Phát hiện chiếc thuyền buồm cổ chứa kho báu khổng lồ

"Đây là kho báu có giá trị lớn nhất được tìm thấy trong lịch sử loài người",  Hãng tin AFP dẫn lời Tổng thống Juan Santos khi ông phát biểu tại thành phố cảng miền Bắc Cartagena, gần nơi phát hiện kho báu.

Con tàu buồm huyền thoại San José vốn là "át chủ bài" của Hạm đội Treasure lừng danh thuộc Hải quân Tây Ban Nha, tham gia vận chuyển số chiến lợi phẩm khổng lồ từ Tân thế giới về chính quốc. Có tài liệu còn cho biết cụ thể chiếc tàu này chuyên vận chuyển vàng bạc từ các mỏ ở Potosi, Peru.

Tranh minh họa cảnh tàu San José bị bắn chìm trong trận hải chiến Wager.

Tàu được đóng suốt 8 năm rồi hạ thủy vào năm 1706, với thủy thủ đoàn gồm 600 người dưới sự chỉ huy của tướng José Fernández Santillán, được trang bị tới 60 khẩu súng thần công, trở thành phương tiện đáng gờm trên các đại dương. Ngày 8-6-1708, tàu San José đang trên đường trở về Tây Ban Nha thì bị Hạm đội Anh phục kích ở vùng nước gần bán đảo Barú thuộc Panama, được sử sách ghi nhận qua trận hải chiến Wager là một trong những cuộc chiến đẫm máu nhất trên mặt biển trong giai đoạn chinh phục Tân thế giới. Giao tranh được nửa giờ, kho thuốc súng trên tàu đột nhiên phát nổ, khiến San José bị đắm mang theo toàn bộ lượng kho báu khổng lồ xuống đáy biển. Trong số 600 thuyền viên chỉ có 11 người sống sót.

Suốt 3 thế kỷ qua, việc tìm kiếm xác con tàu chiến San José trở thành mục tiêu hàng đầu đối với nhiều thế hệ "thợ săn kho báu" kế tiếp nhau. Cuối thập niên 70 thế kỷ trước, Công ty SSA của Mỹ chuyên tìm kiếm kho báu dưới mặt nước đã ký thỏa thuận với Chính phủ Colombia, chấp nhận hưởng phân nửa trị giá nếu như tàu San José được tìm thấy... Gần 30 năm sau, phía Colombia lại thay đổi quan điểm, khi giới hữu trách ở Bogota tuyên bố rằng tài sản trên tàu San José phải hoàn toàn thuộc về Nhà nước Colombia, bắt đầu một cuộc chiến pháp lý dai dẳng giữa Hãng SSA và Chính phủ Colombia.

Một phần hiện vật trên boong thuyền buồm được thợ lặn Hải quân Colombia chụp lại.

Năm 2007, Tòa án Tối cao Colombia đã ra phán quyết, khẳng định Công ty SSA chỉ nhận được  phân nửa số hiện vật không phải là những di sản văn hóa, lịch sử và nghệ thuật của nước này. Hãng SSA liền đưa vụ việc ra Tòa án Mỹ, tháng 11-2011 phía tư pháp Mỹ tuyên bố chiểu theo Công ước của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) về Bảo vệ Di sản văn hóa dưới nước, thì kho báu trên tàu San José thuộc về tài sản của Nhà nước Colombia.

Đồng thời, Chính phủ Colombia cũng cho thành lập đội tìm kiếm riêng, quy tụ các nhà khoa học của Viện Nhân chủng học và Lịch sử Colombia (ICANH), phối hợp với Cục Hàng hải (DIMAR) và lực lượng đặc nhiệm của Hải quân Colombia. Kết quả vào ngày 27-11 vừa qua đã phát hiện ra vị trí xác tàu San José bị chìm, trong vùng nước gần thành phố Cartagena de Indias thuộc hải phận Colombia. Giới chuyên gia xác nhận danh tính con tàu nhờ những khẩu pháo bằng đồng độc đáo có khắc hình cá heo.

"Số lượng và loại vật chất cho thấy không còn nghi ngờ gì về danh tính" con tàu, Ernesto Montenegro, đứng đầu Viện Nhân chủng học và Lịch sử Colombia, khẳng định. Được biết, Hải quân Colombia còn tìm thấy 5 xác tàu khác tromg quá trình tìm kiếm con tàu San José. Có đến 1.000 xác tàu thuyền dưới biển Caribbean, ngoài khơi Colombia, nhưng chỉ có 6 đến 10 tàu lớn chở theo kho báu, theo nhà nhân chủng học Fabian Sanabria.

Theo nhận định của giới khảo cổ học quốc tế cũng như các sử gia hàng đầu thế giới, trên tàu San José có chở 11 triệu đồng tiền vàng, 116 hòm ngọc lục bảo, cũng như vô số hòm đựng các loại đá quý và đồ trang sức khác, với tổng trị giá xê dịch trong khoảng từ 4-17 tỉ USD thời giá hiện nay tùy theo chất lượng cổ vật.