Bao giờ người tiêu dùng mới được minh bạch thông tin về sữa?

Thứ Tư, 24/02/2016, 08:10

Mỗi năm, Việt Nam đang chi khoảng 1 tỷ USD để nhập khẩu sữa bột hoàn nguyên về cho trẻ em uống, trong khi thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra tình trạng người người chăn nuôi bò sữa ở một số địa phương thời gian quan phải đổ bỏ sữa tươi đi.

Tại cuộc họp chiều 23-2 do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Cao Đức Phát chủ trì với các bộ, ngành liên quan đến vấn đề sữa học đường, đại diện Viện Dinh dưỡng cho biết, đến thời điểm hết năm 2015, tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng ở lứa tuổi dưới 5 hiện chiếm xấp xỉ 25%, chiều cao của nam thanh niên Việt Nam hiện chỉ đạt 163,7cm, thấp hơn 13,1cm so với tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới, và chiều cao của nữ thanh niên Việt Nam là 153cm, thấp hơn 10,7cm so với chuẩn.

Nếu so với tầm vóc của thanh niên các nước trong khu vực như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Thái Lan… thì tầm vóc của thanh niên Việt Nam kém hơn rất nhiều.

Thực tế, nước ta cũng đã chú trọng đến phát triển thể chất cho người Việt. Theo Đề án 641 (Phát triển thể lực, tầm vóc người Việt tới năm 2030) và nhiều chính sách dinh dưỡng khác, Việt Nam sẽ triển khai Chương trình quốc gia sữa học đường nhằm cung cấp dinh dưỡng hợp lý cho trẻ em lứa tuổi học đường, cải thiện tầm vóc, thể lực. Tuy nhiên, mặc dù đã có bước khởi động từ các Bộ như NN&PTNT, Bộ Công Thương, Bộ Y tế nhưng đến nay, Chương trình sữa học đường vẫn chưa thể đi vào thực tiễn. Và ngay cả quy chuẩn về sữa học đường cũng chưa được ban hành để làm cơ sở cho các bộ, ngành, địa phương thực hiện.

Các doanh nghiệp sữa không thích thu mua sữa tươi trong nước về chế biến, mà thích nhập khẩu sữa bột về hoàn nguyên thành sữa nước.

Tại cuộc họp, đại diện doanh nghiệp sản xuất sữa, bà Thái Hương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Thực phẩm sữa TH (TH Milk) nhìn nhận, với sản lượng sữa tươi trong nước hiện nay, Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng đủ nhu cầu uống sữa của trẻ em. Năm 2015, Việt Nam xuất khẩu xấp xỉ 600 triệu lít sữa tươi, trong khi cả nước có khoảng hơn 12 triệu trẻ em lứa tuổi mẫu giáo và tiểu học, nếu đáp ứng đủ nhu cầu cho 100% trẻ uống sữa tươi hằng ngày thì cũng chỉ cần gần 400 triệu lít. Nhưng nghịch lý đang diễn ra là mỗi năm, Việt Nam đang chi khoảng 1 tỷ USD để nhập khẩu sữa bột hoàn nguyên về cho trẻ em uống. Và càng bất bình thường hơn nữa khi thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra tình trạng người người chăn nuôi bò sữa ở một số địa phương thời gian quan phải đổ bỏ sữa tươi đi. “Nguyên nhân của tình trạng này không xuất phát từ việc Việt Nam đã dư thừa sữa tươi, mà do các doanh nghiệp sữa không thích thu mua sữa tươi trong nước về chế biến, mà thích nhập khẩu sữa bột về hoàn nguyên thành sữa nước để tiêu thụ, lợi nhuận cao”, bà Thái Hương khẳng định.

Theo bà Thái Hương, trẻ em ở thành thị về mặt hình thức thì uống sữa tươi nhưng thực chất là sữa bột hoàn nguyên vì sự mập mờ trong việc quy định ghi tên nhãn và thành phần sữa. Bà Thái Hương bức xúc: “Các bộ, ngành vẫn chưa thể công bố Quy chuẩn về sữa tươi, nên tình trạng lập lờ đánh tráo khái niệm “sữa thanh trùng, sữa tiệt trùng” diễn ra phổ biến. Cơ quan quản lý rõ ràng chưa làm hết trách nhiệm của mình, khiến tình trạng lạm dụng, quảng cáo sữa tràn lan, quảng cáo một đằng nhưng chất lượng một nẻo”.

Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT), ông Hoàng Thanh Vân lý giải khó khăn trong việc quản lý sản phẩm sữa hiện nay là do theo quy định, quản lý sữa tươi nguyên liệu là thuộc Bộ NN&PTNT. Nhưng quản lý sữa chế biến, sữa bột lại là Bộ Công Thương, và sữa công thức, có thêm các vi chất… do Bộ Y tế quản lý. “Cục Chăn nuôi đang cố gắng hoàn thiện Quy chuẩn quốc gia về sữa tươi nguyên liệu, sẽ ban hành trong tháng 6-2016”, ông Hoàng Thanh Vân cho biết.

Ngay chính lãnh đạo các bộ ngành cũng biết có tình trạng nhập nhèm giữa sữa tươi và sữa hoàn nguyên và không đồng tình với sự thiếu minh bạch này. Ông Nguyễn Quang Thảo, Trưởng phòng An toàn thực phẩm và Công nghệ sinh học, Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Công Thương) nêu ý kiến: “Cá nhân tôi phản đối việc dùng sữa hoàn nguyên. Sữa tươi phải đúng là sữa tươi, không thể có khái niệm sữa tươi hoàn nguyên từ bột. Nhưng trái khoáy là trên thị trường hiện tại, sữa hoàn nguyên lại đang bán với giá cao hơn sữa tươi”. Ông Thảo kiến nghị, sau khi Bộ NN&PTNT ban hành Quy chuẩn về sữa tươi nguyên liệu thì Bộ Y tế cần có Quy chuẩn Việt Nam về sữa tươi. Vì theo ông Thảo, đây mới chính là sản phẩm cần thiết cho lứa tuổi học đường và cần được khuyến khích đưa vào các trường học.

Cuối buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đã yêu cầu Cục Chăn nuôi phải sớm ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sữa tươi nguyên liệu. Ông Phát đưa ra yêu cầu: “Nếu sau ngày 30-6 mà không có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sữa tươi nguyên liệu thì lãnh đạo Cục Chăn nuôi sẽ phải kiểm điểm, chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng”.

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, không có Quy chuẩn thì không có căn cứ để kiểm soát, xử lý. “Tình trạng hiện nay là “vàng thau lẫn lộn”, sữa bột nguyên liệu giá đang xuống rất thấp, các doanh nghiệp sẽ tận dụng để nhập khẩu về pha trộn và bán thu lãi lớn. Còn người nông dân thì dư thừa sữa, ngành chăn nuôi bò sữa sẽ khó khăn, người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em không được uống sữa tươi thật sự”, Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định.

Ngọc Yến