Cư xử thô bạo với thiên nhiên sẽ phải trả giá đắt
Tỉnh Đồng Nai vẫn quyết cho Công ty Toàn Thịnh Phát tiến hành lấp hơn 7ha sông Đồng Nai để triển khai khu đô thị ven sông, với lập luận dự án “đúng quy trình” và tác động môi trường không đáng kể. Trong khi đó, các nhà khoa học vẫn giữ nguyên quan điểm, lấp sông là cư xử thô bạo với thiên nhiên, sẽ phải trả giá đắt.
Trong khi đó, lượng nước dồn về thượng nguồn sẽ khiến các hồ chứa chịu áp lực rất lớn. “Chính quyền tỉnh Đồng Nai đã không nhìn thấy tương lai xa hơn. Có lẽ họ cũng không lường hết những hệ luỵ khôn lường từ việc cho lấp sông bởi những tác động có thể không xuất hiện ngay mà tiềm ẩn về sau. Quyết định của tỉnh Đồng Nai cũng mang tính chất địa phương chủ nghĩa trong khi sông Đồng Nai là con sông liên tỉnh, có lưu vực chảy qua 11 địa phương. Nếu muốn làm, Đồng Nai cũng phải tham vấn ý kiến của các địa phương có chung lưu vực sông. Không thể làm lợi cho một địa phương mà gây thiệt hại cho các địa phương khác” – TS Long nói.
Dưới góc độ chuyên gia, ông Long cũng bày tỏ: “Tôi thấy giật mình. Tại sao Đồng Nai lại có thể cho phép dự án đó triển khai mà không tham vấn ý kiến bên nào. Cả Viện của tôi có rất nhiều chuyên gia, cũng không ai được hỏi ý kiến. Đụng đến vấn đề khoa học mà không thấy ai hỏi ý kiến, nhà khoa học có lên tiếng cũng không ai nghe. Tôi cực liệt phản đối dự án này. Nếu tỉnh Đồng Nai vẫn quyết làm, thì đó là hành động cư xử thô bạo với thiên nhiên, sẽ phải trả giá đắt”.
GS.TSKH Phạm Hồng Giang, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hội đập lớn và phát triển nguồn nước cho rằng, cách làm của tỉnh Đồng Nai sẽ gây hậu quả khôn lường. Hậu quả này không chỉ riêng cho Đồng Nai, mà còn ảnh hưởng tới các địa phương cùng chung lưu vực.
“Bất cứ dòng sông nào, can thiệp vào dòng chảy là việc làm thô bạo. Quy luật của dòng sông là bên lở bên bồi, nếu lấp sông một phía sẽ làm thu hẹp dòng chảy, gây xói lở bờ đối diện. Nếu Đồng Nai cố tình làm sẽ phải chịu toàn bộ trách nhiệm về dự án. Nếu dự án vi phạm luật sẽ phải xử lí theo pháp luật” – GS Giang nhấn mạnh.
Từ năm 2008, Uỷ ban bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đã được thành lập. PV Báo CAND đã có cuộc trao đổi ngắn qua điện thoại với ông Bùi Cách Tuyến, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Phó Chủ tịch Uỷ ban bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai:
PV: Những ngày qua, dư luận cho rằng, vai trò của Uỷ ban bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai rất mờ nhạt. Ông nghĩ sao?
Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến: Uỷ ban bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai chỉ có chức năng về bảo vệ môi trường, đảm bảo chất lượng nguồn nước, kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát sinh ô nhiễm, xả thải từ hoạt động dân sinh. Các hoạt động tác động tới thực thể bờ sông không thuộc chức năng phân công của Uỷ ban.
PV: Với chức năng quản lí nhà nước về tài nguyên nước, sao Bộ Tài nguyên và Môi trường không lên tiếng?
Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến: Báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án này do tỉnh tự phê duyệt. Là cơ quan quản lí nhà nước, Bộ chỉ lên tiếng khi có nhận định cụ thể, có bằng chứng và dữ liệu chính xác. Tôi đã xem thông cáo báo chí của Mạng lưới sông ngòi Việt Nam, thấy đó chỉ là những phát biểu định tính, không có những số liệu, bằng chứng cụ thể. Bộ Tài nguyên và Môi trường đang xây dựng Nghị định về bảo vệ hành lang lưu vực sông, nhưng vẫn chưa hoàn thiện.
PV: Đồng Nai đã thể hiện quyết tâm triển khai dự án. Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phản ứng ra sao, thưa ông?
Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến: Tôi đã yêu cầu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai báo cáo cụ thể. Nhưng đây là vấn đề liên quan đến tài nguyên nước và hành lang bảo vệ nguồn nước. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có người phụ trách chuyên môn là Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai và Cục Quản lí tài nguyên nước.
PV: Xin cảm ơn ông.
Phóng viên đã liên hệ với ông Hoàng Văn Bẩy, Cục trưởng Cục Quản lí tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường). Tuy nhiên, ông Bẩy cho biết đang đi công tác nên chưa thể trả lời. Trong khi đó, Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai cho hay, ông mới biết thông tin về vụ việc này qua phản ánh của báo chí. Ông sẽ tìm hiểu kĩ lưỡng vụ việc để thông tin tới báo chí sau nhằm đảm bảo thông tin chính xác.
