Sai phạm hơn 8.366 tỷ đồng tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su

Kết luận nêu rõ, trước khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt những năm 2010 và 2011, Hội đồng thành viên VRG đã quyết định tăng vốn điều lệ số tiền lớn cho các đơn vị thành viên là chưa đúng quy định về trình tự, thủ tục, thẩm quyền phê duyệt.

Về quản lý đầu tư tài chính dài hạn, Công ty mẹ - VRG đã đầu tư vốn ra ngoài doanh nghiệp vượt so với vốn điều lệ theo quy định số tiền nhiều tỷ đồng, trong đó phải kể đến sai phạm trong việc chuyển nhượng cổ phần đầu tư không đúng quy định tại Công ty cổ phần Cao su Tây Ninh, Công ty cổ phần Cao su Phước Hòa. Việc quản lý, thực hiện đầu tư các dự án trồng mới cao su của Công ty TNHH Một thành viên Cao su Phú Riềng bị buông lỏng cả về cơ chế và công tác quản lý điều hành nên đã để xảy ra nhiều sai phạm từ khâu khảo sát, lập, trình duyệt và thực hiện dự án gây thiệt hại lớn về kinh tế.

Một sai phạm nữa là việc, VRG phê duyệt đơn giá tối đa 520 USD/ha làm cơ sở cho các đơn vị thành viên căn cứ thực hiện sang nhượng đất cho các dự án phát triển cao su thiếu căn cứ pháp lý và căn cứ thực tế, dẫn đến nhiều đơn vị, dự án ký hợp đồng sang nhượng với nhiều đơn giá khác nhau, làm tăng chi phí đầu tư. Hầu hết khi ký kết các hợp đồng kinh tế, các đơn vị không yêu cầu đối tác phải bảo lãnh việc thực hiện hợp đồng theo quy định. Những việc làm trên thể hiện sự chấp hành không nghiêm túc các quy định của pháp luật, buông lỏng trong quản lý chi phí đầu tư, dẫn đến rủi ro trong thanh toán, tiềm ẩn nguy cơ mất vốn với giá trị lớn.

Khai thác nhựa cao su để phát triển công nghiệp.

Đáng lưu ý là việc đầu tư góp vốn thành lập Công ty cổ phần Cao su Phú Riềng để đầu tư trồng mới cao su đã xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng từ khâu lập, thẩm định, trình duyệt dự án cho đến công tác khảo sát, điều tra thổ nhưỡng, kết quả khảo sát không đúng thực tế dẫn đến chất lượng vườn cây thấp, cây chết nhiều, thiệt hại lên tới hàng trăm tỷ đồng. Ngoài ra, VRG và chủ đầu tư còn thực hiện vay vốn, bảo lãnh vay vốn ngân hàng và sử dụng vốn sai mục đích 1.894.737 USD chưa thu hồi được dẫn đến mất khả năng trả nợ.

Trong việc đầu tư vốn ngoài ngành nghề kinh doanh, VRG cũng như các đơn vị thành viên đã đầu tư ra ngoài ngành nghề kinh doanh chính với giá trị rất lớn, tỷ suất lợi nhuận thấp hoặc lỗ, tiềm ẩn nguy cơ mất vốn giá trị lớn. Nguyên nhân chủ yếu do đầu tư dàn trải, thiếu sự tính toán, đầu tư quá nhiều ngành, nghề, lĩnh vực không liên quan đến ngành, nghề kinh doanh chính dẫn đến khó khăn, không quản lý được.

Tại Công ty Tài chính TNHH Một thành viên Cao su Việt Nam, đến năm 2011, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kiểm tra kết luận và kiến nghị xử lý nhiều nội dung sai phạm về công tác quản lý, sử dụng vốn. Sau đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố điều tra, bắt tạm giam 9 đối tượng liên quan để làm rõ những hành vi sai phạm về công tác huy động và cho vay vốn. Quá trình thanh tra còn xác định, VRG thực hiện đầu tư xây dựng dự án quy hoạch tổng thể không đúng quy định, nhiều hạng mục đầu tư không dựa trên quy mô dự án để thực hiện việc đấu thầu hoặc chỉ định thầu đúng quy định, chưa phân định nguồn vốn để đầu tư, việc ban hành định mức kỹ thuật trong trồng cây cao su để xây dựng suất đầu tư áp dụng trong quản lý không có ý kiến của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Việc quản lý đầu tư đối với các dự án tái canh trồng mới và chăm sóc vườn cây không tiến hành lập dự án để thẩm định, trình, phê duyệt, quản lý và thực hiện theo quy định gây thiệt hại số tiền rất lớn.

Trước hàng loạt sai phạm nghiêm trọng trọng của VRG, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, đơn vị liên quan được nêu trong kết luận thanh tra. Bộ Tài chính xử lý các khoản doanh thu, chi phí, vốn và tài sản của VRG. Đối với VRG trách nhiệm xử lý các tập thể, cá nhân thuộc VRG và đơn vị thành viên liên quan đến những khuyết điểm và vi phạm trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản nêu trong  kết luận thanh tra.