những gói kích cầu tiếp theo, thì mới có thể ngăn chặn được tốt hơn nữa sự suy giảm và giúp nền kinh tế tăng trưởng, phục hồi sớm hơn. Tất nhiên, chúng ta không có được những nguồn lực lớn như Trung Quốc, cũng không ở vào vị thế kinh tế, tài chính mạnh như một số nước. Nhưng, ngược lại chúng ta cũng vẫn có những nguồn lực nội tại. Nếu nhìn vào nền kinh tế trong nước, trong dân cư thì chúng ta còn có nhiều khả năng có thể huy động vốn tốt hơn nữa.

- Thưa ông, thời gian này cả ngân hàng và các DN đều muốn giải ngân thật nhanh gói kích cầu. Vậy Ngân hàng Nhà nước phải có trách nhiệm giám sát hoạt động này như thế nào, để tiền trong gói kích cầu không bị tới nhầm địa chỉ, chi sai mục đích?

Ông Lê Đức Thúy: Tôi không còn là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nữa cho nên điều này phải hỏi ông Thống đốc đương nhiệm. Cá nhân mình, tôi chỉ nghĩ rằng không chỉ NHNN, mà bản thân các Bộ, ngành liên quan cũng phải chỉ đạo DN của mình tranh thủ sự hỗ trợ, chứ không phải lợi dụng sự hỗ trợ để trục lợi.

Còn các cơ quan thi hành phải cố gắng bảo đảm đúng qui định để tránh sơ suất. Nhưng tôi cũng phải nói rằng, một hoạt động lớn như vậy thì không thể tránh được sai sót chỗ này, chỗ khác, nơi này, nơi khác. Nhưng đừng vì những điểm tiêu cực nhỏ mà phủ nhận tác dụng lớn, đừng thổi phồng để có những xử lý quá làm thui chột đi nhiệt tình kinh doanh trong bối cảnh khó khăn này