Sử dụng công cụ hỗ trợ để giải tán bạo loạn, xâm phạm an ninh quốc gia

• Quốc hội thảo luận về dự án Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ
• Xây dựng Dự án Luật Quản lý vũ khí, vật liệu nổ công cụ hỗ trợ
• Vi phạm quy định về quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ

Luật này quy định, công cụ hỗ trợ là phương tiện, động vật nghiệp vụ (là động vật được huấn luyện để sử dụng cho yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội) được sử dụng để thi hành công vụ, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nhằm hạn chế, ngăn chặn người có hành vi vi phạm pháp luật chống trả, trốn chạy, bảo vệ người thi hành công vụ gồm: Súng bắn điện, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, từ trường, laze, lưới, súng phóng dây mồi, súng bắn đạn nhựa, cao su, hơi cay, pháo hiệu, hiệu lệnh, đánh dấu và đạn sử dụng cho các loại súng này; phương tiện xịt hơi cay, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, chất gây ngứa, dùi cui điện, dùi cui cao su, dùi cui kim loại, khoá số 8, bàn chông, dây đinh gai, áo giáp, găng tay điện, găng tay bắt dao, lá chắn, mũ chống đạn, thiết bị áp chế bằng âm thanh. 

Cơ quan Công an hướng dẫn sử dụng công cụ hỗ trợ khi thi hành công vụ.

“Đối tượng được trang bị công cụ hỗ trợ gồm: Quân đội nhân dân; Công an nhân dân; Cảnh sát biển; Cơ yếu; Dân quân tự vệ; Cơ quan điều tra của Viện KSND tối cao; Cơ quan Thi hành án dân sự; Kiểm lâm, lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách; Kiểm ngư, lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thuỷ sản; Hải quan cửa khẩu, lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan; Đội kiểm tra của lực lượng Quản lý thị trường; An ninh hàng không, lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành giao thông vận tải; lực lượng bảo vệ cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bảo vệ; Ban bảo vệ dân phố; Câu lạc bộ, cơ sở đào tạo, huấn luyện thể thao có giấy phép hoạt động; Cơ sở cai nghiện ma tuý; các đối tượng khác có nhu cầu trang bị công cụ hỗ trợ thì căn cứ vào tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ, Bộ trưởng Bộ Công an quyết định”, Điều 55 nêu rõ.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng căn cứ vào tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ quy định việc trang bị, sử dụng công vụ hỗ trợ đối với các đối tượng thuộc Quân đội nhân dân, Dân quân tự vệ, Cảnh sát biển, Cơ yếu và câu lạc bộ, cơ sở đào tạo, huấn luyện thể thao thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng. Bộ trưởng Bộ Công an căn cứ vào tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ quy định việc trang bị công cụ hỗ trợ đối với đối tượng không thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng.

Về sử dụng công cụ hỗ trợ, Điều 61 quy định “Người được giao công cụ hỗ trợ khi thực hiện nhiệm vụ phải tuân thủ quy định tại khoản 2, Điều 22 của Luật này." 

Theo đó, khoản 2, Điều 22 quy định việc sử dụng vũ khí phải tuân theo nguyên tắc sau: Phải căn cứ vào tình huống, tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi mà đối tượng thực hiện; chỉ sử dụng vũ khí quân dụng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn chặn hành vi của đối tượng sau khi đã cảnh báo mà đối tượng không tuân theo; không sử dụng vũ khí quân dụng khi biết rõ đối tượng là phụ nữ, người khuyết tật, trẻ em, người cao tuổi, trừ trường hợp những người này sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc chống trả, đe doạ tính mạng, sức khoẻ của người thi hành công vụ hoặc người khác; trong mọi trường hợp, người sử dụng vũ khí quân dụng phải hạn chế thiệt hại do việc sử dụng vũ khí quân dụng gây ra.

Ngoài quy định trên thì việc sử dụng vũ khí phải tuân theo Điều 23 của Luật này, Luật nêu rõ “Ngăn chặn, giải tán biểu tình bất hợp pháp, bạo loạn, gây rối trật tự công cộng, xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; ngăn chặn người đang có hành vi đe dọa đến tính mạng, sức khoẻ của người thi hành công vụ hoặc người khác; ngăn chặn, giải tán việc gây rối, chống phá, không phục tùng mệnh lệnh của người thi hành công vụ, làm mất an ninh, an toàn trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện ma tuý; phòng vệ chính đáng, tình thế cấp thiết theo quy định của pháp luật”. 

Cũng theo luật này, người được giao công cụ hỗ trợ không phải chịu trách nhiệm về thiệt hại khi sử dụng công cụ hỗ trợ đã tuân thủ quy định tại Điều 61 và các quy định của pháp luật có liên quan. Trường hợp sử dụng công cụ hỗ trợ vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, gây thiệt hại rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết, lợi dụng hoặc lạm dụng việc sử dụng công cụ hỗ trợ để xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân thì bị xử lý theo quy định của pháp luật.