Hoàng Văn Lai, một Trưởng ty Công an mẫu mực
Những ngày cuối tháng ba lịch sử của 35 năm trước, thực hiện chỉ đạo của Khu ủy V, lực lượng An ninh Quảng Đà phối hợp chặt chẽ cùng quân đội tiến công giải phóng quận lỵ Đức Dục, Duy Xuyên, Điện Bàn, Hội An và đặc biệt là thành phố Đà Nẵng...
Với tinh thần "Tất cả cho giải phóng Đà Nẵng", 184 cán bộ, chiến sĩ An ninh Quảng Đà, dưới sự chỉ huy trực tiếp của đồng chí Hoàng Văn Lai, Trưởng ban An ninh Quảng Đà, hạ quyết tâm phối hợp cùng lực lượng chủ lực chiếm lĩnh các điểm trọng yếu của giặc trong lòng thành phố. Từ mờ sáng 29/3/1975, lực lượng An ninh đã áp sát các mục tiêu và ngay sau đó làm chủ nhà máy điện, Đài Phát thanh, Nha Cảnh sát vùng I, trụ sở Quốc dân đảng, cơ quan CIA, Tòa Thị chính, Trung tâm thẩm vấn Thanh Bình…
Đồng chí Hoàng Văn Lai sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc, Quảng
Đà Nẵng giải phóng, Ty An ninh Quảng Đà được thành lập, cấp trên giao nhiệm vụ Trưởng ty cho đồng chí Hoàng Văn Lai. Tiếp đó, UBND Cách mạng lâm thời Khu Trung Trung Bộ quyết định hợp nhất tỉnh Quảng
Dưới sự chỉ đạo sâu sát của đồng chí và các lãnh đạo của Ty Công an QN-ĐN, chỉ trong một thời gian ngắn, lực lượng An ninh đã tóm gọn hàng loạt tên phản động đầu sỏ, phá vụ nội gián mang tên "Đại Sơn" ở Khu Đoàn Thanh niên Quảng Đà và vụ hoạt động của tổ chức phản động "Mặt trận cứu quốc"…
Tháng 10/1977, sau khi nhận được tin báo của cơ sở tổ chức phản động "Việt Nam dân tộc cách mạng đảng" ở địa phương có âm mưu chống phá chính quyền, đồng chí đã chỉ đạo thành lập Ban chuyên án và trực tiếp làm trưởng ban, tiến hành công tác thu thập tài liệu, điều tra, xác minh. Ban chuyên án đã làm rõ, Nguyễn Văn Bảy là một sĩ quan tâm lý chiến của địch, đứng chân trong tổ chức Super - Plitique (Siêu chính trị) và Nguyễn An Dân đi theo Bảy. Cuộc đấu tranh để làm rõ quá trình phản động của hai tên cầm đầu Bảy và Dân là hết sức cam go và quyết liệt...
Ông Nam Hà, nguyên Trưởng phòng Bảo vệ chính trị Công an tỉnh QN-ĐN, ngày ấy làm phó ban chuyên án. Vào thượng tuần tháng 7/1978, sau khi làm việc với Công an các huyện Điện Bàn, Đại Lộc trở về, đồng chí Hoàng Văn Lai vẫn không chịu nghỉ ngơi, mà quyết định lên hiện trường thị sát tình hình cuộc đột kích của lực lượng An ninh vào hang ổ của bọn phản động. Do trời mưa rất to, đường trơn như thoa mỡ nên lúc xuống dốc Hòa Cầm, chiếc xe Jeep chở đồng chí Hoàng Văn Lai bị mất đà, lăn 3 vòng. Đồng chí Hoàng Văn Lai bị chấn thương sọ não và hy sinh...
Nhiều cán bộ Công an lão thành tâm sự rằng, phá hang ổ Nam Yên của bọn phản động "Việt Nam dân tộc cách mạng đảng", ta bắt được 239 tên, thu nhiều vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng. Đây là chiến công của lực lượng Công an QN-ĐN; trong đó có sự đóng góp rất lớn của các đồng chí lãnh đạo Ty Công an lúc bấy giờ, đặc biệt là sự chỉ đạo sâu sát về công tác điều tra phá án của đồng chí Hoàng Văn Lai
