DN Việt mất hàng trăm triệu USD mỗi năm vì phí bất hợp lý

Theo thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam, hiện nay có khoảng 40 hãng tàu biển nước ngoài đang hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, đảm nhận khoảng 88% khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu, trong đó đảm nhận gần như toàn bộ hàng hóa xuất nhập khẩu đóng trong container xuất, nhập từ các thị trường châu Âu, châu Mỹ. Theo Cục Hàng hải Việt Nam, chính vì phụ thuộc quá lớn vào các hãng tàu nước ngoài nên các chủ hàng Việt Nam bị áp đặt thu nhiều loại phí, phụ phí khác nhau. Điều đáng nói, các loại phí này không phù hợp với thông lệ quốc tế.

Phân tích thêm về sự vô lý của phí mất cân bằng container, ông Bùi Thiên Thu, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết: Thông thường các hãng tàu nước ngoài chỉ được thu phí tắc nghẽn hàng hóa tại cảng khi hàng hóa xuất nhập khẩu thực hiện dịch vụ bốc dỡ tại cảng trong thời gian phát sinh hiện tượng tắc nghẽn tại cảng làm phát sinh chi phí cho chủ tàu. Tuy nhiên, các hãng tàu nước ngoài lợi dụng hiện tượng tắc nghẽn tại cảng để kéo dài thời gian thu phí khi hiện tượng tắc nghẽn kết thúc. Sự lạm thu này chỉ chấm dứt khi Cục Hàng hải Việt Nam có văn bản đề nghị các hãng tàu biển ngừng thu phí tắc nghẽn vô lý đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam. Theo tính toán, những loại phí này gây thiệt hại không nhỏ cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam, trong đó riêng ngành da giày mỗi năm tốn khoảng 110 triệu USD để trả cho những khoản phí vô lý này.

Thừa nhận thực tế trên, ông Phan Thông, Tổng Thư ký Hiệp hội chủ hàng Việt Nam cho rằng các hiệp hội ngành hàng, các đơn vị chủ hàng đã nỗ lực làm việc với các hãng tàu, nhưng do không có cơ sở để tranh luận đúng sai, lại bị lệ thuộc vào các chủ tàu nước ngoài nên các doanh nghiệp Việt Nam thường là bên chịu bất lợi. “Các chủ hàng cũng cố gắng đấu tranh, nhưng vấn đề là khi không có cơ sở để đấu tranh thì giống như Đông-Ki-Sốt đánh nhau với cối xay gió, nghĩa là chỉ giễu võ giương oai đánh vào hư không, không giải quyết được vấn đề gì cả”, vị này nhấn mạnh.

Để khắc phục vấn đề này, Bộ GTVT vừa thành lập Tổ công tác liên ngành về việc các hãng tàu biển nước ngoài thu phí, phụ phí bất hợp lý đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam. Tổ công tác này được quyền yêu cầu các hãng tàu dừng thu các loại phí bất hợp lý, thậm chí được kiểm tra, xác minh tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo đại diện Tổng cục Thuế, khi chưa phát hiện các chủ tàu nước ngoài có gian lận về thuế, phí, rất khó chính danh để Tổ công tác của Bộ GTVT lật ngược thế cờ.