Phát triển nguồn dược liệu Ba kích bền vững và đảm bảo chất lượng từ quá trình thực hiện Dự án
Bên cạnh đó, những chính sách trong việc phát triển nguồn cây dược liệu cũng như các công nghệ chế biến, sản xuất hiện đại cho các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên cũng được khuyến khích và đầu từ mạnh mẽ. Ba kích là một trong những loại dược liệu của Việt Nam được sử dụng từ lâu đời với tác dụng cải thiện sức khỏe của con người. Do đó, thành công của dự án có thể từng bước thay thế các dược phẩm nhập khẩu đắt tiền.
 |
| Củ ba kích tím – một dược liệu quý của Quảng Ninh. |
Trong những năm gần đây, Ba kích được xem như một loại dược liệu được ưu tiên phát triển tại Quảng Ninh- một vùng đất phù hợp cho loại dược liệu này phát triển. Với sự quan tâm, ủng hộ của các cơ quan quản lý, các vùng trồng nguyên liệu mang tính tập trung công nghiệp đã được hình thành và phát triển tại Quảng Ninh. Tuy vậy, các sản phẩm sản xuất từ Ba Kích mới chỉ tồn tại dưới dạng củ thô hoặc ngâm rượu, điều này gây cản trở việc thương mại sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Hiện nay, chưa có sản phẩm nào từ Ba Kích dưới dạng thực phẩm chức năng được bào chế phù hợp với mọi đối tượng tiêu dùng.
Trong dự án “Thương mại hóa quy trình công nghệ sản xuất thực phẩm chức năng hỗ trợ phòng chống loãng xương từ Ba kích tím Quảng Ninh”, sản phẩm chức năng có tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh loãng xương được nghiên cứu, phát triển sản xuất trên quy mô công nghiệp hứa hẹn sẽ thu hút được sự quan tâm lớn từ thị trường. Công nghệ hiện đại được phát triển bởi chính các nhà khoa học Việt Nam cho phép tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt với chi phí giá thành hợp lý, phù hợp với người tiêu dùng Việt Nam.
Một lợi thế nữa là sản phẩm được phân phối bởi công ty Cổ phần Dược Mỹ phẩm CVI, một doanh nghiệp nổi tiếng trong lĩnh vực dược phẩm với thành công trong việc sản xuất và phân phối rất nhiều sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên, nổi bật trong đó là các sản phẩm sử dụng Nano Curcumin như CumarGold; CumarGold Kare.
Trong quá trình thực hiện dự án, một trong những khó khăn mà nhóm nghiên cứu gặp phải là việc đánh giá và kiểm soát chất lượng của dược liệu ba kích tím đầu vào trong bối cảnh hiện nay 80% dược liệu nhập khẩu vào nước ta không có chứng nhận xuất xứ và chất lượng. Vì thế, khi thu mua ba kích tím, nhóm nghiên cứu đã tiến hành định danh dược liệu, định tính và định lượng thành phần hoạt chất trong ba kích tím để đảm bảo chất lượng của dược liệu ba kích tím sử dụng. Từ đó, nhóm nghiên cứu cùng doanh nghiệp cũng hướng tới xây dựng và phát triển vùng trồng dược liệu ba kích tím, để đảm bảo nguồn cung cấp nguyên liệu cũng như chất lượng của dược liệu sử dụng trong quá trình phát triển công nghệ sản xuất sản phẩm nano ba kích.
Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh đã kết hợp với Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam thống nhất việc xây dựng Đề án phát triển Vùng dược liệu ba kích tại huyện Ba Chẽ và phấn đấu trình Chính phủ đưa vào danh mục phát triển Vùng dược liệu Quốc gia. Ngoài ra, Trung tâm Khoa học và Sản xuất Lâm nông nghiệp Quảng Ninh đã nghiên cứu và ứng dụng thành công phương pháp nuôi cấy mô để nhân giống cây Ba kích tím. Bằng phương pháp nhân giống nuôi cấy mô vừa bảo tồn được nguồn gen, vừa nhân nhanh với số lượng lớn cây giống với độ đồng đều cao mà vẫn giữ được đặc tính di truyền của cây mẹ. Đến nay, Trung tâm đã sản xuất ra hàng chục vạn cây giống Ba kích tím từ phương pháp nuôi cấy mô cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh Quảng Ninh, Tam Đảo – Vĩnh Phúc cũng là một nơi có khí hậu và thổ nhưỡng thích hợp cho cây Ba kích phát triển, hứa hẹn sẽ cùng với Quảng Ninh trở thành nguồn cung cấp Ba kích chất lượng đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Bên cạnh đó, sản phẩm thực phẩm chức năng nano Ba kích có thể đóng góp cho việc sử dụng dược liệu chiết xuất từ cây cỏ Việt Nam đặc biệt là cây trồng của tỉnh Quảng Ninh, giúp khai thác có hiệu quả tiềm năng thiên nhiên của tỉnh.
Theo thống kê của ngành công nghiệp Hóa Dược ở Việt Nam, tiền thuốc sử dụng năm 2002 của cả nước là hơn 500 triệu USD (những năm gần đây số tiền cao hơn nhiều lần), trong đó gần 40% các loại thuốc được sản xuất bào chế trong nước mà phần lớn là bằng các nguyên liệu nhập khẩu (tính ra giá trị thuốc thì nguyên liệu nhập khẩu chiếm 70 - 80% giá trị) phần còn lại 60% phải nhập khẩu hoàn toàn từ các thị trường nước ngoài. Hầu hết số thuốc nhập khẩu được sử dụng ở các đô thị và các vùng nông thôn có mức sống cao, còn đa số người nghèo ở miền núi, vùng xa, vùng sâu thì chưa đủ tiền để mua các loại thuốc đắt tiền. Ba kích là một giống cây rất phổ biến ở Quảng Ninh. Việc nano hóa cây Ba kích, để tăng hiệu quả sử dụng, giảm thiểu tác dụng phụ, giảm liều lượng sử dụng trên người dùng sẽ mang lại một hiệu quả kinh tế rất lớn.
