Xã hội hóa lĩnh vực đường sắt: Tăng cạnh tranh, giảm độc quyền

Báo cáo tại cuộc họp, ông Trần Ngọc Thành - Chủ tịch Hội đồng thành viên ĐSVN - khẳng định quyết tâm đổi mới đường sắt để ĐSVN phát triển chứ không phải là để các công ty con của đường sắt phát triển. 

Trước kia ngành Đường sắt nặng về quan điểm con cháu trong nhà, nhưng nay sẽ thay đổi tư duy. Chúng tôi kêu gọi đầu tư, thậm chí mời các đơn vị mua hẳn đoàn tàu về chạy, ngành Đường sắt sẽ cung cấp hạ tầng và hỗ trợ các dịch vụ đi kèm, ông Trần Ngọc Thành cho biết. 

Bàn về điều kiện hợp tác đầu tư, cải tạo nâng cấp hệ thống nhà kho, bãi hàng tại các khu ga, ĐSVN đưa ra phương án hợp tác dựa trên cơ sở hồ sơ thiết kế tổng thể về quy mô đầu tư hệ thống kho, bãi hàng tại các khu ga đường sắt đã được thống nhất giữa các bên.

Nhiều nhà đầu tư quan tâm đến việc xã hội hóa một số dự án đường sắt.

Về điều kiện kinh doanh, nhà đầu tư được thu dịch vụ, trên cơ sở khung giá Nhà nước và ĐSVN chấp thuận, gồm: Giá dịch vụ xếp, dỡ, nâng hạ hàng hóa, container tại các ga, bãi hàng; giá dịch vụ lưu kho, bảo quản hàng hóa tại kho; giá các loại dịch vụ khác được nhà nước cho phép. Thời hạn thuê, ĐSVN cho thuê có điều kiện kết cấu hạ tầng đường sắt trên cơ sở thẩm định phương án tài chính để thu hồi vốn đầu tư của dự án đề xuất do nhà đầu tư lập. 

Được biết, cho đến thời điểm này, ĐSVN đã mời một số nhà đầu tư như Tập đoàn Vingroup, Công ty CP Thương mại và dịch vụ khách sạn Bạch Đằng, Công ty CP giao nhận và vận chuyển Indo Tran Logistics (ITL), Công ty TNHH Express Trains ATH tiến hành khảo sát, đề xuất quy mô công năng của từng công trình, đề xuất quyền khai thác công trình. Từ đó tổng hợp và đề xuất cơ chế để triển khai. 

Ông Thành cũng cho biết thêm đã rà soát toàn bộ công lệnh tốc độ trên các tuyến sao cho hợp lý để rút thời gian hành trình chạy tàu từng tuyến. Dự kiến tuyến Hà Nội – Lào Cai sẽ rút từ 7,5h xuống còn 5h. Tuyến từ Sài Gòn – Nha Trang đang chạy khoảng 4,5h xuống dưới 4h...  

Tại cuộc họp, đại diện Công ty CP Thương mại và dịch vụ khách sạn Bạch Đằng cho biết, dù chưa có kinh nghiệm đầu tư vào đường sắt, nhưng hôm nay được nghe sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ trưởng, đã cảm thấy đang đi đúng hướng. Công ty mong muốn được đầu tư vào tuyến Đà Lạt - Trại Mát để khai thác chủ yếu thị trường khách du lịch.

Theo Bộ trưởng Đinh La Thăng, trong các loại hình vận tải, đường sắt quốc gia chiếm ưu thế và có nhiều tiềm năng, nhưng bao năm qua ngành Đường sắt vẫn trì trệ không phát triển được cũng bởi tư duy độc quyền. 

Bộ trưởng Thăng cho rằng, đổi mới thì phải hiện đại hóa hệ thống đường sắt hiện có, nâng tốc độ chạy tàu lên 80-90km/h đối với tàu khách và 50-60km/h đối với tàu hàng; ưu tiên các tuyến đường sắt khổ đôi là Hà Nội -Vinh và TP Hồ Chí Minh - Nha Trang. 

“Mọi người dân và doanh nghiệp đều có thể tham gia, chứ không thể một mình ĐSVN làm. Muốn đổi mới thì phải chấp nhận xóa bỏ những cái cũ. Riêng những vấn  đề liên quan đến đất, an ninh quốc phòng là do Nhà nước quản lý và không được phép chuyển nhượng. Đối với các nhà đầu tư, có thể thuê đất để sử dụng nhưng chỉ phục vụ trong phạm vi phát triển các vấn đề liên quan đến đường sắt, chứ không thể làm bất động sản hay các lĩnh vực khác” - Bộ trưởng Thăng nói rõ.